این نما همان‌طور که از نام آن پیداست، برگرفته از معماری و نمای ساختمان‌های روم باستان است. البته این نما را در جهان به اسم نمای کلاسیک هم می‌شناسند. نمای رومی ابهت خاصی به ساختمان مسکونی می‌بخشد و این حس را ایجاد می‌کند که افرادی از قشر ویژه و فرهیخته و البته متمول در آن زندگی می‌کنند.
این نما در حالت اصلی و پایۀ خود باید رنگ سفید داشته باشد، چون ساختمان‌های رومی با سنگ‌هایی ساخته می‌شدند که رنگ روشن داشتند. اگر نمای رومی برای ساختمان‌های خاص مانند دانشگاه‌ها، موزه‌ها، ساختمان کنگره و… انتخاب شود، ممکن است در گوشه و کنار آن از مجسمه‌هایی به سبک رومی نیز استفاده کنند. این امر برای ساختمان‌های مسکونی کمتر اتفاق می‌افتد اما قانونی برای آن وجود ندارد و همه چیز به سلیقه، خواسته و البته بودجۀ سازندۀ ساختمان برمی‌گردد.
قابل درک است که برای اجرای این نمای ساختمان به مصالح سنگی از نوع باکیفیت نیاز است که در عین حال قابلیت برش خوردن هم داشته باشند. در ایران معمولاً از سنگ‌های طبیعی مرمر، گرانیت و تراورتن استفاده می‌کنند که معادن آنها داخل کشور هم موجود است. البته در سال‌های اخیر برای اجرا و پیاده‌سازی نمای رومی از سیمان سفید هم استفاده می‌کنند.
نمای رومی دارای چه المان‌ها و خصوصیاتی است؟
برای داشتن یک ساختمان با نمای رومی واقعی و اصیل، باید این موارد را در نظر گرفت و اجرا کرد:
استفاده از ستون‌هایی با مقطع دایره‌ای شکل و عدم استفاده از ستون‌های زاویه‌دار
به کارگیری ستون‌های کوچک و تزئینی در کنار ستون‌های دیگر
استفاده از سرستون‌ها با طراحی روم باستان
استفاده از قوس‌های بزرگ که در آنها نقش‌های ظریف و برجسته کنده‌کاری شده‌اند
استفاده از انواع هلال، قاب پنجره، گلویی‌ها، کتیبه، پاستون و…اجرای درست و اصولی نمای رومی بسیار پرهزینه و زمان‌بر است و به افرادی کاملاً ماهر و حاذق احتیاج دارد. همان‌قدر که یک نمای رومی که درست اجرا شده است تحسین افراد را برمی‌انگیزد، نمای نصفه‌نیمه که فقط تقلیدی سرسرانه از نمونه‌های واقعی است می‌تواند کل ساختمان و حتی آن بخش از خیابان را بدمنظره کند.
هرقدر بودجه‌ای که برای اجرای نمای رومی در نظر گرفته شده است کاهش پیدا کند، به تبع امکان پردازش به جزئیات طرح هم کمتر می‌شود. نمی‌شود یک نمای رومی را برداشت و نسخۀ آن را برای ساختمان‌های دیگر پیچید. یکی از مسائل مهم این است که تمام جزئیات نمای رومی باید با توجه به شکل، اندازه و زوایای یک ساختمان به صورت اختصاصی طراحی شود.
سنگ‌ها در نمای رومی باید یک‌پارچه و کم‌تکه باشند. اگر به دلیل کوتاهی اجراکننده یا کمبود بودجه از قطعات ریز و ضایعاتی استفاده شود که با چسب به یکدیگر متصل شده‌اند، به مرور زمان این اجزا خرد شده و متلاشی می‌شوند و هزینه‌های مالی بیشتری به بار می‌آورند. از طرف دیگر جدا شدن و افتادن این قطعات ممکن است برای رهگذران آسیب جدی به همراه داشته باشد.
نمای رومی برای ساختمان‌های مسکونی بسیار شیک و تجملاتی است. زمانی که نورپردازی مناسب هم برای آن اجرا شود، ساختمان حتی در شب نیز مانند یک تکه جواهر اصیل خواهد درخشید. این نما در کنار ابهتی که دارد، حسی از اطمینان خاطر و دل‌گرمی هم برای بیننده ایجاد می‌کند.باید توجه کنیم که نمای رومی اصالت دارد و نباید آن را با کپی‌برداری‌های ارزان‌قیمت خراب کرد. اما از آنجا که این روزها طرفداران این نما در تمام قشرهای جامعه وجود دارند، بهتر است راه‌هایی برای کم هزینه‌تر کردن اجرای آن در عین حفظ اصول و رعایت ایمنی پیدا شود.
نمای رومی بسیار پرطرفدار و البته گران است. استفاده از اصول طراحی ساختمان‌های روم باستان مثل ستون‌های مرتفع با مقطع دایره‌ای، سرستون و پاستون، قوس و آرک، قاب پنجره و… که متریال اصلی آنها سنگ باشد، از ویژگی‌های این نوع نما به شمار می‌آید.
