-خیابان سی تیر تهران ؛ نمونه ای است از یک تصمیم شجاعانه مدیریت شهری برای تبدیل یک خیابان شب مرده با جاذبه منفی به یک خیابان با جاذبه مثبت و خوشمزه ! در این نوشته با این خیابان و تغییر چهره آن آشنا میشویم :
- موقعیت خیابان سی تیر :
خیابان سی تیر یاخیابان قوام‌السلطنه سابق خیابانی است درمنطقه ۱۲ شهرتهران . این خیابان که از سمت جنوب ازخیابان امام خمینی شروع ودرشمال درتقاطع خیابان جمهوری وخیابان میرزاکوچک‌خان به پایان می‌رسد،خیابان سی تیرکه ازخیابان‌های قدیمی تهران محسوب می‌شود به دلیل قرارداشتن کلیسای انجیلی (پطرس مقدس)،کنیسه حییموآتشکده زرتشتی فیروزبهرام در کنار مسجد حضرت ابراهیم (ع) به خیابان ادیان معروف است و نامش برگرفته ازقیام ۳۰ تیرسال 1331 است.
خیابان سی تیر نهایتا یک کالبد ویژه از تاریخ سیاسی ؛ دینی ؛ هویتی و گردشگری محسوب می گردد .
این خیابان که محل زندگی بزرگان فراوانی در عرصه هنر همانند استاد چکناوریان بزرگوار نیز است دچار مشکل شب مردگی و طبیعتا محلی برای تجمع معتادین و کارتن خواب ها شده بود. مکانی که روزگاری نه چندان دور شاه نشین قاجار و پهلوی در کنار میدان مشق و ساختمان وزارت امورخارجه و دانشگاه هنر محسوب می شد.
- تبدیل جاذبه منفی به جاذبه خوشمزه با یک تصمیم درست مدیریت شهری :
چندین کافه و رستوران قدیمی در نزدیکی و داخل خیابان سی تیر وجود دارد، اما آن را بیش از پیش هیجان انگیز کرده است غذاهای خیابانی است. در اوایل سال ۹۵ بود که خیابان سی تیر سنگفرش شد
در آن زمان هیچ کس خبر نداشت که قرار است چه بر سر این خیابان بیاید و اصلا این کارها به چه دلیل صورت می گیرد. کمی بعد دکه هایی نیز در خیابان مستقر شدند و خبر از یک اتفاق تازه در این مکان دادند. آذرماه همان سال بازار غذاهای خیابانی رسما افتتاح شد.
امروز شرایط به گونه ای است که کمتر کسی گشنه از خیابان سی تیر بر می گردد. سراسر خیابان بوی غذاهای مختلف، انواع نوشیدنی ها، بستنی، دسر و … به مشام می رسد و بالاخره آن چیزی که خیلی دوست دارید حسابی شما را وسوسه خواهد کرد.
در واقع تجربه ای کاملا متفاوت چرا که غذاهای خیابانی با این سبک و این تنوع بیشتر ما را یاد کشورهای آسیای شرقی مانند سنگاپور و مالزی می اندازد اما می توان تجربه خوشمزه آن را در خیابان سی تیر به دست آورد. در این خیابان شاهد صحنه هایی زیبا و قشنگ خواهید بود از چای سماوری، چای آلبالو گرفته تا دوچرخه ای که تبدیل به کافه کوچک اما جذاب شده است.
- شب های سی تیر :
سی تیر این روزها شب های شلوغی را تجربه می کند. ده ها کافه سیار و دکه غذا فروشی شب های این خیابان را روشن نگه می دارند.
اهالی تهران پاتوق تازه ای برای تفریح پیدا کرده اند و شلوغی خیابان شب ها به قدری زیاد می شود که اقدام به مسدود کردن خیابان سی تیر می کنند. شب هایی شلوغ که شور زندگی در آن جاری است. رستوران های خیابان سی تیر در شب با جلوه و نورپردازی زیبایی که دارد و همچنین نوای موسیقی شبانه ای که شنیده می شود از محبوبیت و استقبال بالایی برخوردار است. افراد زیادی را می بینید که برای تفریح به این جا آمده اند بر روی خیابان های سنگ فرش قدم می زنند، غذاهای مختلف را امتحان می کنند و در کنار یکدیگر لبخندهای زیبایی بر لب دارند.
مدیریت شهری تهران با درک این موضوع که می بایست جاذبه های گردشگری و تاریخ ساز این کالبد حفظ گردد با ارایه طرح ایجاد کافه های سیار شبانه در این خیابان به سمت ایجاد پاتوقی فرا منطقه ای قدم برداشت .
در این مسیر مشکلات قانونی فراوانی بود ، مشکلات ناشی از بند 55 قانون شهرداری ها در قالب سد معبر ، بسته شدن خیابان ، وجود موزه ملی ایران و وزارت امور خارجه و حساسیت های امنیتی ناشی از این دو مکان خاص در کنار محل تردد ویژه خودروهای امدادی به سمت بیمارستان شرکت نفت از حداقل مسایل رخ داده بود .
- نحوه شکل گیری کافه های سیار :
شهرداری منطقه 12 با ایجاد طرحی به موضوع ورود کرد . در گام اول به جهت ضرورت تاسیس بستر مناسب فعالیت ، اقدام به سنگ فرش کردن خیابان سی تیر و تلاش برای احیاء بافت قدیمی آن کرد .
جداره سازی ها در کنار مرمت سردرب های تاریخی و توجه به مولفه های ویژه و سنتی خیابان همانند اماکن مذهبی – گردشگری و یا حتی کافه گل رضائیه که پاتوق فروغ فرخ زاد و صادق هدایت بوده از اقدامات نخستین محسوب می گردد .
سپس با نورپردازی و آرام سازی محیط تلاش کرد تا مبلمان شهری مناسب نیز در طول مسیر خیابان ایجاد گردد .
هر چند که در ابتدای طرح مخالفت اهالی و کسبه را داشتیم اما به مرور این مخالفت به همکاری موثر سوق داده شد . اولین تاثیر این اقدامات افزایش قیمت مسکن در خیابانی بود که دچار رکود اقتصادی شده و اهالی آرام آرام مکان را ترک می کردند .
نهایتا از اواسط سال 1395 و قبل از شروع ماه مبارک رمضان ؛ طرح اشاره شده کافه های سیار با هدف رفع شب مردگی طی هماهنگی اولیه با شهردار وقت محترم تهران فعالیت خود را آغازکرد.
این کافه ها که در کمال خلاقیت و بر اساس استانداردهای ایمنی و توجه به تغییرات ذائقه مردم و مطالعات دقیق ارزیابی تاثیرات اجتماعی – فرهنگی در ابتدای خیابان سی تیر آغاز به فعالیت کرد.
امروز بیش از 100 نفر از شهروندان تهرانی در این مکان به صورت مستقیم مشغول به فعالیت و ارایه خدمات هستند و حدود 2000 نفر نیز به صورت غیر مستقیم از این خیابان ارتزاق نان می کنند . به نحویکه درآمد میانگین ایشان در سقف مناسبی از توان مالی قرار گرفته و شهرداری نیز در قالب مسئولیت اجتماعی از آنان خواسته است تا ماهیانه بخشی از درامد خود را با کمک سازمان های مردم نهاد و با نظارت سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران به کودکان و زنان بی سرپرست و بنگاه های کارآفرینی اختصاص دهد که این مهم نیز طی ماه اخیر محقق شده است.
به بیان بهتر در کمتر از یکسال خیابانی که تردد شبانه نداشت و به محلی ناایمن تبدیل شده بود ، هم محوری شد برای تردد روزانه و شبانه شهروندان و دیده شدن مولفه های بسیار جذاب تاریخی و گردشگری اش و هم با رویکرد پیش گرفته شده به خیابانی تبدیل شد که به صورت میانگین پاتوق بیش از 75 هزار نفر از شهروندان در هفته است.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد خیابان سی تیر و منطقه دوازده تهران و نحوه مدیریت شهری به لینک زیر مراجعه نمائید :