بادگیرهای مدرن

-سامانه بادگیر عنصری است که در معماری ایران در اقلیم های گرم و خشک و گرم و مرطوب از دیرباز مورد استفاده قرار می گرفته است که دارای ارتفاع 1تا 11متری (بستگی به طرح بنا) داشته و در کشورهای اسلامی نظیر مصر و امارات نیز کاربرد داشته و امروزه به صورت دیگر و با همان مفهوم (ایجاد حرکت هوا در داخل بنا) به کار می رود. در این نوشته با بادگیرهای مدرن و برخی از ویژگی های آن ها آشنا می شویم .

-امروزه می‌توان از بادگیر به عنوان مکمل سیستم تهویه و برودت ساختمان استفاده کرد.

– به وسیله بادگیر می‌توان در مواقعی از سال شرایط آسایش را با تهویه طبیعی تامین کرد و تنها زمانی که باد دیگر نتواند پاسخگوی نیاز ساکنان باشد ، از تاسیسات مکانیکی بهره گرفت.

-حسن فتحی معمار مصری که تلاش فوق‌العاده‌ای برای تلفیق معماری سنتی و تکنولوژی روز انجام داده است، از یک پمپ آب در داخل کانال بادگیر ساختمان‌هایش استفاده می‌کرد که با ایجاد فواره‌ای در روزهایی که هوا گرم و پرگرد و غبار بود، هم از میزان گرما و هم از میزان گرد و غبار می‌کاست.

-علاوه بر موارد گفته شده، طرح‌های دیگری در سایر کشورها با تکیه به تهویه طبیعی طراحی شده است .

-به عنوان مثال در مرکز فروش بلوواتر انگلیس ، هوای تازه از طریق دنباله‌ای از بادگیرهای مخروطی با ارتفاع دو متر تامین می‌شود . این بادگیرها روی بام سوار شده‌اند تا هوای خنک‌تری را به پایین فرستاده و آن را در فضای داخی پخش کنند. آنها در فاصله 15 متری نسبت به هم و روی محور مرکزی مجتمع قرار گرفته‌اند و پس از دریافت جریان هوای خارجی، هوای تازه را به داخل ساختمان می‌فرستند.

-همچنین برج آرموری چین شامل مجموعه‌ای از بلوک‌های هم ‌شکل سوار شده بر یکدیگر با کاربری اداری، خرده‌ فروشی، هتل و مسکونی است. در فصل تابستان یک بادگیر هوای تازه را به سمت پایین دهلیز میانی سوق می‌دهد. سپس این هوا از جداره‌ها به سمت بیرون کشیده می‌شود. در فصل زمستان این بادگیر هوا را از بدنه ساختمان و مجرای جذب کننده‌های خورشیدی به سمت خود می‌کشد و از ساختمان خارج می‌کند.

راهکارهای طراحی بادگیرهای مدرن به این صورت است:

الف-بادگیر باید در قسمت فوقانی به مقدار کافی بازشو داشته باشد. زیرا وجود بازشو در سمت مخالف باد (پناه باد) در بنا برای ایجاد چرخش و سیر کولاسیون هوا و سرمایش بنا لازم است.

ب-بادگیر باید بتواند به صورت معکوس هم عمل نماید.

ج-اگر نتوان در هر قسمت بنا بازشو قرار داد (سمت رو به باد و پشت به باد) می توان از ترکیب دو بادگیر بهره برد، یکی از بادگیرها می تواند ورودی هوای سرد و دیگری می تواند خروجی هوای گرم باشد.

د-جریان هوا در داخل بنا نباید با بستن دریچه های ورودی بادگیر سرد شود

– در طرح های سنتی بادگیر، حوض های داخل ساختمان و زیر بادگیر وظیفه خنک سازی هوای ورودی را داشتند که این وظیفه در بادگیر های مدرن به شکل سیستم سرمایش تبخیری زیر در آمده و با سیستم های کنترلی ادغام شده است.

دیاگرام سیستماتیک بادگیرهای مدرن :

تصاویری از افزونه های بادگیرهای مدرن :

-تصاویر دیگری از بادگیرهای مدرن امروزی : Windcatcher

نگاهی به طراحی معماری الگوی دانشکده های علوم و تحقیقات (اقلیم گرم و مرطوب) :

-معماری بومی هر اقلیم در طول تاریخ به نوعی سازگاری پایدار با شرایط تحمیل شده اقلیمی رسیده است. پشتوانه این سازگاری پایدار، هسته اولیه آن معماری است که در جای جای فضاهای مختلف معماری، تکرار شده و بسط و گسترش داده شده است.

-ایده کلی طرح پیشنهادی، رسیدن به هسته ای معمارانه – سازه ای بود که با رویکردی نوین ، بیشترین پاسخگویی به شرایط اقلیمی، عملکردی و سازه ای را داشته باشد. با رسیدن به هسته اولیه، کلیت طرح بر اساس چیدمان ترکیبی آن بوجود آمده است. این روند درشکل دهی به نمای بیرونی و شاخص کردن سازه و مکعب های کلی نیز مشهود است. . ابعاد این هسته اولیه ۳٫۵*۶*۴ متر می باشد.