بررسی نقاشی در کوشک های دوره زندیه و قاجاریه شیراز

-از جلوه های هنر ایرانی، نقاشی های دیواری است. نقاشی های دیواری بیشتر مضامینی مذهبی و یا میهنی دارند. تفاوت عمده نقاشی دیواری با فرم های دیگر نقاشی، ارتباط ارگانیک آن با معماری است.

-نقاشی دیواری در قالب از پیش تعیین شده ی فضاهای معماری باید اجرا شود.نقاشی، بر دیواری کشیده می شود که خود این دیوار بخشی از یک فضای معماری است، نقاشی دیواری، بنده ی معماری است و در کنار گچ بری ها و مقرنس سازی ها است که به وحدتی به نام معماری می رسیم.

-بیشتر باغ های شیراز، از باغ های زیبا و مشهور ایران و متعلق به دوره زندیه و قاجاریه می باشد. در عمارت این باغ ها نقاشی های دیواری زیادی وجود دارد. نقاشی ها دارای مضامین متنوعی هستند که متناسب با موضوع های هریک به شیوه های متدوال و گاه متأثر از نقاشی غربی کار شده اند.برخی نیز که الهام گرفته از فرهنگ بومی و سنتی می باشد، از دقت و ظرافت بیشتری برخوردار است.

-آثار دوره زندیه با وجودی که مجموعه شرایط و ویژگی های نگارگری سنتی ایران، اتکا به سطوح دو بعدی (مسطح بودن) درخشش (توراتی بودن) بی توجهی به عالم مادی محدودس (ذهنی گرایی) بهره گیری از رنگ های روحی (لطيف و سبک بودن) و قالب ها و اندازه های کوچک (متعارف و درون گرا) وغيره را دارا هستند، احساس فضای ملکوتی، تمثیلی و بهشت گونه آثار هنرمندان گذشته، به ویژه نگارگران مکتب تیموری، شیراز و تبریزی را در بیننده ایجاد نموده و برخوردار از مضامین و محتوای زمینی و دنیای اند. ادامه این روش تلفيق عناصر تصویری (سه بعدی) و تزئینی (دو بعدی) نتایج درخشانی را در نقاشی عصر فتحعلی شاه قاجار به بار می آورد.

-هنر دوره قاجار از ارزش های گوناگونی برخوردار است که در پژوهش های تاریخ هنر ایران کمتر به آن پرداخته شده است. دیوارنگاری دوره قاجار ادامه سنت تصویری نقاشی دیواری دوره صفویه و زندیه است. نقاشی دوره قاجار را می توان مرحله مهمی برای عبور از نقاشی سنتی به شیوه جدید و تکوین یک مکتب ایرانی با تلفیقی از سنت های نگارگری و دستاوردهای غربی دانست.

-تأثیر هنر غرب در ایران در دوره قاجار رونق بیشتری می یابد و شئون مختلف فرهنگ وهنر، خصوصا دیوارنگاری را متاثر می سازد. دیوارنگاره های این دوره علاوه بر کاخ ها برای تزیین درون و بیرون خانه ها، حمام ها و امامزاده ها بکار برده می شوند. مضامین این دیوارنگاره ها اغلب مضامین سیاسی و حماسی، تزیینی و بزمی و دینی هستند.

-نقاش دوره قاجار برخلاف نقاشان سده های پیشین، با انواع اشکال و قالب های نقاشی سروکار داشت. یعنی طراحی قالی و نقش کاشی، ساختن باسمه های چاپی، گراوور سازی، تذهیب، پیکرتراشی و حتی معماری. نقاشان و پیشه وران وابسته، تشکیل صنف داده بودند و در تمامی شهرهای بزرگ نماینده داشتند. بیشتر نقاشان همچون سایر پیشه وران در کارگاه های عادی واقع در بازار و گاهی نیز در خانه حامیان و هنرپروران کار می کردند.

روش تحقيق اتخاذ شده در این نوشتار مبتنی بر، برداشت های میدانی و استفاده از اسناد تصویری در بستر مطالعات کتابخانه ای و با تلفیق دو روش توصیفی – تحلیلی و تطبیقی می باشد که به دنبال شناخت و بررسی نقاشی در کوشک های باغ های دوره زندیه و قاجاریه شیراز می باشد. برای این منظور، پس از بیان مبانی نظری به بررسی نقاشی در هر عمارت پرداخته و موضوعات نقاشی هر عمارت را دسته بندی کرده، در نهایت عنوان می گردد تحول نقاشی در دوره زندیه و قاجاریه چگونه بوده است.

برای دیدن لیست کامل مطالب داخل این پاورپوینت قسمت "اطلاعات بیشتر" را ملاحظه نمائید.