فضای معماری و فضای شهری

-با اینكه بسیاری از معماران، فضا را ذات و ماهیت معماری می‌دانند و با وجود مطالب زیادی كه در باب اهمیت فضا در معماری عنوان شده و می شود، ‎در فرهنگ‌ها و دائره‌المعارف‌ها تعریفی از مفهوم فضا در معماری به چشم نمی‌خورد. فقدان واژه فضا در كتاب های مرجع معماری نیز كاملاً قابل توجه و ‎تعجب‌انگیز است. - دلیل این امر شاید این باشد كه تلقی و كاربرد معماران از واژه فضا چنان واضح است كه نیازی به توضیح واژه‌ای كاملاً مشخص، احساس نمی‌كنند. اما این برهان ساده، آنجا كه درمی‌یابیم این واژه در متن تاریخ طولانی معماری نسبتاً جدید می‌باشد و در دهه‌های اخیر مفهومی بحث انگیز  بوده است، اعتبار خود را از دست می‌دهد.

-در حوزه معماری و هنرهای دیداری در واژه‌نامه تخصصی معماری واژه فضا این گونه تعریف شده است که حاوی مفاهیم جدید و معاصر از فضاست:

- فضا: حوزه‌های گسترش یابنده و در عین حال فراگیرنده بوده و جایگاهی یا محیطی را در ابعاد جسمانی یا فیزیکی و روانشناختی تعریف می نماید. از کل روابط شکل، رنگ و حرکت شکل گرفته، گاه خالی یا منفی است و گاه فاصله میان عناصر را مشخص می نماید، خواه این فاصله در سطح باشد یا در عمق که توسط قواعد پرسپکتیو مجسم می شود. فضای دو بعدی فقط طول و عرض داشته، فضای تزئینی نیز به طول و عرض محدود می باشد.

• فضای شهري با فضای معماری چه تفاوت عمده اي دارد؟
• یا به عبارت ویژه تر زيبايي شناسي شهر و معماري چه مفترقات يا مشترکاتی دارند؟
• یا ترجیحات زیبایی شناسانه فضای معماری و شهری چگونه شکل گرفته و چه رابطه ای با هم دارند؟

-وقتی نقطه نظرات جغرافیدانای مثل هاروی یا سوجا یا جامعه شناسانی چون کاستلز و .. را در مورد فضا می خوانیم و آنها را با تعربف طراحان شهری , رفتار شناسان محیطی, معماران, معماران منظر , معماران داخلی و .. مقایسه می کنیم پی می بریم که فضا در هر یک از این رشته ها تعریف ویژه ای دارد. به عنوان مثال فضای معماری که وجوه هنری وزیبایی شناسی آن به نظر پررنگ تر است با فضای جغرافیدانان به عنوان محصولی اجتماعی-تاریخی و ناملموس تر و نامحدود تر یکی نیست.

-مثلا فضاي شهري (شامل منظر شهری) فضايي است كه حوزه عمومي را مي سازد فضای معماری حوزه اي خصوصی تر محسوب مي شود. در معماری ما با کارفرما و طراح و استفاده كننده بنا سر وكار داریم. در طراحی شهري و منظر شهری اما فضا ماحصل تعامل پيچيده تري از عوامل مختلف است. کارفرما مي تواند دامنه اي فراتر از يك کارفرما را در بر گیرد اما باز هم ....

-فضای شهری به ترکیبی اطلاق می‌شود که از فعالیت‌ها، بناهای مختلف فرهنگی، اجتماعی، اداری، تجاری و مانند آن و عناصر و اجزاي شهری به‌صورتی آراسته، هماهنگ و واجد نظم و بالطبع با ارزش‌های بصری سازمان یافته است. فضای شهری جزئی جدایی‌ناپذیر از ساختار فضایی شهر در ادوار مختلف تاریخ شهر است و از این روی همچون ساخت کلی شهر تابع شرایط اجتماعی و اقتصادی متغیر بوده و در هر فرهنگی به‌صورت‌های گوناگون چون میدان، خیابان، تکیه، بازار، گذر و ... جلوه كرده است

برای دیدن لیست کامل مطالب داخل این پاورپوینت قسمت "اطلاعات بیشتر" را ملاحظه نمائید.