شهرسازی در بعد از اسلام

-بعد از حمله اعراب در سال 652 معماری و شهرسازی ایران دچار دگرگونی کامل می شود.

بناهای اشرافی با ارتفاع زیاد مانند کاخ ها، آتشکده ها جای خود را به تدریج به مساجد با ارتفاع کم و بناهایی با کارکرد معمولی به توده هایی با ویژگی های مذهبی شدند. پس معماری و شهرسازی ایران از بعد از این با نام معماری ایرانی- اسلامی نام گذاری می شود.

• شهرسازی در دوران عباسیان :

پس از حمله اعراب به ایران ویژگی های شهرها نیز متناسب با فرهنگ اسلامی تغییر کرد و شهرها شکل دیگری به خود گرفت. دولت مبتنی بر شریعت اسلامی، به سرعت شکل وچهره دیوانی می گیرد که بر همه شئونات دولت و از آن راه به زندگی مردم مهر و نشان خود را می زند.

شهرها بار دیگر منطقه تحت نفوذ خود را تعریف می کنند.شهر محل تقابل هایی می گردد که در چهارچوب شهر جای نمی گیرد بلکه شکلی منطقه ای پیدا میکند. چنین رابطه ای بین شهر و منطقه مفهوم (شهر - دیوان) را بیان می کند که برای ایجاد چنین شهرهایی الگویی جدید لازم بود.

در زمان منصور خلیفه عباسی الگوهای دیگری در شهرها وجود داشت مانند: الگوی (شهر - قدرت)، (شهر – بازار) که خلیفه این نظام ها را به روز و به آن عینیت بخشید.

این شهرها چند ویژگی داشت:

1- در میدان مرکزی شهر و در کنار مسجد جامع و کاخ خلیفه هیچ بنایی به جز بنای  ساختمان های نگهبانی قرار نداشت (شهر - قدرت)

2- برای هر صنفی از بازرگانان و هر نوعی از بازرگانان، بازارهای معینی بنا کرده بود (شهر - بازار)

در اطراف میدان خانه های امیران و نزدیکان خلیفه و دیوان ها قرار داشت.

3- هر بخشی را به عهده مهندسی واگذار می کرد تا در آن محله بر پا کند.

(ربض) یا شهر بیرونی  در دوران قبل و بعد از اسلام مکانی است که دیگر مردمان با هر شغل و قبیله و قومی در آن مستقر بودند که ربض خود دارای کلیه ی نهادهای شهری، بازار، میدان و محله است.

برای دیدن لیست کامل مطالب داخل این پاورپوینت قسمت "اطلاعات بیشتر" را ملاحظه نمائید.