-در مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان ، ايمني و حفاظت كار در حين اجرا مورد بررسی قرار گرفته است که فصل هشتم این مبحث ، اختصاص دارد به موضوع " ایمنی در تخریب "
برخی از مطالب بیان شده در فصل هشتم مبحث دوازدهم :
-هر اقدامي كه مستلزم جدا كردن مصالح از ساختمان به منظور موارد زیر باشد، تخريب ناميده مي شود :
حذف
نوسازي
تعمير، مرمت و بازسازي تمام يا قسمتي از بنا
-باید اثرات ناشي از تخريب بنا در پايداري سازه هاي همجوار، توسط شخص ذيصلاح بررسي و تدابير لازم در جهت پايداري ابنيه مجاور اتخاذ گردد .
-باید برنامه ريزي براي جمع آوري، حمل و دفع مواد حاصل از تخريب و انتخاب محل مجاز براي انباشتن آنها با توجه به قانون "مديريت پسماندها" انجام شود.
-در تخريب ساختمانهاي خاص نظير دكلهاي مخابراتي، كارخانه ها، بيمارستانها، دودكش هاي صنعتي و ديگر اماكني كه تاسيسات ويژه دارند، قسمتهاي مربوط بايد توسط افراد ذيصلاح مورد بازديد قرار گيرد و وسايل و تجهيزات لازم براي تخريب و مقابله با خطرهاي ناشي از آن فراهم شود.
-در صورتي كه ساختمان مورد تخريب داراي برق گير باشد، ابتدا بايد برق گير از ساختمان جدا شود و در صورت لزوم مجدداً در نزديكترين فاصله نصب و آماده به كار گردد.
-كليه شيشه هاي ساختمان مورد تخريب بايد از محل نصب شده جدا و در مكان مناسبي انبار گردد.
-كليه راه هاي ارتباطي ساختمان مورد تخريب به استثناي موارد زیر بايد در تمام مدت تخريب مسدود گردند :
پلكان ها
راهروها
نردبان ها
و درهايي كه براي عبور كارگران استفاده مي شوند
-در تخريب ساختمان هايي كه بر اثر فرسودگي، سيل، آتش سوزي، زلزله، انفجار و نظاير آن آسيب ديده يا از بين رفته اند، براي جلوگيري از ريزش و خرابي ناگهاني ، بايد ديوارها قبل از تخريب زير نظر شخص ذيصلاح مهار و شمع بندي شوند.
-در صورتي كه ارتفاع ساختمان مورد تخريب از ساختمانها و تاسيسات همجوار بيشتر باشد و امكان ريزش مصالح و ابزار كار به داخل يا روي بناها و تاسيسات مجاور وجود داشته باشد، بايد اقدامات لازم از قبيل نصب سرپوش حفاظتي با مقاومت كافي به عمل آيد.
-هر يك از اجزاي سازه و تجهيزات مورد استفاده در تخريب اعم از كف، كف موقت، چوب بست، پله هاي موقت، سقف و ساير اجزاي راهروهاي سرپوشيده و راهروهاي عبور و مرور كارگران، پلكانها و نردبانها نبايد بيش از دو سوم مقاومت خود، بارگذاري شوند .
-ميخ هاي موجود در تيرها يا تخته هاي ناشي از تخريب بايد بلافاصله به داخل چوب فرو كوبيده يا بيرون كشيده شوند .
-تخريب بايد از بالاترين قسمت يا طبقه شروع شود و به پايين ترين قسمت يا طبقه ختم گردد.
-در موارد خاص كه تخريب به روش های زیر انجام می شود ، بايد متناسب با روش هاي مذكور تمهيدات ايمني لازم بعمل آيد :
به طور يكجا با استفاده از مواد منفجره در پي و طبقات از راه دور
و يا از طريق كشيدن با كابل و واژگون كردن
و يا از طريق ضربه زدن با وزنه هاي در حال نوسان
-در پايان هر نوبت كار، قسمت هاي در دست تخريب نبايد در شرايط ناپايداري كه در برابر فشار باد يا ارتعاشات آسيب پذير باشند، رها گردند. همچنين بايد با بررسي لازم اطمينان حاصل شود كه كليه قسمت هاي باقيمانده از عمليات تخريب و همچنين چوب بست ها، شمع ها، سپرها، حائل ها و ساير وسايل حفاظتي، پايداري و ايمني لازم را دارا مي باشند .
-انباشتن مصالح و ضايعات جدا شده از ساختمان مورد تخريب در پياده رو و ديگر معابر و فضاهاي عمومي بدون كسب مجوز از مرجع رسمي ساختمان ممنوع است. در صورتي كه در محل مورد تخريب زمين و فضاي كافي براي انباشتن مصالح و ضايعات وجود نداشته باشد، بايد هر روز مواد جدا شده به مكان مجاز ديگر انتقال يابند.
-براي حفظ و تامين بهداشت كارگران، عابران و مجاورين كارگاه ساختماني و همچنين حفاظت محيط زيست در هنگام عمليات تخريب، بايد با روش هاي مناسب و از جمله عمليات آبپاشي از انتشار و پراكنده شدن گرد و غبار جلوگيري شود.
-قبل از تخريب سقف بايد راه هاي ورودي به طبقه زير آن طوري مسدود گردد، كه هيچ كس نتواند از آن رفت و آمد كند .
-در طاق هاي ضربي، چه هنگامي كه دهانه اي در آن ايجاد مي شود و چه در هنگام تخريب كلي آن، بايد آجرها و مصالح بين دو تير آهن تا تكيه گاه هاي طاق در امتداد عمود به تير به طور كامل برداشته شود .
-در تخريب سقف هايي كه از بتن پيش تنيده يا پس كشيده تشكيل يافته اند، بايد توجه كافي به انرژي ذخيره شده در بتن و خطرهاي احتمالي ناشي از آزاد شدن آن به عمل آيد .
-هنگام تخريب سقف طاق ضربي، بايد پس از برداشتن قسمتي از آجرها و مصالح بين دو تيرفولادي، روي تيرها يا تيرچه ها، تخته هاي چوبي سالم به عرض 250ميليمتر و ضخامت 50 ميليمتر به طور عرضي و به تعداد كافي قرار داده شود تا كارگران مربوط بتوانند روي آنها به طور مطمئن مستقر شده و به كار خود ادامه دهند .
-تمام يا قسمتي از ديواري كه ارتفاع آن بيش از 22 برابر ضخامت آن باشد، نبايد بدون مهاربندي جانبي آزاد بماند، مگر اينكه اساساً براي ارتفاع بيشتر محاسبه و ساخته شده باشد .
-قبل از تخريب هر يك از ديوارها، بايد تا فاصله 3 متري از آنها ، كليه سوراخ هايي كه در كف قرار دارند با پوشش موقت مناسب پوشانده شوند .
-كارگران تخريب بايد مجهز به دستكش و پوتين ايمني باشند و هم چنين بطور مناسب از ايراد ضربه به ناحيه پاها محافظت شوند .
-در صورتي كه براي تخريب اسكلت فولادي ساختمان از جرثقيل يا وسايل مشابه استفاده شود، بايد براي حفظ تعادل و جلوگيري از لنگر بار و صدمه به اشخاص، بناها، تاسيسات و تجهيزات يا اسكلت بناي مورد تخريب، از طناب هدايت كننده استفاده شود .
-قبل از بريدن يا بازكردن قطعات فولادي بايد اقدامات لازم به منظور جلوگيري از سقوط آزاد آنها به عمل آيد.
-قبل از تخريب دودكش هاي بلند صنعتي و سازه هاي مشابه از طريق انفجار يا واژگوني، بايد محدوده اي محافظت شده و مطمئن با وسعت كافي در اطراف آنها در نظر گرفته شود .
-در صورتي كه سازه هاي مذكور به طريق دستي تخريب گردند، بايد از داربست استفاده شده و به تناسب تخريب سازه از بالا به پايين، سكوي داربست نيز به تدريج پايين آورده شود، به ترتيبي كه همواره محل استقرار كارگران پايين تر از نقطه بالايي سازه بوده و اين اختلاف ارتفاع حداقل 0/5متر و حداكثر 1/5متر باشد .
-مصالح ساختماني و ضايعات حاصل از تخريب نبايد به طور سقوط آزاد به خارجپرتاب شوند، مگر اينكه تخليه از داخل كانال هاي مخصوص پيش بيني شده، انجام گيرد.
-ضايعات به دست آمده از مواد راديواكتيو، آزبست، مواد سمي يا مواد آلوده كننده، بايد جدا از بقيه ضايعات و طبق ضوابط مربوط به دقت نگهداري و بسته بندي شوند و سپس به محل مجاز حمل گردند.
-مصالح و ضايعات ناشي از تخريب نبايد روي كف طبقات به صورتي انباشته شوند كه از ظرفيت باربري مجاز كف طبقه مربوط بيشتر باشد.
این پاورپوینت ، کامل ترین منبع راهنمای فصل هشتم مبحث دوازدهم می باشد که در 324 اسلاید !! به طور جامع تمام مطالب این فصل را مورد بررسی قرار داده و متناسب با هر مطلب ، از تصاویر یا توضیحات مرتبط استفاده نموده است . برای دیدن لیست کامل مطالب داخل این پاورپوینت قسمت "اطلاعات بیشتر" را ملاحظه نمائید.
لیست کامل مطالب داخل این پاورپوینت 324 اسلایدی :
-بخش اول : 12-8-1 کلیات ( 143 اسلاید )
بند 12-8-1-1 در مورد تعریف تخریب
مثال هایی از موارد مرتبط با موضوع اصلاح :
مثالی از عامل نوسازی برای تخریب :
مثالی از عامل حذف برای تخریب :
تخریب ویلاهای غیرمجاز
بند 12-8-1-2 در مورد برنامه ریزی و اقدامات قبل از تخریب
لزوم توجه به اخذ تأییدیه‌های لازم در خصوص عملیات تخریب ، به ویژه در مورد اماکن تاریخی و فرهنگی
قطع انشعابات گاز پیش از شروع عملیات تخریب
تصویر عدم حفاظت اصولی از علمک گاز موقع تخریب
شکستگی و اتش سوزی علمک گاز همسایه بر اثر تخریب دیوار مجاور بر روی آن
اقدامات لازم، برای محافظت از پیاده روها و معابر عمومی مجاور ساختمان مورد تخریب
قرار دادن علائم آگاهی دهنده مناسب پیرامون محل تخریب ، جهت جلوگیری از آسیب رساندن به عابرین یا خودروها
قرار دادن نگهبان به همراه علائم آگهی دهنده پیرامون محل تخریب طبق بند 12-2-2-2
نصب علائم هشدار دهنده ، همراه با محصور سازی کارگاه تخریب
حصار کشی منطقه تخریب
نمونه ای از مسدود کردن موقت پیاده رو بدون وسایل آگاهی دهنده مناسب
نمونه ای از عدم محافظت مناسب از معابر عمومی محل تخریب
برخی از وسایل و تجهیزات لازم برای روش تخریب دستی
نمونه تجهیزات خرد کننده نصب شده بر روی بیل مکانیکی بازو بلند
بیل مکانیکی مجهز به پیکور
کاترها برای برش بتن های دال
اثرات ناشی از تخریب بنا در پایداری سازه های همجوار
تصویر احتمال ریزش پیشانی عمارت مشیرالدوله به علت تخریب و گودبرداری غیر اصولی در مجاورت آن
اندازه گیری ترک در دیوار همسایه قبل و بعد از تخریب
نمونه ای از ایجاد ترک در دیوار به علت تخریب و سپس گودبرداری در ساختمان همسایه
ترک قطری در دیوار حیاط به علت تخریب در مجاورت آن
ترک در دیوار سیمانی ساختمان همسایه به علت تخریب و گود برداری
ترک در گچ سقف ساختمان همسایه به علت تخریب و گود برداری
نمونه اجرای شمع بندی چوبی به عنوان یک پشتیبانی موقت از ساختمان مجاور پس از تخریب صورت گرفته
توضیحاتی پیرامون تخریب دیوار مشترک بین دو ملک :
دیوار مشترک بین دو بنا و لزوم توجه بسیار هنگام تخریب آن
نمونه ای از استحکام بخشی دیوار مشترک ساختمان مجاور پس از تخریب
توضیحاتی پیرامون برق گیر :
بازنمودن کلیه پنجره‌ها، اعضای شیشه‌ای و … پیش از شروع تخریب
نمونه استفاده از کارگران بی تجربه و غیر مرتبط برای تخریب بنا های غیر مجاز
نمونه ای از عدم نظارت بر فعالیت کارگران و عدم آموزش صحیح به آن ها در انجام ایمن عملیات تخریب
تخریب بدون تجهیزات حفاظت فردی
آماری از حوادث ناشی از تخریب
بند 12-8-1-3 در مورد راه های ارتباطی ساختمان مورد تخریب
مسدود شدن پلکان ها بر اثر انباشت نخاله های تخریب
ساختمان در حال تخریب و مسیر مسدود شده
بند 12-8-1-4 در مورد مهار و شمع بندی برخی دیوارها قبل از تخریب
بند 12-8-1-5 در مورد اقدمات حفاظتی از قبیل نصب سرپوش حفاظتی
توضیحات بیشتر در مورد حصار بندی کارگاه تخریب :
طرح تیپ راهروهای سرپوشیده با سکوی محافظ
نمونه ای از اجرای سکوی محافظ قبل از تخریب کلی ساختمان
نمونه راهرو سرپوشیده
اقدامات پیشگیرانه احتیاطی
جزئیات داربست و محافظ ها برای حصار بندی کارگاه تخریب
نمونه اقدامات حصار بندی کارگاه تخریب
تخریب پیش رونده از بالا به پایین و حصار بندی کامل از بالا به پایین کل ساختمان مورد تخریب
بند 12-8-1-6 در مورد بارگذاری اجزای سازه و تجهیزات مورد استفاده در تخریب
نمونه داربست بندی اطراف ساختمان محل تخریب
بند 12-8-1-7 در مورد میخ های موجود در تیرها یا تخته های ناشی از تخریب
خطر بزرگ فرو رفتن میخ های تخته ها در پا و لزوم بیرون کشیدن آن ها
بند 12-8-1-8 در مورد انجام تخریب از بالاترین قسمت یا طبقه به سمت پایین ترین قسمت یا طبقه
تخریب بالا به پایین به روش دستی
تخریب بالا به پایین به روش مکانیکی با بالا بردن ماشین آلات بر روی بام
نمونه تخریب بالا به پایین ساختمان در مناطق پرجمعیت شهری به وسیله انتقال ماشین آلات مکانیکی به بالای بام ساختمان
استقرار بیل مکانیکی بر روی بام ساختمان به وسیله جرثقیل
توضیحات بیشتر در مورد توالی مراحل تخریب از بالا به پایین به وسیله بردن ماشین آلات مکانیکی بر روی بام :
نمونه رمپ موقت برای جابه جایی ماشین آلات در طبقات
1- تخریب دال ها و تیرها
2- ادامه تخریب دال ها و تیرها
3-ایجاد رمپ فولادی
تخریب ستون داخلی ممکن
بریدن و قطعه قطعه نمودن دیوار خارجی از طریق تضعیف اولیه ستون ها
6-مقاطع دیوار را پایین بکشید
لزوم ایجاد شمع بندی در طبقات برای تحمل وزن ماشین الات و نخاله ها
نمونه تخریب از بالا به پایین به وسیله بیل های مکانیکی بازو بلند مستقر بر روی سطح زمین
نمونه تخریب اشتباه از پایین به بالای ساختمان غیر مجاز در شهرستان پردیس !
روش های تخریب به وسیله کشیدن
تخریب به وسیله کشیدن با کابل و واژگون کردن
توضیحات بیشتر در مورد روش تخریب با گوی :
روش های مختلف تخریب با گوی
نکات افزایش ایمنی و کاهش ریسک در تخریب با گوی
ضوابط محدوده امن در روش تخریب با گوی
معایب روش تخریب با گوی
توضیحات بیشتر در مورد روش تخریب انفجاری :
تخریب سریع ساختمان به روش انفجاری
ایده اصلی تخریب مواد منفجره
متخصص تخریب انفجاری
پیمانکار تخصصی تخریب
تضعیف ستون های میانی سازه و تخریب اولیه آن ها به وسیله انفجار و در نتیجه تخریب کلی ساختمان به روش پیش رونده
دو صورت انجام تخریب به وسیله انفجار
الف -تخریب درختی:
ب- تخریب بر روی خود :
بند 12-8-1-9 در مورد پایداری و ایمنی لازم قسمت های مختلف در دست تخریب
اجرای شمع بندی زیر تیرها در ساختمان بتنی در حال تخریب
اجرای شمع بندی برای ساپورت سازه تحت تاثیر تخریب
چیدمان نگهدارنده برای بالکن کنسول ساختمان در حال تخریب
بند 12-8-1-10 در مورد انباشتن مصالح و ضایعات جدا شده از ساختمان مورد تخریب در پیاده رو و دیگر معابر و فضاهای عمومی
بند 12-8-1-11 در مورد جلوگیری از انتشار گردو غبار به هنگام انجام عملیات تخریب
انجام عملیات آبپاشی همزمان با تخریب
انجام عملیات مکانیزه ابپاشی همزمان با تخریب جهت کاهش اثرات سوء ناشی از گرد و خاک
سیستم های کنترل گردو غبار خودران با قابلیت تحرک و سهولت استفاده
استفاده از بازوهای بلند منعطف برای پاشش بهتر آب به محل تخریب
نمونه های دیگری از آبپاشی مکانیزه همزمان با انجام عملیات تخریب و انتقال نخاله های ساختمانی
آبپاشی به روش سنتی برای کاهش اثر گرد و غبار
تخریب در شب
نمونه هایی از انجام عملیات تخریب در شب و ممنوع بودن آن به جز در مواقع اضطراری
-بخش دوم : 12-8-2 تخریب کف وسقف ( 22 اسلاید )
بند 12-8-2-1 در مورد بستن راه های ورودی به زیر طبقه در حال تخریب
بند 12-8-2-2 در مورد تخریب طاق های ضربی
نمونه ای از برداشتن کامل آجرهای بین دو تیر آهن طاق ضربی
باقی ماندن بخشی از آجرهای بین دو تیر آهن طاق ضربی و انباشت خطرناک نخاله ها بر روی آن
تخریب کامل طاق های ضربی و نمایان شدن تمام اسکلت آهن و آماده شدن برای تخریب سازه فلزی
بند 12-8-2-3 در مورد تخریب بتن سقف های پیش تنیده یا پس کشیده
توضیحات بیشتر :
تخریب بتن های پیش تنیده
نمونه ای از تخریب بتن با واترجت صنعتی
تخریب پیش تنیده پس کشیده
تخریب با کیفیت بالا با واترجت فالش
روش دیگر تخریب سازه های بتنی پیش تنیده : روش برش و بلند کردن
بند 12-8-2-4 در مورد استفاده از تخته به هنگام تخریب سقف های طاق ضربی
نمونه های رایجی از عدم استفاده از تخته در تخریب سقف های طاق ضربی
نمونه استفاده از تخته در تخریب سقف های بتنی
نمونه جالبی از قرار دادن بشکه های پلاستیکی زیر پا برای انجام عملیات تخریب دستی سقف با رعایت کمترین نکات ایمنی !
بند 12-8-2-5 در مورد تخریب طاق های شیروانی یا چوبی
برداشتن قسمت های پوششی سقف
نمایان شدن خرپا ها و اسکلت سقف ، بعد از برداشتن پوشش روی آن ها
بند 12-8-2-6 در مورد رعایت آئین نامه حفاظتی کارگاه های ساختمانی
-بخش سوم : 12-8-3 تخریب دیوارها ( 23 اسلاید )
بند 12-8-3-1 در مورد باربرداری تکیه گاه ها قبل از تخریب آن ها
قرارگیری بار تیرچه ها بر روی دیوار و لزوم برداشتن بارها قبل از تخریب آن
دیتیل رایج اجرای سقف طاق
ضربی در ساختمان های قدیمی و قرار دادن یک سر تیرچه ها بر روی دیوار باربر و سر دیگر داخل پل اصلی
نمونه دیوار باربر یا حمال
نمونه مقاوم سازی قبل از تخریب دیوار باربر :
دیوارهای باربر
حذف و تخریب دیوار باربر
استفاده از تیرهای چوبی و شمع های فولادی در اطراف دیوار باربر قبل از تخریب آن
نمونه هایی از استفاده از پل فولادی برای تحمل بار دیوار باربر و سپس تخریب آن
حذف کامل دیوار باربر اجری قطور و استفاده از یک پل دوبل فولادی برای تحمل بار به جای دیوار حمال
استفاده از یک تیر بتنی بالای دیوار باربر ، قبل از تخریب کامل آن
بند 12-8-3-2 در مورد مهاربندی جانبی دیوارها
بند 12-8-3-3 در مورد پوشش سوراخ های کف قبل از تخریب دیوار
بند 12-8-3-4 در مورد تخریب دیوارهایی که برای نگهداری خاک زمین یا ساختمان مجاور ساخته شده اند
توضیحات بیشتر در مورد تخریب دیوارها :
تخریب کلی و غیر اصولی دیوار
نمونه حادثه منجر به فوت به علت تخریب غیر اصولی دیوار :
