روش های سازه ای و غیر سازه ای مهار سیلاب

-در هنگام بارش باران و برف, مقداري از آب جذب خاك و گياهان مي شود, درصدي تبخير ميشود و باقيمانده جاري شده و رواناب ناميده مي شود. سيلاب زماني روي مي دهد كه خاك و گياهان نتوانند بارش را جذب نموده و در نتيجه كانال طبيعي رودخانه كشش گذردهي رواناب ايجاد شده را نداشته باشد. به طور متوسط تقريبا 30 درصد بارش به رواناب تبديل مي شود كه اين ميزان با ذوب برف افزايش مي يابد.

-سيلابهايي كه به صورت متفاوت روي مي دهد منطقه اي به نام سيلابدشت را در اطراف رودخانه بوجود مي آورند. سيلابهاي رودخانه اغلب ناشي از بارش هاي شديد مي باشد كه در برخي موارد همراه با ذوب برف مي باشد. سيلابي كه بدون پيش هشدار يا پيش هشدار كمي در رودخانه جاري شود تند سيل ناميده مي شود. تلفات جاني اين تند سيلابها كه در حوزه هاي كوچك بوقوع مي پيوندند عموما بيشتر از تلفات جاني سيلابهاي رودخانه هاي بزرگ مي‌باشند .از رو این مهار این سیلاب ها حائز اهمیت است.

-روشهاي اصلي مهار سيلاب از زمانهاي دور بكار گرفته مي شوند. اينها شامل احياء جنگلها ، احداث سيل بندها ، سدها ، مخازن و كانالهاي سيلاب بر مي باشند.

• روش های سازه‌ای کنترل سیلاب :

-در روش های سازه ای هدف تعدیل و کاهش سیلاب است و بر مبنای حفاظت فیزیکی بوسیله سازه ها می باشد. این روش ها قبل از وقوع سیلاب اعمال می شوند، ماهیت عمدتا سازه ای دارند و به منظور دورکردن سیلاب از مردم بکار گرفته می شوند.

-اقدامات سازه ای در جهت کنترل سیل به دسته های زیر تقسیم بندی می شوند:

• سد های لاستیکی
• سد های مخــــزنی
• سد های تأخیری
• کنترل سیلاب به روش تغذیه مصنوعی
• دیواره های عرضی
• دیواره های طولی

-روش های غیر سازه‌ای کنترل سیلاب :

-روش غیرسازه ای به روشی گفته می شود که نحوه برخورد با مسأله سیل و کاهش خسارات آن بیشتر جنبه نرم افزاری و مدیریتی دارد و برای رفع یا تسکین اثرات تخریبی سیلاب سازه های فیزیکی احداث نمی شود. به این روش مدیریت سیلاب نیز گفته می شود.

-این روش ها نسبت به روش های سازه ای بسیار ارزان بوده و بنابراین نسبت به آنها در اولویت قرار دارد. ضمن اینکه به علت ماهیت این گونه روشها، انعطاف پذیری بیشتری در نوع تصمیم و اقدام در مقایسه با روش های سازه ای وجود دارد به نحوی که می توان نحوه مدیریت در مقابله با سیل را مطابق با دانش روز بهبود داد. در حالیکه در روش های سازه ای، اتخاذ یک تصمیم نادرست و ساخت یک سازه کنترل سیل غیرمؤثر ممکن است بسیارگران تمام شود.

-روش های غیر سازه ای جهت کنترل سیل به منظور پیش گیری از وقوع و کاهش خسارات ناشی از آن در سه دسته زیر تعریف میشود :

• اقدامات قبل از وقوع سیل
• اقدامات حین وقوع سیل
• اقدامات پس از وقوع سیل

-در روش های ترکیبی کلیه روش ها اعم از سازه ای و غیرسازه ای در منطقه موردنظر به صورت تلفیقی در نظرگرفته می شود. امروزه در بسیاری از کشورهای توسعه یافته عقیده بر اینست که تلفیق روش های سازه ای و غیرسازه ای کم هزینه تر و مؤثرتر از هر کدام یک از روشها به تنهایی می باشد. اما در هر صورت ارزیابی روش های مختلف کنترل سیلاب و انتخاب یک طرح بهینه به لحاظ اقتصادی مستلزم درنظرگرفتن سودهای ناشی از آن و هزینه های مربوطه خواهد بود.

برای دیدن لیست کامل مطالب داخل این پاورپوینت قسمت "اطلاعات بیشتر" را ملاحظه نمائید.