کاخ هشت‌ بهشت اصفهان

این بنای تاریخی دیدنی در استان اصفهان ضلع غربی خیابان چهارباغ و رو‌به‌روی خیابان شیخ‌بهایی قرار دارد. نام های دیگر کاخ هشت بهشت، هشت در بهشت، هشت به هشت و باغ بلبل است. این کاخ در پارک شهید رجایی واقع شده است.

کاخ هشت‌ بهشت - که روزگاری زیباترین کاخ عالم هم نامیده می‌شد - در سال ۱۰۸۰ هجری و به روزگار شاه سلیمان صفوی در میان «باغ بلبل» ساخته شد. نخستین مدرسه دوره قاجار در اصفهان کاخ هشت ‌بهشت است که به نام مدرسه همایونی شناخته می‌شد.

این بنای دو طبقه با طاق های زیبا و تزئینات فراوان یکی از نمونه‌های درخشان معماری عصر صفویه به ‌شمار می‌رود. این قصر از همان ابتدای احداث «کاخ هشت بهشت» «هشت به هشت» و «هشت در بهشت» نامیده می‌شده‌است.

این کاخ در زمان شکوه و جلال خود یکی از برجسته ترین و فاخر ترین بناهای جهان بوده و توسط سیاحان اروپایی مورد ستایش و تمجید فراوان قرار گرفته است .

• ویژگی های کلی عمارت هشت بهشت اصفهان :

کاخ هشت بهشت به ابعاد ۵۰۰۰ متر مربع می‌باشد، در بدو ورود از دو جهت دارای پلکانی است که از این طریق به داخل ایوان راه پیدا می‌کنند، این عمارت مجموعا در دو طبقه ساخته شده است، در نگاه اول نمای اصلی بنا به نوعی به شکل هشت ضلعی ساخته شده است اما به طور کل ساختمان دارای چهار نما و منظر می‌باشد، لازم به ذکر است که کل عمارت بر روی پایه‌های سنگی مرمر تبریزی بنا شده است .

در طبقه اول در هر چهار ضلع عمارت چهار اتاق‌ها به شکل هشت ضلعی قرار دارد که هر کدام دارای نقاشی و گچبری‌های مخصوص به خود را دارد، و در طبقه دوم مجموعه بی‌نظیر از اتاق ها، طاق ها و رواق‌ها می‌باشد  هر یک از اتاق‌ها با نهایت زیبایی و سلیقه طراحی و تزیین شده‌اند، در این طبقه هم مانند طبقه همکف در چهار ضلع ساختمان چهار اتاق قرار دارد.

• تزیینات کاخ هشت بهشت :

در طراحی پنجره‌های اتاق‌های اول و دوم از گره چینی‌های چوبی (یکی از تزیینات شیوه اصفهانی ) بهره برده اند، هدف از ایجاد این تزیینات بر روی پنجره های طبقه اول حفاظت از نگاه بیرون به درون ساختمان بوده است و معماری دوره بعد از اسلام اعتقاد و اصرار موکدی بر محفوظ و بودن درونی ساختمان داشته است و پنجره را عنصری برای نگاه درون به بیرون در نظر می‌گرفته است، و این فلسفه همواره برای طبقه دوم هم رعایت شده است با توجه به ارتفاع و نبود شرایط دید بیرون به داخل این اصل کاملاً رعایت شده است.

سقف این ایوان با تزیینات چشمگیری چون نقاشی پرندگان و گل‌های رنگارنگ، طلاکاری، شیشه کاری، آینه کاری و گچبری مزین شده‌ است ، نمونه های نقاشی به جای مانده دراین قصر در نوع خود بسیار کم نظیر و متحیرکننده می باشد.

مجموعه کاخ هشت بهشت شامل جزئیات دیگری از جمله چینی‌ خانه، طاقچه، بخاری و غیره می‌ باشد و کاملاً مشهود است که مکانی برای سکونت بوده است .

ساختمان این کوشک با طراحی نیمه باز قصد داشته در عین پوشش و آرامش فضا ارتباط درون با طبیعت و بیرون را پدید بیاورد، در معماری کاخ کاملاً مشخص است که معمار با طراحی آبنماها ، حوض و استخرهای اطراف کوشک و نمایش جریان آب در داخل فضا و اطراف مجموعه قصد داشته که پیوند را حفظ کند و ارتباط گرمی بین درون و بیرون برقرار کند.

 در معماری این کاخ پرشکوه رعایت سیرکولاسیون  فضا می‌باشد ، محل قرارگیری اتاق‌ها، راهروها، دالان‌ها و دیگر فضاها در نهایت هماهنگی و وحدت ساخته شده و فضایی دلنشین را به وجود آورده است. حوض آب، بخاری دیواری، آینه کاری، موزاییک‌های  تزیینی در سقف نمونه‌ای  از این تزیینات می‌باشد.