بررسی فضای معماری باغ چهل ستون بهشهر ( باغ شاه بهشهر)

-عمارت چهلستون بهشهر دارای معماری عصر پهلوی اول بوده که بر شالوده بناهای دوره های قبل ساخته شده است. با توجه به روایت های تاریخی ، محل کنونی که نام های عمارت دیوانخانه و چهلستون خوانده می شود در باغ شاه صفوی قرار داشت.

-در این باغ حوضی بزرگ و جوی های باریک و آبشار هایی دیده می شود که در قسمت جلو و پشت ساختمان قرار گرفته اند. در بخش شمالی و جنوبی بنا چندین حوض و فواره در فاصله های معین در مسیر نهر قرار گرفته اند و ۱۰۰۰ سوراخ جهت تعبیه شمع در دو طرف آن در نظر گرفته که از آن تعبیری به چشمه نور شده است.

-عمارت چهلستون در زمان نادر شاه و به دستور وی تخریب و به جای آن مجددا عمارت جدیدی ساخته شد. این بنا در زمان بعد یعنی در دوره قاجاریه دچار دگرگونی هایی شد و دیری نپایید که در زمان پهلوی اول از بنیان ساخته شد.

-علاوه بر ساختمان چهلستون ، چند عمارت و باغ دیگر از جمله: باغ تپه ، باغ چشمه ، باغ شمال ، باغ صاحب الزمان ، باغ حرم سرا و باغ خلوت در حاشیه این بنا در دوران صفویه ساخته شده بود که فقط باغ چشمه و بخش هایی از باغ تپه باقی مانده است.

آثار تاریخی بهشهر بی نظیر است از آنجاییکه اماکن تاریخی بخشی از موزه محسوب می شوند در حقیقت باغ عباس آباد بهشهر موزه است که مردم و مسافران از آن بازدید می کنند و وقایع تاریخی که در دوران صفویه و دوره های دیگر در آن به وقوع پیوست برای مردم بازگو می شود. تلاش باستان شناسان ، مرمتگران و همه کارکنان میراث فرهنگی در مسیر حفظ و نگهداری و معرفی آثار تاریخی بوده که نشان دهنده هویت و گذشته مردم این سرزمین است.

-باغ چهلستون اشرف با ابعاد 170متر عرض و550 متر طول، در سال 1021 هـ.ق به دستور شاه عباس اول طرح ریزی و طی چند سال احداث شده و محل بار عام و تشریفات شاه عباس و پذیرایی مهمانان بوده است و ساختمان آن  با نام «عمارت دیوانخانه» هم کاخ تابستانی او بوده است.

-درختان کهن و جوی‌های سنگی که با شیب طبیعی منطقه توسط مهندسین دوره صفوی ساخته شده ، هنوز در این باغ خودنمایی می‌کند. عمارت دیوانخانه در دوره افشاریه تخریب و به دستور نادرشاه عمارتی با شانزده ستون ساخته شد که در برابرش حوضی با آب روان قرار داشت و به کاخ چهلستون معروف شد.

-در دوره‌ی قاجار با ساخت بنایی دیگر، این باغ از شکوه گذشته بی نصیب و به ویرانه ای تبدیل شد. در عهد پهلوی اول نیز ساختمان جدید و کوچکی در آن ساخته شد.

-عمارت باغ وسط باغ قرار دارد. طول آن سه برابر عرض آن است.جلوی این عمارت کاملاً  باز است، ولی در پشت و طرفین آن دیواری قرار دارد که به وسیله پنجره‌های متعددی مستور شده است.عمارت فوق پس از تعمیرات مکرر به صورت بنای امروزی درآمده است.

-این باغ دارای دو خیابان اصلی می‎باشد که محور طولی باغ دارای چشم‌اندازی به سوی شمال و دریا است و در نقطه تقاطع این دو خیابان، استخر بزرگ باغ قرار دارد.در بخش جنوبی، ‌آب نهر پس از گذشتن از چهار حوضچه،‌ از زیر بنا عبور کرده و روبه روی نمای شمالی، ‌از آبشار کوچکی سرازیر و به استخر مستطیل بزرگ در محور شمالی ـ جنوبی مقابل عمارت می‎ریزد.

-باغ شاه بهشهر را به سبب آنکه از همان ابتدای طرح ریزی و ساخت در میان باغ های دیگر محصور شده و با هر کدام از آنها به نحوی مرتبط بود، می توان جزئی از یک الگوی باغ در باغ و در واقع هسته مرکزی آن دانست.

-باغ شاه بهشهر نیز مانند بسیاری از باغ های ایرانی در زمینی شیب دار ساخته شده است که در آن از شیب طبیعی زمین، برای هدایت آب و تقسیمات داخلی (کرت ها و میان کرت ها) استفاده شده است و همین عامل مسلما در انتخاب های بعدی و در شکل و شمای کلی باغ بسیار تأثیرگذار بوده است.

-ساختار کلی باغ شاه گویای هندسه ای ساده و منظم است که از شیب زمین و مسیر جریان آب متأثر شده است .با نگاهی اجمالی می توان محدوده باغ را به صورت مستطیلی فرض کرد که دو محور عمود بر هم مهم ترین مسیرهای حرکت و دید و منظر را در این باغ تشکیل می دهند

برای دیدن لیست کامل مطالب داخل این پاورپوینت قسمت "اطلاعات بیشتر" را ملاحظه نمائید.