گزارش یک مرمت ؛ خانه ی گلچقانه کاشان

در این پاورپوینت ، گزارشی از مرمت یک ساختمان نیمه متروکه در شهر کاشان توسط معمار آن اقای مهندس ساسان پوریان ارائه شده است .

جایزه معماری : رتبه‌ی دوم چهارمین جایزه ی ملی مرمت و احیا بناهای تاریخی و معاصر ایران بخش مرمت جامع، 1403

• گزارش مشخصات خانه گلچقانه قبل از مرمت :

خانه، با وجود تغییرات متعدد، روابط هندسی و تناسبات دقیقی داشت.

حیاط گودال باغچه تقریبا در مرکز حیاط و اتاق‌ها در ۲ طبقه در ۳ ضلع دور حیاط جانمایی شده بودند.

نماها به کلی تغییر کرده بود و پلان دارای الحاقاتی بود که چشم را به کلی منحرف میکرد اما زبان تاریخی خود را پنهان نمیکرد.

آنچه مقابل ما بود یک ساختمان گودال باغچه متوسط مقیاس ۲ طبقه با پلان ۹ بخشی و روابط و سازمان فضایی پیچیده و منطبق بر پلان های تیپ اواسط-اواخر قاجار کاشان بود.

• گزارشی از آسیب شناسی :

شروع آسیب شناسی خانه با ریزش طاق ایوان گودال همزمان شد.

در لایه برداری های اولیه هشتی، کانال بادگیر، مطبخ و جلوتر ۱۲۰ متر سرداب زیر خانه پیدا شد. که همگی با مداخلات ساکنین قبلی، کور و کر و لال شده بودند.

بام، اندود سنگینی از کاهگل را حمل میکرد. و احتیاج به وضع حمل داشت.

طاق حوضخانه طبق تاریخ شفاهی در دهه ۳۰، یک شب پر باران دیده بود و صبح، نشسته بود. مشهدی عباس هم آوار طاق را همان کف حوضخانه ریخته بود و رویش را اجر کرده بود. طاق جدید را هم آنطور که بلد بود روی حوضخانه زده بود.

رطوبت های صعودی به تمام پایه های گودال زده بود. و موریانه ها جیب همه پایه ها را خالی بودند.

• گزارش عملیات ترمیم :

در مراتب طرح ترمیم، پرداختن به انهایی در دستور قرار گرفت که ضرورت انجام داشت. و تلاش بر بازگرداندن به وضعیت اصیل با کمترین میزان مداخلات بود.

بام را سبک، و لاپشت و قیدپوش ها را تعویض کردیم.

پایه های باربر و غیر باربر و نعل درگاه ها ترمیم و تقویت شد.

هشتی با دو راه، یکی به کوچه و یکی به حیاط سلسله مراتب ورود به خانه را تکمیل کرد.

سقف حوضخانه بر الگو تویزه های موجود بازسازی شد و آوار سقف قبلی از کف برچیده شد.

بادگیر با ابعاد ۱.۱۰ در ۱.۱۰ در ارتفاع ۵ متر، بسیار نزدیک به تناسبات اصلی، روی تنوره سابقش ساخته شد.

• ایده اصلی ترمیم :

ایده، الایشی نداشت. بازگرداندن خانه به وضعیت اصلی برای سکونت و کاربری مسکونی.

طبقه گودال برای ساکنین خانه و طبقه همکف برای مهمان شکل گرفت.

تمام تلاش برای عدم تغییرات کالبدی انجام شد.

 به طوریکه حوضخانه مثل سابق فضایی برای نشیمن عمومی، مطبخ برای اشپزخانه و اتاق‌ها برای استراحت و فضای کار شکل گرفت.

• منبع : سایت هنر معماری