طرح مرمت و احیاء روستای اصفهک

اصفهك روستايي است تاريخي که در 35 كيلومتري شرقي شهر طبس قرار دارد .

اصفهك در جريان زمين لرزه روز 25شهريور 1357 به شدت آسيب ديد. با كشته شدن بيش از 80 نفر از ساكنان، روستاي تاريخي ، متروكه گشته و به تدريج خالي از سكنه شد ، به گونه‌ای که حدود ٥ سال پس از زلزله، تقریباً نشانی از سکونت در روستا به چشم نمی‌خورد.

در پي اقدامات بازسازي ، بازماندگان در خانه هاي جدید كه جهت اسكان آنها احداث شده بود، مستقر شدند.  به تدریج و با ساخت روستا، ساکنان به بخش نوساز که عمدتاً واحدهایی حیاط‌دار بوده و با سبکی متفاوت از الگوی خانه‌های بومی ساخته می‌شدند، نقل مکان کردند.

با متروكه شدن روستاي تاريخي، فرآيند فرسايش و تخريب آن كه در معرض عوامل طبيعي و انساني قرار داشت شدت يافت، به گونه اي كه در بازه اي 35 ساله تاثير فرسايش بر ابنيه خشتي روستا، به مراتب بيشتر از تخريب ناشي از زمين لرزه بود.

ساختار منحصربفرد معماري روستا از يك سو و منظر طبيعي جالب توجه بافت ، در كنار تمام خاطرات شيرين زندگي در روستا، از عواملي بود كه ايده بازگشت به روستا و مرمت آن را ايجاد كرد.

 با شكل گيري ايده در ذهن جوانان روستا، نخستين اقدامات بازسازي شامل نقشه برداری و برداشت گذرهای روستا در خلال سالهاي 92-1391 انجام شد.

در اوایل سال ١٣٩٣ و در پی بازدید اتفاقی فرامرز پارسی (از متخصصان مرمت کشور و مدیر‌عامل مهندسین مشاور عمارت خورشید) از بافت روستایی و آشنایی با اقدامات صورت گرفته در آن، آهنگ فرایند مرمت و بازسازی روستا شدت گرفت.

در طول دو سال آتی با حضور متخصصان مرمت و بازسازی مهندسان مشاور عمارت خورشید از بافت روستایی و آشنایی با اقدامات صورت گرفته، فرآیند مرمت و بازسازی روستا و مشارکت تیم های متخصص و بهره گیری از توان گروه های دانشجویی اسناد مطالعاتی روستا تهیه و اصفهک به عنوان نخستین روستای استان خراسان جنوبی در فهرست آثار ملی کشور ثبت گردید.

در خلال جلسات متعددی که با حضور اهالی اصفهک انجام شد، طرح باززنده سازی روستا در قالب مجموعه بومگردی تصویب و مطالعات امکان سنجی جهت تضمین پایداری اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی روستا آغاز گردید.

به گزارش وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، روستای اصفهک به انتخاب UNWTO  در فهرست بهترین روستاهای توریستی دنیا در سال 2024 قرار گرفت.

پس از روستای کندوان، در استان آذربایجان شرقی، اصفهک دومین دهکده جهانی گردشگری در ایران است.

• منبع : سایت هنر معماری