بازسازی و احیاء عمارت ارثیه

خانه‌ای تقریبا قدیمی و نیمه‌متروکه که به ‌نظر می‌رسد متعلق به دوره پهلوی باشد، به دلیل ویژگی‌هایی چون ویلایی بودن، فضاهای باز و سرپوشیده بزرگ و موقعیت مکانی مناسب توسط بهره‌بردار خریداری می‌شود تا پس از بازسازی به کافه و رستوران تبدیل شود.

در مراحل اولیه بررسی اسناد ساختار بنا، تیم طراحی متوجه می‌شود که قدمت بنا به اواخر دوره قاجار بازمی‌گردد و ماهیت اصلی آن زیر لایه‌ای از نازک‌کاری‌های متأخر مدفون شده است.

بنابراین، تصمیم به برداشتن لایه‌های متأخر که بخش زیادی از جزئیات و تزئینات بنا را پنهان کرده بودند، گرفته می‌شود تا معماری اولیه و ارزشمند بنا که طی یک دوره 40 تا 50 ساله مدفون مانده بود، دوباره احیا شود.

پس از برداشتن این الحاقات و نازک‌کاری‌های ثانویه، هسته اصلی بنا مشخص می‌گردد و سناریوی احیا و بازسازی بر اساس وضعیت اصلی بنا پی‌ریزی می‌شود.

یکی از استراتژی‌ها کامل کردن برخی بخش‌های ارزشمند است که تنها نشانه‌هایی از آن‌ها باقی مانده است، از جمله هشتی بنا.

همچنین، برخی بخش‌های دیگری که تخریب شده بودند، یا به همان شکل حفظ شوند (نمادین) یا در حفظ ردپای خود عملکرد جدیدی همسو با کابری فعلی پیدا کنند باشند.

در فرآیند مکان‌یابی و تعریف برنامه فضایی‌های مورد نیاز، تلاش شده تا جای ممکن ارتباط با عملکرد سابق خانه حفظ شود. به عنوان مثال:

فضای بار در فضای مطبخ سابق جای‌گذاری شده است.

سرویس‌های بهداشتی در محل توالت‌های سابق بنا در زیرزمین قرار گرفته‌اند.

تاسیسات مرکزی و موتورخانه در آب‌انبار سابق که دیگر کارایی نداشت و متروک مانده بود، قرار داده شده است.

آشپزخانه در فضای خنک زیرزمین قرار داده شده است و همچنین سه هواکش موجود در زیرزمین که وظیفه تهویه و گردش هوا را به عهده داشتند، با قرار دادن سانتریفیوژ در داخل آنها، احیا و تقویت شده‌اند.

• منبع : سایت هنر معماری
• تقدیر ویژه‌ی هیئت داروان چھارمین جایزه ی ملی مرمت و احیا بناھای تاریخی و معاصر ایران بخش مرمت جامع، 1403