مطلبی جهت آشنایی با انواع فونداسیون ها :
-فونداسیون(foundation) یا پی یک عضو سازه ای می باشد که وظیفه انتقال بار از سازه به زمین را بر عهده دارد. در این مقاله به معرفی انواع مختلف فونداسیون پرداخته.
- تعریف پی :
-مقررات ملی ساختمان ایران پی را به صورت ذیل تعریف می کند:
مجموعه بخش هایی از سازه و خاک در تماس با آن که انتقال بار بین سازه و زمین از طریق آن صورت می پذیرد ((پی)) نام دارد.
- تعریف شالوده :
-شالوده عضوی بتنی است که در زیر ستون قرار دارد و بار را به زمین منتقل می کند.
پی یا شالوده قسمتی از یک سازه است که غالباً زیر تراز سطح زمین قرار می گیرد و نیروهای ناشی از سازه را به خاک یا بستر سنگی انتقال داده.تقریباً تمام خاکها به واسطه تاثیر نیرو به مقدار قابل توجهی فشرده می شوند که این مساله باعث نشست سازه متکی بر آن می گردد.
- انواع پی:
به طور کلی پی ها را به چهار گروه عمده می توان تقسیم نمود:
- پی های سطحی(shallow foundation)
- پی های عمیق(deep foundation) مانند شمع ها
- پی های نیمه عمیق(pier foundation)
- پی های ویژه(special foundation) مانند مهارها
-به یاد داشته باشید تقسیم بندی فوق بر اساس عمق شالوده به عرض شالوده(D/B) صورت گرفته است.
- پی های سطحی:
-پی هایی هستند که در عمق کم و نزدیک سطح زمین اجرا می شوند و بارهای سازه را به زمین منتقل می کنند لازم به ذکر است در مبحث هفت نسبت عمق به عرض این پی ها کوچکتر مساوی ۳ در نظر گرفته شده است و جنس آنها می تواند از سنگ , بتن یا بتن آرمه باشد.
پی های سطحی از لحاظ شکل به انواع زیر تقسیم بندی می شوند:
- پی نواری
- پی منفرد(بالشتکی)
- پی باسکولی یا پاشنه اردکی
- پی مرکب
- پی گسترده
-پی نواری:
این پی ها از نوار پیوسته بتنی تشکیل می گردد که برای گستردن بار یکنواخت دیوارهای آجری,بنایی یا بتنی و هکچنین چند ستون که در یک ردیف قرار دارند,بر سطح کافی از خاک زیرین طراحی می شوند.
- پی منفرد(بالشتکی):
پی های منفرد به پی هایی گفته می شود که به صورت مجزا و مستقل بار وارده ازیک ستون یا یک دیوار را تحمل کرده و به زمین منتقل می سازند.به دلیل این که ساختمان ها معمولاً تحت نیروی جانبی قرار دارند,لازم می باشد تا برای مقابله با حرکت های نسبی پی های منفرد در جهت افقی,آنها توسط کلاف های بتن مسلح به نام شناژ به یک دیگر متصل گردند.لازم به ذکر است شناژها به هیچ وجه در باربری پی کمکی نمی کنند و در اصل مسئولیت شناژها به هم بستن فونداسیون ستون هاست.
- پی باسکولی یا پاشنه اردکی:
هرگاه فونداسیون ساختمان از یک یا دو طرف به ساختمان دیگری محدود گردد,پی آن قسمت از ساختمان که در مجاورت همسایه قرار دارد از پی باسکولی استفاده می گردد.
- پی های مرکب:
-پی هایی هستند که بار دو ستون را تحمل می کنند.در مواردی که ستون ها طوری به هم نزدیک هستند که پی های منفرد عمالاً در یک دیگر تداخل می کنند و یا در مواردی که یکی از ستون ها در لبه حریم زمین قرار گرفته باشد از پی دو ستونه استفاده می گردد..
- پی های گسترده:
-پی های گسترده از یک لایه بتن مسلح در زیر تمام ساختمان تشکیل می گردند.پی های گسترده برای ساختمان هایی مورد استفاده قرار می گیرند که بر روی زمین های قابل تراکمی همچون خاک رس بسیار نرم,رسوبات آبرفتی و مواد خاکریز قابل تراکم بنا می شوند.
-پی های گسترده به سه دسته تقسیم شده:دال یکپارچه,پی تیر و دالی و پی محفظه ای.
- پی های نیمه عمیق:
-پی های نیمه عمیق حدفاصل شالوده ها و پی های شمعی هستند.
-برای اجرای پی های نیمه عمیق یک چاه در زمین حفر می گردد و سپس درون آن را با مصالح پر می کنند.
-معمولاً از اصتحکاک جدار چاه و پی نیمه عمیق صرف نظر می شود لذا نحوه محاسبه این پی ها شبیه محاسبه شالوده های سطحی است.البته اگر اصتحکاک جانبی جدار چاه و پی نیمه عمیق را در نظر بگیریم محاسبه آن مشابه شمع ها خواهد شد.
- فونداسیون عمیق:
-متداول ترین پی های عمیق شمع ها هستند و به پی هایی اطلاق شده که نسبت عمق قرارگیری به کوچکترین بعد افقی آن از ۱۰ تجاوز نکند. لازم به ذکر است که شمع ها به وسیله یک سازه واسطه,بارهای سازه را می گیرند و به زمین منتقل نموده.این قسمت واسط را سر شمع یا کلاهک(Cap) نامیده.سایر موارد پی های عمیق عبارت اند از:پی عمیق چاهی و پی صندوقه ای.
منبع این مطلب :
سایت jupiterdesign