چهار قاپی در قصر شیرین

-بنای معروف به چهار قاپی در مجاورت شهر مرزی قصر شیرین در استان کرمانشاه و در میان بازمانده هایی از بناهای باستانی منصوب به عصر ساسانی، واقع شده است. این شهر در مسیر محور ارتباطی جاده ابریشم قرار داشت و به همین دلیل در طول تاریخ از رونق اقتصادی خاصی بهره مند بود.

-قصر شیرین اولین شهر ایرانی در مسیر جاده بغداد - تهران به شمار می رود که به علت دارا بودن آثار باستانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از نخستین افرادی که به آثار دوره ساسانی این منطقه مانند عمارت خسرو، چهارقاپی و بان قلعه اشاره و از آنها عکس و نقشه تهیه کرده اند، می توان به دمرگان، باستان شناس فرانسوی اشاره کرد.

-بنای چهارقاپی به عنوان یک مکان آیینی در کنار عمارت خسرو، پادشاه ساسانی از لحاظ وسعت و ابعاد در نوع خود بی نظیر و در واقع یک اثر ممتاز معماری از اواخر دوره ساسانی به شمار می رود.

-«قاپی» در زبان ترکی به معنی «درب» و چهارقاپی به معنای «چهار درب» است. چهارتاقی به معنای چهار دروازه با یک بنای مربع شکل، نام پارسی چهارقاپی است. این لغت شبیه به لغت سوق پهلوی (سوک) است که اصلا یک کلمه پهلوی بوده و چهار بازار معنی می دهد. یعنی بنای مربعی که چهار زاویه دارد و در عین حال محل یک بازار نیز است.

-براساس نقشه ها و عکس های منتشر شده از سوی سیاحان و محققین سده نوزدهم و بیستم میلادی، بخش های زیادی از چهارقاپی تا سال ۱۹۱۰ میلادی سالم بوده است. اما هم اکنون تنها بخش قابل رؤیت آن فضای اصلی چهارتاقی است که در دهه ۵۰ شمسی مرمت و بازسازی شد.

-ساختمان بنا از قلوه سنگ و گچ درست شده و هیچ سنگی که دارای کنده کاری باشد، در آن بکار نرفته و حتی جرزها نیز از مصالح سنگی کوچک ساخته شده است.شناورسازی سنگ های لاشه ای در توده ای از ملاط گچ و آهک در مغز دیوار همراه با ایجاد جرزهای قطور از دیگر اصول معماری دوره ساسانی به شمار می رود که به منظور استحکام بنا و ایجاد گنبد بر روی پایه های استوار و قوی شدیدا مورد استفاده قرار می گرفت. البته در نمای دیوارها، سنگ های تراشدار نصب شد تا ضمن زیباسازی بناء سطح آن را صاف و یکدست کند.

-گنبد این بنا که یکی از بزرگترین گنبدهای شناخته شده دوره ساسانی است، بر روی چهار گوشواره نوک تیز مانند کاخ فیروزآباد قرار داشته است. البته دیگر هیچ آثاری از معماری که دمرگان و بل از آن در این محل دیده اند،   قابل رؤیت نیست.

-در غربی ترین قسمت محوطه آثاری از یک بنای مربع شکل خارجی 24/60* 60/2 متر دیده میشود. جرزهای جنوب شرقی و شمال شرقی بنای مذکور صدمه زیادی دیده است. نزدیک به درگاه غربی چهارتاقی و در داخل بنا یک سکوی سنگی به ابعاد ۵۰۸۶۵۲۸ سانتی متر قرار دارد که تقریبا ۶۰ سانتی متر از ارتفاع آن هم اکنون باقی است.  

و ...

برای دیدن لیست کامل مطالب داخل این پاورپوینت قسمت "اطلاعات بیشتر" را ملاحظه نمائید.