خانۀ صبار فرمانفرماییان

خانۀ صبار فرمانفرماییان با مساحتی بیش از ۲۰۰‘۴ مربع در زمینی که سابقاً بخشی از ضلع شرقی باغ رضوانیه بود، بنا شده است.

باغ رضوانیه حدود ۰۰۰‘ ۳۰ مربع مساحت داشت و اقامتگاه تابستانی شاهزاده عبدالحسین‎میرزا فرمانفرما و زنان و فرزندان وی بود.

فرمانفرما در ۱۳۰۸ ش این باغ را میان تعدادی از همسران و فرزندان خود تقسیم کرد. به این ترتیب، بخش شرقی باغ به فرزندان معصومه‎ تفرشی که صبار نیز یکی از آنها بود، تعلق گرفت .

صبار فرمانفرماییان در ۱۲۹۱ ش در تهران متولد شد و در ۱۲سالگی، برای ادامۀ تحصیل به اروپا رفت و پس از تحصیل در رشتۀ پزشکی و دریافت مدرک پزشکی عمومی از دانشگاه ژنو به ایران بازگشت. او بعد از مرگ پدرش در ۱۳۱۸ ش، تحصیلات پزشکی خود را پی گرفت و در رشتۀ تخصصی بیماری مالاریا از دانشگاه لندن فارغ‎التحصیل شد؛ سپس دوباره به ایران بازگشت و به استخدام وزارت بهداری درآمد. او در وزارت بهداری به سمت مدیر برنامۀ کنترل مالاریای ایران منصوب شد.

صبار فرمانفرماییان در مدت مدیریت بر برنامۀ کنترل مالاریای ایران با حمایتهای مالی مؤسسۀ راکفلر توانست در مدت ۳ سال این بیماری را در سرتاسر ایران ریشه‌کن کند.

صبار فرمانفرما، باغ خود را وقف انیستیتو پاستور میکند. در تاریخ 1388باغ مذکور با شماره 25378 ثبت ملی میراث فرهنگی شد.

مساحت ملک 4843 متر مربع است که شامل یک قطعه باغ به انضمام چهار باب مغازه است که به دلیل عملیات عمرانی مترو در این باغ، تنها اثر باقی مانده از مجموعه، دیوار و سردر باغ است.

محل استقرار عمارت سردر در طرح گسترده باغ ایرانی، در جداره بیرونی و در کنار راه دسترسی اصلی به باغ است. از لحاظ عملکردی، مکان سکونت باغبانان، نگهبانان، و سایر کارکنان خدماتی باغ بوده است. بناهای سردر، در حقیقت بیرونی باغ یا محل پذیرایی باغ محسوب می شدند .

در باغ فرمانفرما نیز از عمارت سردر تنها سر در آجری آن با ستونهای تزئینی و نقوش سینه کبکی و گیاهی به همراه کاشیکاری های مختصر در کتیبه های آن باقی است .

سبک این خانه،تهرانی (قاجار متاخر) است و معمار خانه صبار فرمانفرما را باید از معمارهای دوره آغاز مدرن در ایران حساب آورد.

• عناصر معماری :

 ساختمان اصلی در انتهای گوشه شمال غربی باغ قرار گرفته است.

 سمت غرب بنا استخر وسیعی قرار دارد.

در سمت شمال، ساختمان مربوط به خدمتکاران و یک گلخانه واقع شده است.

در سمت غرب حیاط خلوت و سمت شرق و جنوب به وسیله باغ احاطه گردیده است.

بنای اصلی دو طبقه است. زیرزمین در بخش جنوبی قرار گرفته است.

یک راهرو در میانه بنا ساختمان را به دو قسمت تقسیم می کند. در قسمت جنوبی راهرو، بخش خصوصی خانه و در قسمت شمالی خانه بخش پذیرایی آن قرار دارد.

بخش جنوبی شامل یک اتاق نشیمن و سه اتاق خواب و یک بالکن سراسری است.

قسمت شمال شامل تالار پذیرایی، آشپزخانه، اتاق خدمتگذاران و انبارها است.

نمای ساختمان آجر زرد و فاقد تزئینات است.

در این پاورپوینت در ابتدا توضیحاتی پیرامون تاریخچه باغ های فرمانفرما ، تقسیم بندی آن ها و زندگی نامه صبار فرمانفرما و وقف باغ برای انستیتو پاستور ارائه داده می شود .

 در ادامه توضیح مختصری در مورد معماری باغ بیان شده و در بخش های انتهایی ، تصاویری از موقعیت باغ صبار فرمانفرما و مسیرهای دسترسی به آن و امکانات شهری نزدیک به آن ارائه می گردد .