سقف تیرچه بلوک

از سقف های تیرچه بلوک در ساختمان اسکلت فلزی ،ساختمان اسکلت بتنی، ساختمان های آجری و در پروژه های کوچک و متوسط با طول دهانه های کم، استفاده می گردد.

از آنجا كه مقاومت بتن در برابر نيرو هاي فشاري، بسيار خوب ولي در برابر نيرو هاي كششي كم است، در قطعات بتن مسلح، نيروهاي كششي به طور عمده توسط آرماتورهاي فولادي تحمل ميشوند. به همين دليل، در تيرهاي تحت خمش و دال ها، سعي بر اين است كه قسمتي از بتن تحت كشش، حذف شده و تنها آن مقدار از سطح بتن كه براي جايگذاري خاموت ها و آرماتورهاي كششي لازم است، باقي بماند. اين كار به ويژه براي كاهش بار مرده سقف، داراي اهميت بوده و در عمل منجر به طرح دال هاي مجوف، دال هاي با پشتبند، دال مشبك و در نهايت سقف هاي تيرچه و بلوك شده است.

انواع سقف تیرچه بلوک :

• سقف با تیرچه بتنی
• سقف با تیرچه فولادی

هر يك از اين نوع سقف ها به لحاظ جزئيات اجرايي و نيز نوع بلوك مصرفي تنوع دارند. (مانند سقف هاي با بلوك بتني، بلوك سفالي، بلوك پلي استايرن و . . . )

استفاده از دو نوع تيرچه ي بتني و تيرچه ي فولادي با جان باز در سقف هاي تيرچه و بلوك معمول است.

اجزای تشکیل دهنده تیرچه :

• آرماتور بالایی
• آرماتورهای عرضی
• آرماتور کمکی
• آرماتورهای پایینی (کششی)
• آرماتور تقویتی، آرماتور برشی تقویتی
• پاشته بتنی

آرماتور عرضی عضو مورب خرپا را تشکیل می‌دهد و نیروهای برش سقف را تحمل می نمایند همچنین آرماتور عرضی نقش تامین پیوستگی لازم بین تیرچه و بتن پوششی را نیز ایفا می نماید. در برخی از تیرچه ها به جای آرماتور عرضی از ورق خم کاری شده یا تسمه استفاده میگردد.

آرماتور کمکی به منظور مهار کردن میلگردهای کششی و امکان پذیر ساختن استقرار بیش از دو میلگرد کششی در ناحیه پاشنه تیرچه به کار برده می شود. قطر میلگرد های کمکی اتصال 6 میلی متر و طول آنها در حدود فاصله میلگردهای کششی میباشد. میلگردهای کمکی اتصال در فواصل 40 تا 100 سانتی متری از یکدیگر نصب می گردند. در بعضی از کارخانه های تولید تیرچه که جهت قالب بتن پاشنه از ناودانی استفاده می شود، معمولا بتن پاشنه تا انتهای میلگرد کششی ادامه می یابند.

آرماتور کششی (میلگردهای پایین) که توسط جوش و یا قلاب به زیگزاگ وصل شده اند. و به همراه بقیه میلگردها تشکیل خرپا میدهند تنها عضوی در سقف است که در برابر نیروی کششی مقاومت مینماید و ضامن بقای سقف در تنشهای اعمال شده در زمان زلزله میباشد. نکته حائز اهمیت آن است که تنها میلگرد های سقف که پایین تر از تار خنثی قرار میگیرد همین میلگردهای پایین تیرچه میباشد. در نتیجه در صورت آسیب دیدگی و یا عدم اجرای صحیح آن تقریبا عدم مقاومت سقف در برابر تنش های کششی حتمی می باشد.

به هنگام قرارگیری میلگرد تقویتی در تیرچه، مکان آن و فاصله میلگردها از هم اهمیت خاصی دارد که این مکان به پارامترهایی مثل قطر میلگرد و ارتفاع موثر مقطع آن بستگی دارد. ابتدا برای تعیین مکان از نرم افزار استفاده می‌شود اما چون خروجی نرم افزار در اجرا با خطا همراه است، مقدار آن با مقدار بیشینه انتخاب شده از دو برابر ارتفاع موثر مقطع و 12 برابر قطر میلگرد تقویتی، جمع می‌گردد تا نهایت طول عملی یا همان فاصله میلگرد تقویتی در تیرچه بلوک در عمل را بدهد.

در صورتي كه آرماتور عرضي تيرچه از مقدار لازم براي تحمل نيروي برشي محاسباتي كمتر باشد، لازم است كه از آرماتورهاي عرضي براي تقويت تيرچه استفاده شود.

• بال فوقانی (نبشی فوقانی) تیرچه فولادی :

نبشی فوقانی قبل از گيرش بتن به عنوان بال فوقانی خرپا عمل نموده و بارهای وارده را تحمل می كند. يكی از خرابی های رايج در سقف تیرچه فولادی با جان باز كمانش جانبی بال فشاری (نبشی فوقانی) مي باشد كه منجر به خرابی سقف قبل از گيرش بتن می شود. معمولاً در زمان اجرای سقف و وارد آمدن بارهای زياد ناشی از انباشته شدن بتن و يا ضربه پمپ بتن رخ می دهد. جهت اصلاح اين اشكال بايد فاصله مهارهای جانبی بال فشاري را كاهش داد.

• بلوک :

بلوک ها در سقف تیرچه بلوک عموماً نقش پرکننده داشته و در استحکام و مقاومت آن تاثیری نداشته اما هرچند حین نصب و عبور و مرور کارگران می بایستی از استحکام کافی برخوردار باشند. بلوک‌ها علاوه بر پرکنندگی فضای خالی در حکم قالب بتن پوشش نیز هستند، قسمت زیرین بلوک، برای تامین سطحی مسطح به منظور انجام نازک کاری کاربرد دارد. از بلوک سیمانی، سفال و یونولیت میتوان به عنوان پرکننده در سقف تیرچه بلوک استفاده نمود.

• آرماتورهای حرارتی :

میلگرد حرارتی در واقع میلگردی است که به صورت عمود بر جهت تیرچه ‌ها و یا به صورت شبکه ‌ای (در دو جهت عمود بر هم) هنگام ساخت سقف تیرچه بلوک اجرا می‌شود. فاصله میلگرد حرارتی از قطر کمتری نسبت به سایر میلگرد های به کار رفته در جهت ساخت اسکلت و تیرچه‌ ها برخوردار است و معمولاً به روش جوش سرد یا مفتول به هم متصل می‌شوند. قطر میلگردهای حرارتی نسبت به کاربردهای مختلف آن‌ ها متفاوت است؛ اما انواع رایج آن عبارتند از میلگردهایی با قطر 4 و 5 میلی متر. میلگردهای حرارتی در فاصله 25 سانتی متر از یکدیگر قرار می‌گیرند.

• کلاف میانی :

یکی از المان‌های بسیار مهم در سقف‌های تیرچه بلوک، کلاف میانی یا تای بیم ها هستند که عمود بر تیرچه‌ها قرار می‌گیرند. تای بیم ها را در کارگاه ‌ها با نام‌ های مختلفی می‌شناسند و آنها را کلاف میانی، کلاف عرضی، ژوئن، شناژ مخفی و ریپ نیز می‌نامند.