آشنایی بامفاهیم زلزله

لیست مطالب قرارگرفته درداخل این پاورپوینت:

• تقسیم بندی گسل ها از نظر میزان فعالیت
• تعیین بزرگترین زلزله طرح
• مفاهیم ضروری:(کانون زلزله ،مرکززلزله ،عمق زلزله ،زلزله های نزدیک ،زلزله های دور)
• پیش لرزه وپس لرزه
• امواج زلزله
• منشاء زلزله
• علل وقوع زلزله
• زلزله های زمین ساختی
• زلزله وگسل
• جمع آوری آمارواطلاعات لرزه ای
• جمع آوری اطلاعات کوتاه مدت لرزه شناسی
• برج تایپه
• تعیین زمان بازگشت فعالیت گسل ها

نمونه ای ازمطالب قرارگرفته درداخل این پاورپوینت:

•  پیش لرزه :

زلزله های فرعی و کوچکی هستند که قبل از یک زلزله ی بزرگ اتفاق می افتند و در حقیقت پیش درآمد زلزله ی اصلی محسوب می شوند. هر چقدر به زمان زلزله ی     اصلی نزدیک شویم شدت لرزه ها بیشتر شده و فواصل آن ها کاهش می یابد .

پس لرزه:

زلزله های فرعی و کوچکی هستند که بعد از زلزله ی اصلی رخ می دهند . و دلیل وقوع آن ها جا به جایی پوسته اطراف صفحه ی گسل می باشد. فاصله ها بین پس لرزه ها بعد از زلزله ی اصلی افزایش می یابد.

• امواج زلزله:

دسته دوم ، امواج سطحی هستند که به دو نوع تقسیم می شوند .

امواج رایلی : این امواج از تداخل امواج داخلی پدید می آیند و به نحو خاصی حرکت می کنند. بدین ترتیب که حرکت ذرات در امتداد مدارهای دایره ای (یا بیضوی) صورت می گیرد. درست مانند حرکت امواج در سطح اقیانوس البته جهت حرکت دایره ها برخلاف حرکت امواج اقیانوس است به عبارتی حرکات ذرات سنگ، مدار بیضوی پسگرد را در صفحه قائمی به طرف منشاء زمین لرزه طی می کنند.

امواج لاو :

حرکت زمین توسط موج لاو، تقریبا شبیه موج عرضی است با این تفاوت که ذرات ماده به موازات سطح زمین و در جهت عمود بر انتشار موج حرکت کرده و ذرات در صفحه قائم حرکت ندارند. انتشار این امواج مانند تکانهایی است که بر اثر حرکت طناب به سمت چپ یا راست ایجاد می شود. موجهای لاو قدری سریعتر از امواج رایلی حرکت کرده و زودتر بر روی لرزه نگاشت ظاهر می شوند.

• منشا زلزله:

از تاریخ وقوع اولین زلزله هیچ اطلاعی در دست نیست ولی مسلم است که حداقل از صدها میلیون سال قبل تا کنون زلزله های متعددی به وقوع پیوسته و بنابراین انسان از بدو پیدایش با این پدیده ی طبیعی دست به گریبان بوده است .

بررسی موضوع زلزله از دیدگاه افراد مختلف با توجه به تخصص و هدفی که دارند متفاوت است.یک زمین شناس هدف های زیر را در زلزله شناسی مورد توجه قرار می دهد.    

• شناخت شرایط ساختمانی پوسته ی فوقانی زمین
• مشخص کردن مناطق زلزله خیز
• تعیین عمق کانون های زلزله
• کسب آگاهی از ساز و کار زلزله            
• علل وقوع زلزله
• به منظور دست یابی به اهداف یاد شده تلاش های زیادی انجام شده که برای عوامل به وجود آورنده ی زلزله ، زمان وقوع ، بزرگی یا انرژی آن قوانینی بدست آورند. این کوشش ها با موفقیت هایی همراه بوده ولی در بعضی زمینه ها مثل پیش بینی وقوع زمان زلزله توفیقی بدست نیامده است .
• بر اساس مطالعات انجام شده توسط زمین شناسان مشخص گردیده که ارتباط معینی بین زلزله های بزرگ با پدیده های آتشفشانی وجود ندارد . چون زمین لرزه های مرتبط با آتشفشانها اغلب ضعیف هستند .همچنین زمین لرزه در اطراف قله های آتشفشانی هشدار برای وقوع آتشفشان است.

• زلزله های زمین ساختی (تکتونیکی):

افزایش تدریجی تنش ها در منطقه ای می تواند موجب به وجود آمدن زلزله در آن منطقه شود.

انرژی بالقوه ای که در یک دوره افزایش تدریجی تنش در داخل ناحیه ای در درون زمین ذخیره می گردد،سرانجام به حدی می رسد که منطقه ی مزبور قدرت نگهداری و تحمل آن را ندارد.در چنین زمانی توده ی سنگ دچار گسل خوردگی می شود و با آزاد شدن انرژی ذخیره شده زلزله به وقوع می پیوندد و امواج الاستیک حاصل از آن از دو طرف گسل به اطراف و جوانب گسیل می شوند .

اگر در منطقه ای که دارای استعداد لرزه خیزی است از نظر زمین شناسی بررسی های مستمر انجام شود و مشخصات معینی از این ناحیه هر بار با فواصل زمانی مشخص تعیین گردد، ممکن است تغییراتی در مختصات نقاط معین شده مثلا ارتفاع دیده شود . این تغییرات تا حد بسیار محدودی می توانند از میزان قدرت زلزله و محل وقوع آن اطلاعاتی در اختیار قرار دهند . اما در مورد زمان رویداد هیچ چیز را نشان نمی دهند .

         زیرا تغییر در مختصات نقاط معین شده شرط لازم برای ایجاد زلزله نیست و ممکن است بدون تغییر در مختصات این نقاط زمین لرزه اتفاق بیفتد . روش یاد شده در مورد زلزله های زمین ساختی تا حدودی به کار گرفته می شود ولی در حال حاضر پیش بینی زمان زلزله، کاری در حد دانش های کنونی انسان نیست .

• زلزله و گسل:

انرژی آزاد شده در یک منطقه می تواند سبب ایجاد گسل شده و زلزله ای را به وجود بیاورد . همچنین انرژی آزاد شده قادر است موجب فعالیت گسل هایی شود که آن ها را گسل های فعال می نامیم. زلزله ها بسته به انرژی آزاد شده و با توجه به عمقی که دارند در بعضی از مناطق می توانند توام با گسلش باشند .

• جمع آوری اطلاعات کوتاه مدت لرزه شناسی :

تشخیص انواع موج های زلزله ، قوانین مربوط به آن ها و اثرات تخریبی شان بر سازه ها که لازمه ی آن آگاهی از مسائل زلزله شناسی ، اطلاعات مربوط به زمین لرزه های باستانی(قبل از میلاد)، زمین لرزه های تاریخی(بعد از میلاد) و زمین لرزه های اخیر.

با جمع آوری اطلاعات دراز مدت زمین شناسی و داده های کوتاه مدت لرزه شناسی می توان به مکانیزم یا ساز و کار گسل های منطقه از نظر دوره ی بازگشت پی برده و نوع گسل را از نظر میزان فعالیت مشخص نمود

• تعیین زمان بازگشت فعالیت گسل ها :

منظور از تعیین زمان بازگشت فعالیت یک گسل مشخص کردن تقریبی مدت زمانی است که یک گسل برای فعالیت مجدد به آن نیاز دارد .

مدت زمان لازم برای فعالیت مجدد بسته به نوع گسل ( کششی ، فشاری،امتداد لغز ) متفاوت است . در ارتباط با آزمایش های فشاری و کششی دیده می شود .دوره ی بازگشت فعالیت گسل های فشاری طولانی تر (زمان بیشتر برای تجمع انرژی) از گسل های کششی و دوره ی بازگشت فعالیت مجدد گسل های کششی طولانی تر از گسل های امتداد لغز است .