استفاده از سایه بان طبیعی در معماری

درختان و فضای سبز می توانند به عنوان سایه بان عمل نموده و سایه ی مناسب با فصل و نوع اقلیمی که در آن هستند ایجاد نمایند . در این نوشته با کاربرد درختان به عنوان یک سایه بان خارجی طبیعی در معماری آشنا می شویم .

لزوم سایه افکنی :

-سایه باید به عنوان بخش جدایی ناپذیر از سیستم نور روز طراحی شود .

-اولین و ساده ترین راه خنک نگاه داشتن یک بنا در وهله ی اول، ممانعت از تابش مستقیم نور خورشید و سایه افکنی است.

-حفاظت از ساختمان در برابر انرژی ناخواسته ی خورشیدی در هر راهکار سرمایشی به عنوان محور اصلی است و این کار با ممانعت از رسیدن تابش خورشیدی به ساختمان ممکن است .

استفاده از سایه بان در معماری :

-سایه بان همواره یکی از عناصر مهم در معماری بوده و نقش آن در کنترل میزان نفوذ مستقیم نور خورشید به فضای داخل ساختمان انکارناپذیر است .

-این سایبان های خورشیدی از اثرگذارترین راهکارهای کاهش مصرف انرژی و بهبود آسایش حرارتی هستند، در تابستان های گرم و زمستان های سرد می تواند نقش مهمی در کنترل از دست دادن انرژی و دریافت اشعه های خورشیدی داشته باشند و همچنین می توانند نقش مهمی در کاهش مصرف انرژی بازی کنند .

-در واقع ایجاد سایه بر روی سطوح شفاف و غیرشفاف و حفاظت آنها در مقابل تابش و گرمای خورشید از طریق سایبان ها یک استراتژی کلیدی برای طراحی خنک کننده ها و باعث کاهش بار سرمایشی در سامانه های سرمایشی و تهویه مطبوع فعال می شود .

-ایجاد سایه بر روی پنجره ها، سقف و دیوارها به خصوص دیوار شیشه ای مانع تابش مستقیم آفتاب بر روی سطح می شود و در نتیجه، حرارت ایجاد شده ناشی از تابش آفتاب در فضای پشت سطوح و داخل بنا را به شدت کاهش می دهد .

-سایبان ها ممکن است اثرات گوناگونی از قبیل کنترل تابش مستقیم آفتاب به داخل ساختمان( به طور مداوم و یا در مواقع مشخص)، کنترل نور، منظره، تهویه طبیعی داشته باشد.

-اهمیت این اثرات به موقعیت و نوع ساختمان بستگی دارد .

-به طور مثال در کلاس درس از نظر تأمین روشنایی کافی، پنجره ها نسبتاً بزرگتر در نظر گرفته می شود، در نتیجه ایجاد سایه بر روی این پنجره ها به منظور جلوگیری از نفوذ آفتاب به داخل کلاسها در فصل گرم سال تحصیلی دارای اهمیت فراوان می باشد .

انواع سایه بان های خارجی:

بررسی سایه بان های خارجی طبیعی :

-درختان می توانند به عنوان سایه بان عمل نموده و سایه ی مناسب با فصل و نوع اقلیمی که در آن هستند ایجاد نمایند، که آنها را میتوان به دو دسته خزان پذیر و همیشه سبز تقسیم نمود.

-به طورکلی در جبهه های جنوب، جنوب شرق و جنوب غرب استفاده از درختان خزان پذیر چون نارون و اقاقیا و گیاهان رونده مثل درخت مو و پیچک توصیه می شود. زیرا با ریزش برگ درختان در فصل زمستان مشکلی از نظر تابش مستقیم آفتاب به ساختمان وجود ندارد و با رویش مجدد برگ ها در فصل تابستان، درخت چون سایه بانی موثر از تابش مستقیم آفتاب به داخل ساختمان جلوگیری می نماید.

-در جبهه های شرق، غرب، شمال غرب و شمال شرق استفاده از درختان همیشه سبزی چون سرو و کاج پیشنهاد می شود. این درختان در ساعات صبح و عصر، سایه های کشیده و طولانی می سازند که می توانند به طور موثری دیوارهای فوق را بپوشانند. این درختان میزان باد بر ساختمان را کاهش می دهند و بدین وسیله از افت حرارت ساختمان در فصل زمستان جلوگیری می نمایند. در فصل تابستان، سطح گیاهان و برگ درختان پرتوهای خورشیدی را جذب میکند و تبخیری که در این سطح صورت می گیرد، باعث خنک شدن هوا می گردد.