مجتمع های مسکونی- بررسی مشکلات آپارتمان نشینی

نمونه ای از مطالب قرار گرفته در داخل این پاورپوینت:

خانه سابق پدران ما دارای دو ساختمان بود، یکی برای بچه ها و دیگری برای پدر و مادر و مهمان ها، در نتیجه سر و صدای کوچکتر ها ایجاد مزاحمت برای بزرگترها نمی نمود و به علاوه به بچه ها یاد داده شده بود رعایت حال بزرگترها را بنمایند. با ورود تلویزیون، ما نیز صاحب یک تلویزیون سیاه و سفید مبله شدیم که در ایام تابستان در حیاط منزل و مجاور حوضخانه و باغچه به تماشای آن مشغول بودیم و لذت می بردیم. گوینده تلویزیون نیز از ساعت ۹ شب به بعد اعلام می کرد صدای تلویزیون خود را پایین آورده تا مزاحم همسایه ها نشویم. خانه بعدی ما تبدیل به یک ساختمان چند طبقه گردید ولی باز طبقه بچه ها از طبقه پدر و مادر جدا بود چون طبقه ما بالای طبقه پدر و مادر بود به ما گفته شده بود از دویدن و ایجاد سرو صدا بخصوص در مواقع استراحت بزرگترها خودداری کنیم.

محل سکونت فعلی یک آپارتمان در یک مجتمع است که بالا، پایین و مجاور آن افراد مختلف زندگی می کنند و یک دیوار۲۰ سانتی ما را از همسایه جدا می کند. که علاوه بر مسائل و مشکلات قسمت های اختصاصی آن مسائل و مشکلات قسمت های مشترک نیز به عهده کلیه مالکین می باشد و همانطوری که در قسمت اول این مقررات اشاره شد ساکنان مجتمع های آپارتمانی باید تابع مقررات و قوانینی باشند. در ادامه به موارد دیگری از این مقررات اشاره می شود:
* مسدود نمودن راه دیگر ساکنان و ممانعت از استفاده قسمت های مشترک که جزو بخش های اختصاصی تشخیص داده نشده و یا در اسناد مالکیت هیچ یک از مالکین جزو ملک اختصاصی تلقی نگردیده است ممنوع می باشد مگر آن که رفت و آمد و یا استفاده از آن مستلزم عبور از ملک اختصاصی باشد.

* مواد آتش زا نباید در داخل آپارتمان نگهداری شود بلکه با اجازه و اطلاع مدیریت می باید در انبار حفظ شوند.
در این مورد نیز به مدیران ساختمان توصیه می شود توجه داشته باشند اصولاً نگهداری مواد آتش زا و هر عملی و یا کاری که جان دیگر ساکنین یک مجتمع را به خطر می اندازد مجاز نبوده و در ایامی مانند چهارشنبه سوری می باید کنترل بیشتری نموده تا نوجوانان عزیز با آوردن مواد محترقه به داخل مجتمع ها جان خود و دیگران را به خطر نیندازند. متأسفانه عدم نظارت صحیح اولیاء هر ساله آمار آتش سوزی و انهدام در مجتمع های مسکونی را افزایش می دهد.

افزایش جمعیت باعث تغییر وضع مسکن شد. مساکن امروزی گذشته از حفظ و حراست انسان از سرما و گرما وظایفی دیگر نیز بر عهده دارند. در حقیقت مسکن امروزی نه تنها مکانی برای آسایش و فراغت انسان است، بلکه می‌تواند در جهت اعتلای فکری و روحی انسان مؤثر واقع شود و موجبات پیشرفت وی را فراهم آورد. بنابر این در جهان امروز مسکن به عنوان یکی از نیازهای ضروری انسان، کارکردهای متنوعی دارد. برخی صاحب‌نظران موفقیت‌آمیز بودن یک مسکن را در گرو 4 هدف می‌دانند:

باید دارای ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی باشد.

باید به اندازه کافی ارزان باشد.

باید بهداشت ساکنین را تأمین کنند.

باید تعمیر و نگهداری در دوران عمر ساختمان در کمترین سطح باشد.

در حقیقت مسکن به عنوان بعدی از زندگی انسان با سایر ابعاد زندگی انسان در ارتباط و کنش متقابل است به طوری که بر یکدیگر تأثیر می‌گذارند و از یکدیگر تأثیر می‌پذیرند،بنابراین برای مطالعه‌ی مسکن در یک جامعه باید به سایر عواملی که مستقیماًبه آن ارتباط دارند توجه کافی شود.

به طورمثال اگر مسکنی که ساخته می‌شود با شرایط اقتصادی- اجتماعی- فرهنگی ومادی یک جامعه تطابق و هم‌خوانی نداشته باشد ویا با اسلوبی غیر از آن چه باید ساخته نشود شاید مورد بی‌توجهی قرار گیرد.

در هر نقطه از کره خاکی خانه‌های مختلفی بر حسب نیازها و ضرورت‌های زندگی یافت می‌شوند. این اشکال گوناگون خود معلول عوامل متعددی هستند که انسان را ناگزیر به انتخاب شکل خاصی از مسکن کرده است و تأثیر عوامل مختلف زیستی و اجتماعی به طور مستقیم و غیرمستقیم در تعیین نوع مسکن غیرقابل انکار است.

معضلات و مشکلاتی که باعث سلب آسایش ساکنین آپارتمان می‌شود، چیست؟با توجه به روند رو به رشد جمعیت و بزرگ شدن شهرها و همچنین افزایش مشکلات اقتصادی، اکثر فضاهای مسکونی شهری ما را آپارتمان تشکیل می‌دهد که در واقع این موضوع تا آن جا جامعیت یافته که می‌توان گفت : در چند سال آتی اکثریت مردم به زندگی آپارتمان نشینی روی خواهند آورد.

از آن جایی که اکثریت افراد این گروه پژوهشی ساکن در مجتمع های آپارتمانی هستند از مشکلات موجود در این فضا آگاه بوده که با انجام این پژوهش سعی در حل این مشکلات داریم.

با وجود این که در آینده اکثر فضاهای مسکونی ما را آپارتمان ها تشکیل خواهند داد بنابراین اگر راه حلی برای مشکلات در حال حاضر آپارتمان ها در نظر گرفته نشود جامعه به یک جامعه پر از تنش و استرس تبدیل خواهد شد که در یک چنین فضایی دیگر هیچ کس احساس امنیت و آرامش نخواهد داشت، به واقع سلامت روانی افراد به خطر خواهد افتاد.

راه حل‌ها به قرار زیرند :

پرداختن آکادمیک یا علمی به این مسئله، گسترش فرهنگ آپارتمان‌نشینی در بین مردم از طریق تبلیغات رسانه‌ای به صورت چاپ نشریات محلی، نظرسنجی و… ،نظارت هرچه بیشتر دستگاه های ذیربط بر روند ساختمان سازی ،گذاشتن جلسات متعدد برای حل مشکلات آپارتمان توسط ساکنین مجتمع‌ها ،گذاشتن جلسات پرسش و پاسخ بین مسئوولین و ساکنین مجتمع‌های مسکونی به منظور حل مشکلات .

علاوه بر وجود خلاء اطلاعاتی در زمینه فرهنگ آپارتمان نشینی این مسئله دارای تناقض اطلاعات نیز می‌باشد. برخی از مشکلات برای عده ای واقعاً مشکل است اما برای برخی دیگر ممکن است اصلاً مهم نباشد. معمارانی  که واقعاً به فکر مشکلات مردم هستند و برای راحتی مردم کار می‌کنند با مطالعه این پژوهش ممکن است تغییرات لازم را اعمال نمایند.

حداقل فایده ای که می‌تواند داشته باشد آشنا کردن دانشجویان به این مسئله است که در آینده خود (در طراحی و…) این نکات را رعایت نمایند.

رشد جمعیت، گسترش شهرها، کمبود زمین، افزایش مشکلات اقتصادی و همگی بیانگر این مطلب می‌باشند. که اکثر فضاهای مسکونی شهری ما را در آینده آپارتمان تشکیل خواهند داد که این خود سبب روی آوردن جمعیت قابل توجهی از مردم به زندگی آپارتمان نشینی خواهد بود که در نتیجه همه گیر شدن این موضوع سلامت راونی افراد به خطر خواهد افتاد.

بنابراین ما نیاز را بر آن دیدیم که از طریق شناخت و تجزیه و تحلیل و بررسی موردی عواملی که سبب سلب آسایش ساکنین مجتمع‌های مسکونی آپارتمانی می‌شود به ارائه راه‌حل ها و راهکارهایی که در حل این مشکلات می‌تواند ما را یاری رساند پرداخته و ماحصل پژوهش خود را در اختیار دانش‌پژوهان گذاشته تا در کنار یکدیگر گامی هرچند ناچیز در جهت از بین بردن این معضل برداشته و در ایجاد یک جامعه سالم با یک آرامش نسبی سهمی هرچند اندک داشته باشیم.

در سال های اخیر، تقاضا برای سکونت در مجتمع های مسکونی بزرگ افزایش یافته است، سرعت این افزایش، بسته به اندازه شهر و نرخ رشد جمعیت آن متفاوت است. در شهرهای کوچک و متوسط ، اغلب مجتمعهای مسکونی در اطراف شهرها، استقرار یافته اند. این مجموعه ها که اغلب براساس ضوابط و مطالعات طرحهای آماده سازی طراحی شده اند، تعداد زیادی واحد مسکونی را شامل می شود که در قالب تعدادی بلوک ساختمانی 3 تا 5 طبقه، برروی یک قطعه زمین بزرگ (بارعایت فواصل معینی از یکدیگر) احداث شده اند. در این اراضی، علیرغم وجود مجتمعهای مسکونی، ساختمانها کم ارتفاع می باشند و اقتصاد زمین، احداث بنای بلندمرتبه را توجیه نمی کند.

درمقابل در شهرهای بزرگ، لفظ مجتمع مسکونی، ساختمانهای بلند و پر واحد را در ذهن تداعی میکند و ارزش بالای زمین، احداث بنای کوتاه وکم طبقه را غیر اقتصادی و بدون صرفه ساخته است.

وان اقتصادی خانوار، فرهنگ، مدیریت ساخت و مدیریت بهره برداری، نقش موثری در تشویق خانوارها به سکونت در مجتمع های مسکونی دارد.

سهم گروههای مختلف درآمدی و اقشار مختلف اجتماعی در استفاده از مجتمعهای مسکونی یکسان نیست. در حالی که در شهرهای بزرگ 10 درصد ساکنین این مجتمع ها را خانوارهای مرفه تشکیل میدهند. در شهرهای کوچک و متوسط ، هیچ خانوار مرفهی در آپارتمان زندگی نمی کند. البته ناگفته نماند که در این شهرها هیچ خانوار کم درآمدی هم در مجتمع مسکونی زندگی نمی کند. این خانوارها سکونت در مسکن تک واحدی کوچک حاشیه یا مناطق ارزان شهر را برگزیده اند. سکونت در مجتمعهای مسکونی خاص گروههای میان درآمدی است که در شهرهای مختلف دارای شدت و ضعف است.

آپارتمان نشینی در کشور، یکباره ایجاد نشده، بلکه نیاز به مسکن و محدودیت اراضی، شهرها و شهروندان را ناگزیر از طی این مسیر نموده و به قاموس همسایگی، عبارت فرهنگ آپارتمان نشینی و مدیریت آپارتمان و … را نیز افزوده است.

مشکلات آپارتمان نشینی و اختلافات میان همسایگان معلول عوامل مختلف و متعددی است. عدم توافق ساکنین در نحوه استفاده از مشاعات، وجود سلایق، فرهنگها و اختلافات محسوس اجتماعی میان ساکنین، عدم وجود ضوابط و مقررات مدون برای طراحی، ساخت و بهره برداری از این مجتمعها،‌ عدم توجه ساکنین به رعایت حقوق همسایگان و عدم الزام ایشان به جبران خسارات احتمالی که مسبب آن هستند، از جمله عواملی است که سکونت در این مجتمعها را مشکل ساخته است.

به طور کلی عناصر عمده زیر در میزان اختلافات و یا توافقات میان ساکنین یک مجتمع نقش دارند که توجه به آنها می تواند راهنمای طراحان و مدیران مجتمعها (در طول دوره بهره برداری) قرار گیرد :

1- سابقه مدنی استفاده کننده و شهر محل استقرار مجتمع ازهمین نظر.

2- گروه درآمدی مصرف کننده ها

3- تعداد واحد مورد استفاده

4- حضور و یا عدم حضور مصرف کننده به هنگام طراحی و ساخت

5- در شرایط عدم شناخت ساکن آتی و یا تغییرات زیاد آنها

6- واحدهای استیجاری بسیار کوچک دوره گذار خانوار که به وسیله بخش عمومی احداث میشود.

7- ویژگیهای عمومی منطقه مورد استقرار ازنظر موقعیت در شهر یا ارتباط با شهر و دسترسی به خدمات و تسهیلات عمومی منطه.