بیمارستان امام رضا(ع) مشهد ؛ نقدی بر معماری و تزئینات

-ساختمان بیمارستان امام رضا، واقع در استان خراسان رضوی، شهرستان مشهد که از شمال محدود به خیابان ابن سینای شرقی و میدان امام رضا می باشد، از شرق به خیابان همت، از جنوب به خیابان بهار و از غرب به خیابان دانشگاه محدود است.

-قدمت این بیمارستان به سال ۱۳۱۲ هجری شمسی و دوران رضا شاه پهلوی بازمی گردد. اکنون ساختمان در مالکیت آستان قدس رضوی می باشد. این ساختمان را کریم طاهرزاده بهزاد در مدت زمان اقامتش در مشهد طراحی نمود.

-بنابر گزارش ثبتی بیمارستان امام رضا(ع) در فهرست آثار ملی که توسط اداره میراث فرهنگی خراسان تهیه شدهاست، بخشهای قدیمی این بیمارستان شامل ساختمانهای مدیریت، حسابداری و اداری، آزمایشگاه، سردر ورودی بیمارستان و ساختمان اصلی شامل بخشهای جراحی و سوانح میباشد. در واقع این بیمارستان شامل چند ساختمان منفرد است. اکنون چندین ساختمان دیگر به آن اضافه شده است و برخی از ساختمانهای قدیمی، کاربری خود را از دست داده اند و عملکردی تازه ای به خود گرفته اند

-بیمارستان امام رضا(ع) یک بنای ۸۰ ساله است با معماری اصیل ایرانی- اسلامی و سنتی مدرن با کاربری مفید امروزی که توازن، تناسب، تنوع و نقوش آن باعث آرامش خاطر می شود که این مهم در تعامل با کاربری آن است و می تواند از نظر روانی به بیماران کمک کند.

-یکی از نکاتی که در همه ی ساختمان های این مجموعه به چشم می خورد، ریتم است. ریتم منظم عناصر نما، که آن را از تشویش بصری وامی دارد، موجب آرامش بیماران می شود. چرا که تنشی در هیچ نقطه ی این ساختمان به چشم نمی خورد. یکی دیگر از ویژگی های مهم این مجموعه، به هم پیوستگی بخش های طبابت و جدا بودن بخش های اداری و طبابت، است. و مهم ترین مسئله ی قابل ذکر در این مجموعه از دیدگاه نگارنده، این است که فضاها، منشاء احترام هستند. مردم که استفاده کنندگان از این مجموعه هستند، از مرکز به حاشیه رانده نشده اند.

-در کتیبه ی بالای قوس ها از تزئینات اسلامی استفاده شده است، تعدادی از ستونها دارای سرستون مقرنس به شیوه ی اصفهانی است، پله ها بر روی محورهای ورودی قرار دارند و نرده ها به شکل صراحی است که هردو مورد از خصوصیات معماری نئوکلاسیک است. نوار سرتاسری سفید بر بخش فوقانی نما، با تزئینات آرت دکو مزین شده است. لذا می توان گفت طرح این ساختمان تلفیق موزون و هماهنگی از چهار شیوه ی پارسی، اصفهانی، نئوکلاسیک و آرت دکو است

-در این ساختمان شاهد این بودیم که تزئینات و سادگی، در کنار هم میتواند متناسب باشد و ما باید دنبال تفاهم فرهنگی باشیم. اگر بخواهیم این ساختمان را در یک جمله خلاصه کنیم، تلاش برای ماندگار کردن روایاتیست که نشان از هویت ملی دارد و در عین حال که روایتگر است، بستر و زمینه ی اجتماعی را نیز نادیده نمیگیرد.

-در این تحقیق که با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و تحقیق میدانی صورت گرفته است، ابتدا انواع نقد، ضرورت و اهمیت آن را خواهیم شناخت، به دوران پهلوی اول سری میزنیم و سپس اندکی ژرفتر، بیمارستان امام رضا را مطالعه خواهیم کرد. این پروژه سعی دارد تا با بررسی و تشریح یک نمونه از ساختمانهای دوره ی اول پهلوی، به سبک آن نزدیک شود و امید است در  ابعاد دیگر معماری، از جمله بررسی سایر بناهای ارزشمند موجود در ایران، مورد استفاده قرار بگیرد.

برای دیدن لیست کامل مطالب داخل این پاورپوینت قسمت "اطلاعات بیشتر" را ملاحظه نمائید.