شمس العماره

بازشناسی نقش تزیینات در معماری ایرانی

-شمس العماره یکی از بناهای تاریخی تهران قدیم است که روزگاری از مرتفع‌ترین ساختمان‌های پایتخت ایران بوده است.

-ناصرالدین‌شا قاجار قبل از اینکه به اروپا سفر کند، تصاویر و عکس‌هایی از ساختمان‌های اروپایی دیده بود. وی دستور ساخت یک بنای مرتفع مشابه آن‌ها را می‌دهد که خودش و زنانش از فراز آن منظره شهر را ببینند.

-شاه در حدود سال ۱۲۸۲ هجری قمری دستور ساخت این عمارت را به دوستعلی خان نظام الدوله معیرالممالک می‌دهد و او را برای ساختن چنین ساختمانی در سمت شرقی ارگ سلطنتی مامور می‌کند.

-معیرالممالک به سرعت دست به کار شده و به وسیله استادان و معماران ماهر آن زمان مانند علی محمد کاشی عمارت را طراحی کرده و پی‌کنی آن را شروع می‌کند. ساختمان آن پس از دو سال یعنی در سال ۱۲۸۴ ه.ق به پایان می‌رسد و آن را شمس‌العماره می‌نامند.

-تزیینات ساختمان نیز همانند دیگر بخش های این بنا به صورت تلفیقی از تزیینات ایرانی و فرنگی است و بیشتر از همه یاد آور دوره روکوکو می باشد.

-تمام سطوح داخلی و خارجی این بنا تزیین شده و کمتر جایی در بنا یافت می شود که فاقد تزیینات باشد. البته سطوح تزیین شده و میزان ظریف کاری در طبقات پایین بیشتر و به تدریج در طبقات بالاتر کمتر است.

-به طور کلی ،این تزیینات شامل گچ کاری، آیینه کاری، کاشی کاری،آجر کاری، چوب کاری و حجاری می باشد. در یک تقسیم بندی کلی نقوش نقش برجسته بر سطوح بنا را می توان به دو دسته ایرانی(اسلیمی، گره چینی، قطاربندی،مقرنس) و فرنگی( نقاشی واقع گرا مانند تصاویر گیاهان به صورت طبیعی و ساختمان های فرنگی، حجاری با ترسیمات و نقوش واقعی،مجسمه سازی)تقسیم کرد.

-تزئينات در هنر ایرانی، يکي از باشکوه ترین و زیباترین مولفه هاي عظمت  معماری به شمار مي رود، به گونه ای که بخش جدایی ناپذیر از معماری به شمار می آید. میل به نمایش زیبایی و شکوه در انسان سبب شده، که از همان ابتدا هر مصنوع دست خود را مزین و زیبا بسازد.

-تزیین در معماری ایرانی از چندین اصل بنیادین پیروی میکرده است که این اصول بر آمده از دوره ها و زمان خاص است. هدف این پژوهش یافتن عناصر و اصول تقویت کننده زیبایی و شکوه معماری ایرانی را به صورت بنیادی و رویکرد کیفی می باشد.

-روش تحقیق این پژوهش به لحاظ هدف بنیادی است که بر اساس داده های کتابخانه ای و با روش تحقیق تحلیل محتوا بوده است. در این مقوله با اشاره به معرفی ویژگی های انواع تزئینات معماری، عناصر تزئین، روش اجرای تزئینات، شاخصه های ساختمان عمارت شمس العماره را نمایان میکند.

برای دیدن لیست کامل مطالب داخل این پاورپوینت قسمت "اطلاعات بیشتر" را ملاحظه نمائید.