انواع سد و سرریز

-سرريز سد عبارتست از مسيري پيش بيني شده براي عبور مقدار آبي كه مازاد بر حداكثر ظرفيت مخزن در نظر گرفته مي شود، بطوريكه بتواند همواره از بالا آمدن سطح آب مخزن به بالاي تراز پيش بيني شده حداكثر جلوگيري كند.

-افزايش آب مخزن ممكن است به علت نوسان هاي بارندگي و سيلاب ها، يا كم شدن تخليه آب، و غيره باشد و از اين رو ظرفيت سرريز بايد با توجه به همه عوامل دقيقاً محاسبه شود.به طور خلاصه، در مورد سدهاي خاكي ممكن است سرريز را بدون ارتباط با بدنه سد، به صورت تونل يا كانالي در تكيه گاه هاي طبيعي سد تعبيه نمود و يا اينكه در بدنه سد جائي براي آن در نظر گرفت.

-به ندرت در سدهاي خاكي ممكن است از تاج سد به عنوان سرريز استفاده شود كه در اين صورت استحكامات كافي براي پوشش سد و تاج آن لازم است. در مواردي نيز مي توان براي يك سد دو سرريز در نظر گرفت كه يكي براي وضعيت هاي معمولي و ديگري براي طغيان هاي استثنائي منظور شده باشد.

-يكي از سازه هاي مهم سد ، سرريز مي باشد با توجه به وظيفه اي كه بر عهده آن مي باشد ، سرريز بايد سازه اي قوي ، مطمئن و با كارآيي بالا انتخاب شود كه هر لحظه بتواند براي بهره برداري آمادگي داشته باشد .معمولاً سرريزها را بر حسب مهمترين مشخصه آنها تقسيم بندي مي كنند ، اين مشخصه مي تواند در رابطه با سازه كنترل ، كانال تخليه و يا هر عضو ديگر آن باشد . بر حسب اينكه سرريز مجهز به دريچه و يا فاقد آن باشد ، به ترتيب با نام سرريزهاي كنترل دار و يا سرريزهاي بدون كنترل شناخته مي شوند.

-نوع سرريزها معمولاً با عناوين زیر مشخص می گردد :

• ريزشي
• اوجي
• جانبي
• شوت
• مجرايي
• تونلي
• نيلوفري
• سقوطي با بار شكن
• آبرو
• سيفوني 

-سدهای خاکی مصالح شان را از همان منطقه احداث و یا نواحی نزدیک تأمین می کنند ، و اصولاً دارای هسته رسی می باشند . رس بر اثر تماس با آب مانع نفوذ و انتقال آب و رطوبت می گردد و مانند نوعی عایق رطوبتی عمل می کند.

-سدهای سنگریزه ای خود بخود غیر همگن می باشند و حتماً باید یک بافت آب بند در مرکز آن قرار گرفته باشد. شکل این سدها درست مانند سد ناهمگن خاکی با هسته رسی می باشد با این تفاوت که در مرکز سد به جای رس از سنگ ریزه نفوذ ناپذیر استفاده می شود و در دور تا دور سد ، سنگریزه های درشت تر ریخته می شود.

-سدهای بتنی وزنی عمدتاً کوتاه هستند و ارتفاع آنها بین 15 تا 20 متر می باشد ، این سدها به دلیل وزن زیادی که با بتن برای آن به وجود می آورند بر اثر فشار آب حرکت نمی کند و از جای خود تکان نمی خورد.  در این نوع سد ، سرریز شدن آب مشکلی ایجاد نمی کند .

این پاورپوینت دارای دو بخش می باشد که در بخش اول به طور خلاصه انواع سدها معرفی شده و در بخش دوم به طور کامل انواع سرریز های سدها ، مورد بررسی قرار می گیرد .

برای دیدن لیست کامل مطالب داخل این پاورپوینت قسمت "اطلاعات بیشتر" را ملاحظه نمائید.