بررسی طرح جامع میناب و تاثیرات اقلیمی بر معماری بومی میناب

میناب  یکی از شهرهای استان هرمزگان در جنوب ایران و مرکز شهرستان میناب است .

 میناب دومین شهر بزرگ هرمزگان و سرزمینی جلگه ای است که به علت داشتن منابع آب شرب به ویژه رودخانه میناب  یکی از قطب های کشاورزی هرمزگان  است و از قدیم <<گلستان جنوب>> هم خوانده می شد .

شهر میناب به عنوان مرکز شهرستان میناب در حاشیه ساحلی دریای عمان، بعد از بندرعباس مهم‌ ترین شهر استان هرمزگان به شمار می ‌رود که حدود ۱۰۴ کیلومتر از مرکز استان فاصله دارد. این شهر از قدیمی ‌ترین سکونت گاه‌های منطقه هرمزگان شناخته می‌ شود و از آن به عنوان «هرمز کهنه» نام برده شده است.

این شهر به شکل طولی در امتداد جاده ارتباطی بندرعباس-میناب استقرار یافته است.

• ویژگی‌های کالبدی طرح پیشنهادی :

سطح محدوده شهر در طرح پیشنهادی حدود ۳,۲۷۹ هکتار است. کاربری‌های پیشنهادی شامل مسکونی، خدماتی، حمل و نقل، فضای سبز و صنعتی است. پراکنش مناسب خدمات و اختصاص سطوح کافی به فضاهای سبز و آموزشی از ویژگی‌های مثبت این طرح است.

• حریم شهر و محدوده پیشنهادی :

حریم شهر میناب به منظور حفظ اراضی کشاورزی و باغات تعیین شده است. بر اساس مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، حریم شهر می‌تواند تا ۵ برابر محدوده شهر باشد. در طرح پیشنهادی، حریم شهر حدود ۱۰,۸۸۲ هکتار در نظر گرفته شده است.

• عوامل ﻣﺤﺪودﻛﻨﻨﺪه توسعه شهر :

ارتفاعات شرقی ،شهر بستر پهن رودخانه میناب  و نیز باغ ها و نخلستان ها و اراضی زراعی نیمه غربی شهر مهمترین عوارض محدود کننده گسترش و توسعه شهر محسوب می شوند

تاثیرات اﻗﻠﯿمی  ﺑﺮ  ﻣﻌﻤﺎري  ﺑﻮمی  میناب :

1- کاربرد نماهای دو جداره  جهت افزایش تهویه ،طبیعی ایجاد مانعی در برابر نفوذ بیش از حد نور خورشید و ایجاد یک حائل حرارتی(هوا) بین نما و پوسته اصلی ساختمان که همانند عایق از نفوذ شدت گرما به ساختمان جلوگیری می کند.

 2- ایجاد تهویه طبیعی از طریق ایجاد بازشوها  با کشیدگی عمودی بکار بردن قابهای تیره رنگ برای بازشوها  برای جذب حرارت خورشید توسط قابها و عبور نور مطلوب به قضاء طراحی پنجره های دو جداره  روبه رو با ابعاد و موقعیت قرارگیری متفاوت جهت افزایش کوران هوا کاربرد پرده های کرکرهای هوشمند در بیرون بازشوهای  ساختمان برای کنترل ورود میزان نور حرارت و باد.

3- اتصال فضای باز و بسته از طریق ایجاد فضای نیمه باز مانند ایوان و ایجاد نماهای پر و خالی و هویت بخشی به جداره های شهری از طریق ایجاد تنوع زیبایی و هماهنگی با معماری گذشته

4 - استفاده از مصالح کارآمد امروزی با ظرفیت حرارتی کم و مصالح با رنگ های روشن در نما

5- بکار بردن حیاط مرکزی در طراحی مجموعههای امروزی جهت فراهم آوردن امکان تهویه دو طرفه

6- جداسازی ساختمان از زمین از طریق طراحی پیلوت  به منظور کاهش اثرات رطوبت و ایجاد کوران بیشتر با حرکت چرخشی هوا بین پیلوت  و حیاط مرکزی

اهمیت و ضرورت توجه به شرایط اقلیمی در طراحی و ساخت کلیه ساختمان ها در نواحی کرانه های خلیج فارس و بخصوص میناب ثابت شده است .

 در شهر میناب توجه به خصوصیات اقلیمی و تأثیری که این خصوصیات در شکل گیری ساختمان می گذارند از دو جهت حائز اهمیت است از یک سو ساختمان های هماهنگ با اقلیم ، یا ساختمان هایی با طراحی اقلیمی از نظر آسایش حرارتی انسان کیفیت بهتری دارند و از سوی دیگر هماهنگی ساختمان با شرایط اقلیمی موجب صرفه جویی در مصرف سوخت مورد نیاز جهت کنترل شرایط محیطی این گونه ساختمان ها می شود