اسکریپر

مطلبی در مورد اسکریپر :

•   اسکریپر

  اسکریپر ماشینی است که عمل بارگیری و حمل و تخلیه مواد خاکی در مسافتهای متوسط و زیاد را به تنهایی انجام می دهد.اسکریپر ماشینی است که از آن برای عملیات تسطیح و محل هایی که بکارگیری بولدوزر اقتصادی نیست استفاده میشود زیرا در مناطقی که فاصله حمل متوسط است نه از بولدوزر میتوان استفاده کرد ونه از ماشین های با سرعت زیاد چرا که اقتصادی نیست.در واقع اسکریپر نوعی ماشین حفار است.

---

     اسکریپر از سه قسمت اصلی تشکیل شده است : قسمت بارگیر (جام ) دیوار جلویی قسمت بارگیر و دیواره عقب جام یا دیواره تخلیه قسمت جام که معمولا سرباز است دارای یک تیغه برنده قابل تعویض درقسمت پایین میباشد این تیغه درحین بارگیری به داخل خاک نفوذ میکند وبا برش خاک آنرا به داخل جام هدایت میکند. این قسمت قابل حرکت بوده ومیتواند پایین وبالابرود دراسکریپرها ی دارای بالابر قسمت بالابرجانشین دیواره جلویی جام میشود دیواره عقب جام یا دیواره تخلیه قابلیت حرکت به عقب و جلو را دارد که با هل دادن خاک به تخلیه بارکمک میکند.

 

---

 

       از اسکریپر میتوان برای کندن بارگیری حمل و تخلیه مواد استفاده کرد . وسیله مناسبی برای عملیات خاکی حجیم است و برای انجام کارهای تکمیلی مانند تسطیح هم استفاده میشود.

 

---

 

   اگر بخواهند از بولدوزر برای هل دادن اسکریپر ها استفاده کنند بر روی بولدوزر  تیغه کوشن که ویژه  هل دادن اسکریپرها طراحی شده نصب میشود.

 لازم به ذکر است که اسکریپر ها قادر به انجام کار 5 نوع از  ماشین آلات راهسازی هستند:

 

1-  کندن مواد خاکی (بولدوزر) 

 

2-  خاک کنده شده را بارگیری میکند ( لودر ها)

 

3-  حمل مواد حفاری شده (کامیون ها یا واگن ها)

 

4-  قادر به تسطیح سطح راه هنگام تخلیه و پخش مواد بارگیری شده است.(گریدر ها)

 

5-   -میتواند جاده را کوبیده وغلتک بزند.(غلتکها)

 

    “نباید انتظارداشت که هریک از کارهای ذکر شده دقیقا همانند ماشین آلات خاص همان کار انجام گیرد”

 

---

 

• انواع اسکریپرها :
  

اسکریپرها به دو دسته موتوردار و بدون موتور تقسیم میشوند امروزه نوع بدون موتور کمتر مورد استفاده قرارد میگیرد بعضی اسکریپر ها کشیده میشود وبعضی از آنها بخشی از یک تراکتور-اسکریپر هستند.در مواردی که فاصله حمل زیاد است از اسکریپرهای لاستیک دار یا دو موتوری استفاده میشود اغلب اسکریپرها تک محور بوده و تعادل آن و وزن بار آن توسط تراکتور متصل به آن حمل میشود تراکتورهایی که این اسکریپرها را می کشند ممکن است چرخ لاستیکی و چرخ زنجیری باشند بعضی دیگر قسمتی ازیک تراکتور اسکریپرها هستند بدین معنی که یک تراکتور تک محوره یک اسکریپر تک مجوره را می کشد اسکریپرها یی که دو محور دارند به وسیله تراکتورهای زنجیردار کشیده میشوند زیرا اینگونه تراکتورها نمی توانند بار قائم را تحمل کنند بنابراین نمی توانند اسکریپرهای یک محوره را بکشند امروزه به ندرت از اسکریپرهای چرخ زنجیری استفاده میشود اسکریپرهایی که توسط تراکتور چرخ لاستیکی کشیده میشوند به انواع زیرتقسیم بندی می شوند:

 1-تک موتوره دومحوره

 2-سه محوری

 3-دو دیفرانسیل

 4-اسکریپرهای دوموتوره ( TANDEM-POWERED)

 5-اسکریپرهای دارای بالابر

 6-فشاری – کششی (PUSH – PULL)

 

---

 

     .اسکریپرهای تک موتوری دو محوری از یک تراکتور تک محوره استفاده میکنند و به دلیل مسئله تعادل این تراکتور بدون اسکریپر مربوطه قادر به حرکت نیست.

.اسکریپرهای سه محوری توسط یک تراکتور کشیده میشوند. ماشنیهای چند دیفرانسیلی دارای چرخهای گردنده در اسکریپر و در تراکتور هستند.

.اسکریپرهای دو موتوره دارای موتورهایی چداگانه برای حرکت اسکریپر و چرخهای گردان آن میباشد.

.اسکریپرهای دارای بالابر دارای یک بالابر نردبانی درجلوی جام بوده و در عمل کندن و در انتقال مواد کنده شده به داخل جام کمک میکند در این نوع اسکریپرها به دلیل قدرتی که بالابر به اسکریپر میدهد به تراکتور کمکی جهت بارگیری احتیاجی نیست.

  .اسکریپرهای فشاری ـ کششی دارای قلابی در عقب و زائده ای در جلوی ماشین هستند که آنها را قادر می سازد با یک اسکریپر دیگر در بارگیری همکاری کنند. شرح این عملیات در این فصل خواهد آمد. اسکریپرهای چند جامی چند موتوری چنانکه از نامشان بر می آید تعدادی اسکریپرهای موتوردار متصل به هم هستند که نوعی قطار اسکریپر ایجاد می نمایند. این ماشینها قادرند مقدار زیادی مواد خاکی راتحت شرایط مناسب جابجا نمایند.

      اسکریپرهایی که بوسیله تراکتورکشیده می شوند یک وضعیت مهم  رادرفن عملیات      خاکی برقرارکرده اند بطوری که تاحدودی خودکار هستند ومی توانندبارگیری حمل       وتخلیه موادراانجام دهندضمن اینکه به ماشین آلات دیگروابستگی ندارند .

        به عبارت دیگراگریکی ازاعمال آن بصورت موقت ازکاربیفتد لازم نیست که کارراتماما متوقف کرد امادرحالتی که یک ماشین منحصرا برای بارگیری دستگاه حمل کننده مورد استفاده قرارمی گیرد (مانند لودر) ازکاربیفتد تمام عملیات بایدمتوقف شود تاتعمیرات بتواند انجام گیرد .

 اسکریپرهای خودبارگیربا ظرفیت تا45 مترمکعب یابیشترموجود می باشد .

اسکریپرهاترکیبی ازبهترین ماشین های بارگیری وحمل می باشند.

    همانطوری که ازماشین آلات ترکیبی انتظارمی رودهرعمل اسکریپرها برتری چندانی نسبت به عمل مشابه توسط دوماشین جداگانه بارگیری وحمل ندارد.

     بعنوان مثال بیل قوی بیل کششی وتسمه نقاله تنها در بارگیری نسبت به اسکریپرها برتری دارند درصورتی که ممکن است کامیونها تنها درحمل نسبت به آنها برتری دارند بخصوص هتگامی که یک جاده طولانی خوب مورد استفاده قرارگیرد . به هرصورت قدرتشان دربارگیری وحمل خاک باعث مزیت قطعی آنها درپروژه هامی باشد .

توسعه تراکتورهای چرخ لاستیکی باسرعت زیاد فاصله اقتصادی حمل رابرای این نوع ماشین آلات تا 1.6 کیلومتریابیشتردراکثرپروژه ها افزایش داده است .

 

---

 

اسکریپرها قادرندبارشان رادرلایه های یکنواخت ذخیره نمایندکه این عمل باعث سهولت بعدی دراجرای پخش خاک درخاکریزها می گردد . دربرگشت به محلقرضه تیغه برش اسکریپرممکن است برای برداشتن نفاط بلندبه اندازه کافی پایین آورده شودبنابراین کمکی درنگهداری راه حمل خواهدبود .

 

     خاک غالبا در لایه های مختلف یافت می شود که باید بوسیله مخلوط کردن خاک ازچند لایه به یکدیگر برای مصرف آماده نمود . محدودیت عمق برش اجازه نمی دهد که اسکریپرها بطوررضایت بخش لایه ها رامخلوط کنند . به همین دلیل دربعضی مواقع بیل ها وکامیون ها مورداستفاده قرارمی گیردحتی اگراسکریپرهااجرای عملیات رنگی را اقتصادی ترانجام دهند.

 

---

 

  مشخصات اسکریپر کششی(اسکریپر لیزری)

 (laser leveler\laser escraper)

 

عرض کار : 10 فوت

حجم باکت : 5/6 متر مکعب

قدرت مورد نیاز : حداقل 130 اسب بخار

عملکرد روزانه : به طور متوسط ا هکتار در 6 الی 8 ساعت با حجم خاک برداری حدود 700 متر مکعب در هکتار

اسکریپر لیزری laser escraper

 

اسکریپر لیزری laser escraper

More crop per drop of water

طبق آمار و ارقام مزایای تسطیح اراضی کشاورزی عبارتند از :

 (laser leveling)

.1 کاهش عمق آبیاری 32.4 درصد

 .2 کاهش زمان آبیاری 25 درصد

.3 کاهش نیروی کار لازم 32.4 درصد

 .4 افزایش سطح زیر کشت10 درصد

.5 افزایش عملکرد 20 درصد

 

در اراضی نا هموار تلفات آب 20 تا 25 درصد می باشد

 

---

 

مزایای کار با این سیستم :

-عدم نیاز به مهارت فنی در کاربران تکنولوژی لیزری

-عدم نیاز به ماشین‌آلات سنگین

-هزینه کم تسطیح لیزری نسبت به روش مهندسی

-دقت تسطیح لیزری نسبت به تسطیح مهندسی بسیار زیاد و حدود 5 برابر بیشتر می‌باشد.

-عدم فشردگی خاک در تسطیح لیزری

-قابل کاربرد در اراضی کوچک

– افزایش بازده کاربرد آب و بازده توزیع آب در مزرعه،

– افزایش کمی و کیفی عملکرد محصول،

– فراهم نمودن بستر مناسب برای انجام کشاورزی حفاظتی (خاک ورزی حفاظتی)

– راحت و آسان شدن عملیات آبیاری و کاهش هزینه آن،

-کاهش فرسایش سطحی اراضی زراعی،

– افزایش سطح اراضی زراعی به دلیل حذف پشته های اضافی و کانال های آبیاری،

– جلوگیری از شور و ماندابی شدن اراضی زراعی،

– کاهش اثرات شوری خاک و آب بر روی عملکرد محصول،

– کاهش آلودگی منابع آبهای زیرزمینی و سطحی و حفظ محیط زیست،

– افزایش بازده عملیات مکانیزاسیون و کاهش استهلاک ماشین آلات کشاورزی،

– کاهش تلفات برداشت محصول توسط دستگاه کمباین،

– کاهش سبز شدن علفهای هرز در مزرعه و کاهش هزینه مبارزه با آن و

– کاهش هزینه عملیات کاشت، داشت و برداشت.

– امکان طراحی و احداث جاده های بین مزارع ، حفر کانالهای زهکش و آبرسان      فرعی یا اصلی ، احداث کانالهای آبیاری در مزارع.

 

---

 

  معرفی سیستم لیزری تسطیح اراضی :

      یک سیستم لیزری تسطیح مشتمل بر چهار قسمت اصلی می‌‌باشد:

 دستگاه لیزر گردان

 گیرنده پرتوی لیزر

 سیستم دریافت پرتوی لیزر و کنترل اتوماتیک ارتفاع

 تراکتور و لولر لیزری

 

---

 

       دستگاه لیزر گردان دارای یک منبع تولید اشعه لیزر که توسط یک باطری کار می‌کند، می‌باشد. لیزر گردان با یک سرعت نسبتا‍ً بالا حول محور عمود بر سطح مزرعه می‌چرخد و تسطیح یک صفحه لیزری در بالای مزرعه می‌دهد. این صفحه لیزری می‌تواند به عنوان مرجع تسطیح مورد استفاده قرار گیرد.

      مولدهای گوناگون تولید اشعه لیزر که به مکانیسم تنظیم خودکار مجهز هستند قادرند صفحه لیزری تولیدی را به شیب‌های دلخواه طولی و عرضی تجهیز نمایند. صفحه لیزری مرجع تحت تأثیر حرکت زمین قرار نمی‌گیرد و برای نقشه‌برداری تعیین نقاط بالا و پایین و تخمین مقدار خاکبرداری و خاکریزی نیاز به‌کارگرفتن کارگر فنی ندارد. فاصله بین اشعه لیزر و سطح زمین طوری تعریف شده‌اند که میزان انحراف از این فاصله همان میزان خاکبرداری یا خاکریزی در هر منطقه باشد. دستگاه مولد لیزر روی یک سه‌پایه در گوشه‌ای مزرعه در ارتفاعی قرار داده می‌شود که هیچ مانعی بر سر راه اشعه تولیدی در سطح مزرعه وجود نداشته باشد.

      اشعه متصاعد شده از دستگاه لیزر توسط یک سنسور نوری که روی دستگاه باکت تسطیح نصب شده است، دریافت می‌شود. سنسور نوری از یکسری آشکارسازها که به‌طور عمودی روی هم قرار گرفته‌اند تشکیل شده است به‌طوری که با بالا و پایین شدن باکت تسطیح بر اثر حرکت روی زمین ناهموار، اشعه لیزر توسط آشکارسازها به سیستم کنترل منتقل می‌شود و سیستم کنترل، هیدرولیک تراکتور را وادار به بالا و پایین‌ آوردن تیغه می‌نماید و این عمل تا زمانی که اشعه لیزر به آشکارساز وسط برخورد نماید ادامه می‌یابد.

    بدین روش دستگاه سنسور که روی باکت تسطیح نصب شده است به‌طور پیوسته توسط صفحه لیزر مسیردهی می‌شود و به دنبال آن سیستم هیدرولیک تراکتور به‌طور اتوماتیک باکت تسطیح را کنترل می‌نماید.

      حساسیت سیستم لیزری حداقل 10 تا 15 برابر دقیق‌تر از قضاوت چشمی و کنترل دستی هیدرولیک تراکتور توسط راننده تراکتور می‌باشد. برای استفاده از سیستم لیزری در تسطیح اراضی نیاز به مهارت فنی کاربر نمی‌باشد. این امر موجب شده تا زارعین بتوانند به‌راحتی از این تکنولوژی در تسطیح اراضی استفاده نمایند.

 

      سیستم‌های الکترونیکی و هیدرولیکی عموماً دارای دو وضعیت عملیاتی می‌باشند. در وضعیت اول یا وضعیت مشاهده، هنگامی که راننده تراکتور و باکت تسطیح را روی زمین به حرکت در می‌آورد. پایه سنسور به‌طور خودکار مطابق با پستی و بلندی زمین به بالا و پایین حرکت می‌کند و مانیتور تراکتور اطلاعات ارتفاع و شیب زمین را تعیین می‌کند. به عبارت دیگر سیستم مانند یک سیستم نقشه‌برداری خودکار عمل می‌کند.در این وضعیت عملیاتی تیغه باکت تسطیح در محل خودش ثابت نگه داشته می‌شود و تنها پایه سنسور حرکت می‌کند.

 

     در وضعیت دوم عملیاتی یا وضعیت انجام عملیات تسطیح موقعیت، پایه سنسور روی باکت تسطیح ثابت می‌ماند و تیغه باکت تسطیح با توجه به پستی و بلندی زمین بالا و پایین می‌شود. صفحه لیزر تولیدی توسط دستگاه مولد لیزر در یک فاصله مناسب از مرکز ثقل مزرعه قرار دارد و دارای شیب مورد نظر می‌باشد. با تنظیم ارتفاع پایه سنسور نسبت به صفحه لیزر به مرکز ثقل مزرعه عملیات خاکبرداری و خاکریزی به سادگی با حرکت تراکتور در مزرعه انجام می‌گیرد.

 

   چهارمین قسمت سیستم تسطیح لیزری، مجموعه باکت تسطیح و تراکتور است. این تجهیزات معمولاً تراکتورهای کشاورزی استاندارد و باکت تسطیح معمولی هستند که در آن‌ها سیستم‌های کنترلی و هیدرولیکی به ‌کارکردن تحت نظارت کنترل‌کننده الکترونیکی تجهیز شده با ابزار فرستنده لیزری و سنسور، اصلاح شده‌اند. تراکتور نیاز به این دارد که با دقت انتخاب شده باشد به‌طوری‌که کم‌قدرت نباشد و سیستم هیدرولیکی آن به اندازه کافی قوی باشد تا با ارتعاشات لیزری در حرکت‌ها و تنظیم‌ها کار کند. باکت تسطیح متشکل از یک تیغه و یک مخزن می‌باشد. باکت تسطیح می‌تواند یک باکت ساده و کوچک و یا یک باکت متوسط یا بزرگ باشد.

 

    در اراضی‌ای که نیاز به تسطیح کم‌عمق باشد، می‌توان از باکت کوچک استفاده نمود و در اراضی که نیاز به تسطیح اساسی دارد می‌توان از باکت بزرگ استفاده نمود.

 

---

 

کار بردهای تسطیح لیزری

1- تسطیح مزارع و زمینهای کشاورزی.

2- تسطیح زمینهای ویژه احداث باغ و گلخانه.

3- حفر کانال و استخر.

4- ساخت جاده های روستایی و راههای بین مزارع.

5- تسطیح زمین های ورزشی.

6- تسطیح زیر ساختهای عمرانی.

7- تسطیح زیر سازی باند فرودگاه.

8- تسطیح و شیب بندی هر نوع زمین یا سطح که نیاز به دقت بسیار بالایی داشته باشد.

 

---

 

مزایای تسطیح لیزری با اسکریپر لیزری نسبت به لولر لیزری.

1- حفظ ساختمان خاک و خاک دانه.

2- سرعت عمل بسیار بالاتر نسبت به لولر.

3- استهلاک بسیار پایینتر برای تراکتور.

4- کاهش قابل توجه مصرف سوخت تراکتور.

5- قابلیت تسطیح زمینهای بسیار ناهموار با حجم خاکبرداری بسیار زیاد.

6- قابلیت حفر کانال ، جای استخر و احداث جاده های روستایی و بین مزارع.

7- قابلیت زمینهایی با خاک بسیار سخت بدلیل داشتن ریپر (خاکورز)

 

---

 

      نحوه کار با دستگاه تسطیح لیزری

 

 در روش تسطیح لیزری 5 پارامتر می‌بایست به منظور تنظیم و شروع به کار دستگاه‌ها مشخص باشد:

 

جهت شیب عرضی

 

جهت شیب طولی

 

مقدار شیب عرضی (درصد)

 

مقدار شیب طولی (درصد)

 

مرکز ثقل (ارتفاع و موقعیت)

 

      چنان‌چه با نقشه‌برداری محدود به مقادیر شیب طولی و عرضی و مرکز ثقل مشخص، بلافاصله می‌توان دستگاه را در مزرعه مستقر و تنظیم نمود. ولی اگر این عمل از قبل انجام نگرفته باشد، ابتدا باید به‌طور تقریبی و براساس اطلاعات حاصل از محل ورود آب و جهت آبیاری مزرعه، با لولر مقداری در مزرعه گردش نمود. با این عمل ارتفاع و میزان پستی و بلندی و مواضع آن‌ها توسط سیستم لیزری شناسایی می‌شود و راننده از روی نمایشگر آن‌ها را ملاحظه می‌نماید و سپس دستگاه را به‌طور تقریب می‌تواند تنظیم نماید.

 

     برخلاف عملیاتی نظیر شخم، دیسک‌زنی یا برداشت، الگوی خاصی را برای حرکت دستگاه در مزرعه از قبل نمی‌توان توصیه نمود و در هر جهت و به هر شکل عمل تسطیح امکان‌پذیر بوده با این توضیح که نکات زیر سرعت عمل را بالا خواهد برد.

 

راننده باید مسیری را طی نماید که برای انتقال خاک از نقاط مرتفع به نقاط پایین حداقل باشد.

 

راننده باید در صورتی که پستی و بلندی موضعی در مزرعه وجود دارد، هدف اولیه‌اش حذف این ناهمواری باشد.

 

  در صورتی‌که در محل‌هایی از مزرعه نمایشگر علامت سبز را نشان می‌دهد که نشانگر ارتفاع مناسب سطح مزرعه است، باید از تکرار عبور و رفت و آمد در آن نواحی خودداری نماید زیرا اتلاف وقت است.

 

در صورتی‌که ارتفاع پستی و بلندی زیاد باشد، عملیات تسطیح می‌بایست در چند مرحله یا عبور انجام شود و هر بار یک ارتفاع حدود 5 الی 10 سانتیمتر را خاکبرداری نمود.

 

     به منظور محاسبه شیب زمین از شیوه زیر نیز می‌توان استفاده کرد:

 

ارتفاع تمام نقاط با لیزر تابنده در حال تراز خوانده می‌شود.

 

میانگین کل اعداد محاسبه شده و ارتفاع نهایی نقطه وسط مزرعه می‌گیرد.

 

میانگین ضلع شمال و جنوب محاسبه و تفاوت آن‌ها تقسیم بر فاصله دو ضلع می‌شود. عدد حاصل به درصد شیب Y یا شمالی زمین است.

 

میانگین ضلع شرق و ضلع غرب را محاسبه و تفاوت آن‌ها تقسیم برفاصله دو ضلع می‌شود. عدد حاصل شیب X‌ زمین است.

 

نهایتا شیب X و Y تعیین شده روی لیزر تنظیم می‌شود و دستگاه گیرنده روی مرکز زمین برای ارتفاع نقطه وسط مزرعه محاسبه شده و تنظیم می‌گردد.

 

---

 

سیکل اسکریپر

 

        مانند اغلب ماشین آلات خاکبرداری، تولید اسکریپر با تخمین بار متوسط اسکریپردر هر سیکل کار و ضرب آن در تعداد سیکلهای انجام شده در واحد زمان محاسبه می شود. برای تعیین تعداد سیکلهای انجام شده در واحد زمان مدت زمان هر سیکل باید تخمین زده شود. سیکل کار کلی عبارتست از مجموع سیکل متغیر و سیکل ثابت.

 

      زمان بارگیری عبارت از زمان لازم جهت بارگیری اسکریپر می باشد. زمان شتاب دهی به اسکریپر مدت زمانی است که تراکتور پس از پایان عملیات بارگیری اسکریپر در تماس با اسکریپر باقی می ماند تا با فشار به آن به اسکریپر کمک کند تا شتاب لازم را جهت خروج از منطقه حفاری کسب کند. زمان برگشت، مدت زمان لازم برای بازگشت تراکتور به منطقه شروع بارگیری می باشد. زمان انتقال مدت زمان لازم برای تراکتور کمکی جهت ایجاد تماس با اسکریپر و آغاز یک سیکل بارگیری جدید می باشد.

 

---

 

 تیغه های برنده اسکریپر

       تیغه های برنده اسکریپرها از قطعات تیز متعددی تشکیل می یابند که به انتهای جلویی جام (مخزن بارگیر) پیچ شده اند. در سیستم استینگر قسمت وسطی تیغه بیش از قسمتهای کناری بیرون آمده است. در سیستم برشی طراز تمام قسمتهای تیغه به یک اندازه امتداد یافته اند. سیستم استینگر بیشتر به کار می رود چون ایجاد نیروی نفوذ کننده و برشی بیشتر می نماید. بعضی اوقات به دلیل فوق از تیغه های منحنی استفاده می شود. سیستم تیغه طراز وقتی به کار می رود که امکان شکستن تیغه وجود دارد و همچنین از این سیستم برای تمیز کاری آخر کار استفاده می شود. تیغه های دندانه دار هم برای کارهای سنگین تر موجودند. اسکریپرهای دارای بالا بر، معمولاً دارای دندانه ای اضافی هستند که به انتهای تیغه عادی متصل شده است.

 

---

 

تسطیح لیزری و کاربردهای عمرانی

 

      گسترش فعالیتهای عمرانی و کشاورزی به منظور افزایش ساخت و سازها و افزایش توانایی تأمین مواد غذایی، لزوم استفاده بیشتر و بهتر از ماشین آلات را می طلبند.

 

پرکاربردترین ماشین آلات عمرانی شامل بلدوزر، لودر، ‌گریدر، اسکریپر،‌ بیل مکانیکی و بیل بکهو و فینیشر هستند.

 

      از این میان، اسکریپر برای خاکبرداری و تسطیح اولیه، گریدر برای انجام تسطیح و مرزبندی نهایی، لودر برای جابجایی کود و خاکبرداری و بیل مکانیکی و بکهو برای کانال کنی برای کاشت درخت یا انتقال آب در مزارع  کشاورزی نیز به کار گرفته می شوند. البته برای تسطیح مزارع کشاورزی، ادواتی به شکل دنباله بندهای تراکتور نیز وجود دارند که با وجود تراکتور، بوسیله آنها می‌توان عملیات تسطیح را با صرف هزینه کمتر برای کشاورزان نسبت به گریدر و اسکریپر موتور دار(Motor Grader and Motor Scraper) انجام داد.

 

 ماشینهای فینیشر برای آسفالتکاری یا بتون ریزی بمنظور راه یا سکو سازی، تنها در مصارف عمرانی به کار می‌روند.

 

    از میان دستگاههای فوق، تنها در عملیاتهایی که با بیل لودر انجام می‌شود نیازی به دقت بالا در تنظیم ارتفاع بیل هنگام کار نیست و در بقیه موارد، بکارگیری امکاناتی برای تنظیم ارتفاع تیغه یا پلاتفورم ماشین آلات در کاربریهای دقیق می‌تواند بهره وری ماشین و کیفیت کار نهایی را ارتقاء بخشد. چنانچه این تجهیزات بطور اتوماتیک ارتفاع را کنترل نمایند و پیچیدگی زیادی برای ارتباط کاربر نداشته باشند، نیاز به مهارت خاص راننده و اثر خطاهای انسانی را نیز در کیفیت نتیجه کاهش می‌دهند.

 

      سیستمهای کنترل ارتفاع با پرتوی لیزر پیشنهادی برای حصول به نتایج فوق هستند. این سیستمها به سادگی قابل نصب و بکارگیری هستند و نیاز به حضور دائم مهندسین در حین عملیات ندارند. قیمت آنها نیز نسبت به قیمت ماشین مورد استفاده زیاد نیست. تنها دغدغه استفاده از آنها می‌تواند مواجهه با اشکالات احتمالی باشد که نیاز به ارائه سرویس توسط متخصصین دارند که با وجود تولید کننده ایرانی، این نگرانی نیز در ایران به حداقل کاهش خواهد یافت.

 

 لازم به ذکر است که سیستمهای لیزری، تنها سیستمهای فابل بکارگیری به این منظور نیستند. سیستمهای پیچیده تر و تواناتری شلامل سیستمهای  GPS و سیستمهایی که با بهره‌گیری از دستگاههای Total Station عمل می‌نمایند نیز برای اتوماسیون سیستمهای خاکبرداری ساخته شده‌اند. تولید این سیستمها در جهان هنوز به چند شرکت آمریکایی و سویسی محدود است و قیمت آنها حدود 10 برابر سیستمهای لیزر تولید داخل است.

 

    شرکت رنجبران مفتخر است به عنوان اولین سازنده بخش دریافت و کنترل اتوماتیک ارتفاع بر مبنای پرتو لیزر، در راستای گسترش اتوماسیون ماشین آلات عمرانی و کشاورزی به تلاش خود ادامه دهد

 

---

 

تسطیح لیزری و کاربرد در کشاورزی

 

      بحران کم‌آبی مشکلی است که شاید هیچ‌کس را به‌اندازه کشاورزان نگران نمی‌سازد. سال‌های زیادی است که کشاورزان کشورمان با این مساله درگیرند و نظر به کاهش بارش‌های آسمانی و کمبود سفره‌های آبی زیرزمینی گویا راه‌حلی برای آن یافت نمی‌شود. مطابق آمار سازمان جهاد کشاورزی، 95 درصد آب استحصالی کشور در بخش کشاورزی مصرف می‌شود که متاسفانه بازده آبیاری در این بخش 30 درصد است. به عبارتی دیگر از 90 میلیارد متر مکعب که در اختیار این بخش قرار می‌گیرد تنها 27 میلیارد متر مکعب آن مورد استفاده گیاهان است. این تلفات نه‌تنها باعث از دست رفتن آب می‌شود بلکه باعث صدمات جدی دیگر از قبیل شور و ماندابی شدن اراضی، فرسایش خاک، کاهش حاصل‌خیزی خاک، کاهش کمی و کیفی تولیدات کشاورزی و نهایتاً‌ آلودگی‌ آب‌های سطحی و زیرزمینی می‌گردد. جالب است بدانید که در ایران سالیانه حدود 6 میلیون هکتار به کشت آبی اختصاص دارد که 95 درصد آن به روش سطحی سنتی آبیاری می‌گردد. مهمترین دلایل پایین بودن بازده آبیاری در ایران را می‌توان “ناهمواری اراضی زراعی”، “خاکی و غیرفنی بودن مسیر انتقال و توزیع آب” و “عدم برنامه‌ریزی آبیاری در مزارع توسط کشاورزان” نام برد. گو اینکه فناوری های جدید این مشکل را تا حد زیادی مرتفع کرده‌اند. به عبارتی دیگر، به جای افزایش میزان آبیاری مزارع، می‌توان بهره‌وری از آب موجود را افزایش داد.

 

“با تسطیح مزارع خود، بهره‌وری آب را تا دو برابر افزایش دهیم.”

 

این جمله یک ادعا نیست! کافی است تجربه کشاورزان را جویا شویم.

 

    ناهمواری اراضی زراعی باعث کاهش قابل ملاحظه بازده محصول و توزیع غیریکنواخت آب در مزارع می‌شود. نقاط پست بیش از اندازه و نقاط مرتفع کمتر از اندازه آبیاری می‌شوند که هر دو برای محصول مضر است. اگر فراتر رویم، حتی زمین‌های ناهموار از کودهای شیمیایی و کار ماشین‌آلات کشاورزی نیز به خوبی بهره‌مند نمی‌شوند.

 

       یک زمین با شیب‌بندی و تسطیح مناسب نه تنها موجب گسترش یکنواخت آب و در نتیجه بالا بردن راندمان آبیاری می‌گردد، بلکه دیگر فعالیت‌های زراعی (کاشت، داشت، برداشت) را آسان می‌سازد. مدیریت یک مزرعه تسطیح شده به مراتب آسان‌تر و مقرون‌تر به صرفه‌تر از مزرعه مشابهی با توپوگرافی طبیعی نامناسب است. علاوه بر این، تسطیح، یک روش خوب حفاظتی برای خاک‌های در حال فرسایش است.

 

     لزوم انجام تسطیح اراضی زراعی در ایران به منظور بهبود مدیریت آبیاری در مزرعه و استفاده بهینه از نهاده‌های کشاورزی امری اجتناب ناپذیر است. و در این میان تسطیح لیزری اراضی یکی از چشمگیرترین پیشرفت‌ها در آبیاری سطحی است. از این تکنولوژی در تسطیح اراضی زراعی در کشورهای پیشرفته نظیر آمریکا، کشورهای اروپایی و استرالیا به طور وسیع و در کشورهای در حال توسعه نظیر پاکستان، مصر، هند و ترکیه به طور نسبی استفاده می‌شود.

 

---

 

   مزایای تسطیح اراضی

 

  به طور کلی مزایای تسطیح اراضی را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:

 

• حفظ، احیا و بهر‌ه‌برداری بهینه از منابع طبیعی تجدید شونده نظیر آب و خاک

 

• افزایش تولید محصولات کشاورزی در واحد سطح و کاهش هزینه تولید

 

• صرفه‌جویی در مصرف آب

 

• ایجاد بستر مناسب جهت کشت‌وکار مکانیزه و کاهش سختی کار کشاورزان

 

• صرفه‌جویی در زمان آبیاری، افزایش کارآیی و بهینه‌سازی مصرف سایر نهاده‌های کشاورزی

 

• ایجاد زیربناهای لازم وآرایش هندسی مطلوب جهت پی‌ریزی بهره‌بردای سیستم‌های تکامل یافته‌تر و پیشرفته‌تر آبیاری

 

• ایجاد زمینه لازم جهت برنامه‌ریزی و به‌کارگیری الگوی کشت مناسب و تناوب زراعی صحیح و مبارزه با بیماری‌ها به نحو مطلوب

 

• سهولت برداشت محصول و پایین آمدن تلفات حین برداشت

 

و در سطحی کلان‌تر این امر اثرات غیرمستقیم اقتصادی و اجتماعی فراوانی در پی خواهد داشت که به طور کلی عبارتند از:

 

• افزایش سطح درآمد کشاورز و بهبود وضع رفاهی در محیط روستا

 

• جلوگیری از مهاجرت‌های بی‌رویه

 

• ارتقا دانش و بینش فنی کشاورزان و تغییر تفکرات سنتی روستاییان

 

• ایجاد امکاناتی جهت افزایش صادرات با تغییرات بوجود آمده در میزان تولید

 

  مزایای تسطیح لیزری نسبت به تسطیح سنتی

– کاهش هزینه های کاشت داشت و برداشت.

-کاهش هزینه های تسطیح نسبت به شیوه های سنتی تسطیح.

-دقت بسیار بالای تسطیح( 5میلیمتر در 110 متر) نسبت به شیوه های سنتی.

-عدم نیاز به تجهیزات نقشه برداری و مهندس نقشه بردار.

-عدم نیاز به ماشین آلات سنگین راه سازی و جلوگیری از فشردگی خاک.

– عدم نیاز به میخ کوبی.

 -عدم نیاز به سواد و دانش بالا ( شما می توانید فقط داشتن سواد کم با دستگاه کار کنید).

-شیب دهی بسیار دقیق (0.01درصد) در دو جهت طول و عرض و تعویض شیب با زدن چند کلید.

-سرعت عمل بسیار بالای دستگاههای تسطیح لیزری و کاهش زمان تسطیح.

 

و…..   

 

---

 

 مزایای تسطیح لیزری نسبت به تسطیح مهندسی عبارت است از:

 

• عدم نیاز به ماشین آلات سنگین نظیر اسکریپر

 

• استفاده از تراکتورهای معمولی کشاورزی

 

• عدم نیاز به مهارت فنی بالا و حضور مهندس نقشه‌بردار

 

• هزینه بسیار پایین عملیات تسطیح نسبت به سایر روش‌ها

 

• دقت بسیار بالا

 

• عدم کوبیده شدن و فشردگی خاک

 

• قابلیت کاربرد در اراضی کوچک حداقل 500 متر مربع

 

• ایجاد اشتغال برای فارغ‌التحصیلان رشته‌های کشاورزی

 

از انجام تسطیح لیزری اراضی کشاورزی فواید زیر عاید می‌شود:

 

• افزایش راندمان کاربری آب در مزرعه به میزان 10 درصد

 

• افزایش سطح زیرکشت بر اثر از بین‌رفتن جوی‌ها و زهکش‌های سنتی در اراضی به میزان 10 درصد

 

• افزایش عملکرد محصول 10 الی 15 درصد در هر هکتار

 

• کاهش هزینه تولید به میزان 30 درصد

 

• کاهش زمان آبیاری 30 الی 40 درصد

 

• کاهش عمق متوسط آبیاری 15 الی 20 درصد

 

• کاهش نیروی انسانی 35 درصد

 

• افزایش ارزش افزوده زمین 50 درصد

 

         اما حتی با قبول تمام موارد بیان شده، مشکل دیگری گریبان‌گیر کشاورزان است. دستگاه‌های تسطیح اراضی، ساخت خارج از کشور هستند و قیمت بالایی دارند. حتی اگر کشاورز توان تهیه آن را نیز داشته باشد بعد از صرف هزینه‌های بالای حمل و نقل به داخل کشور و زمان زیاد، با مشکل گارانتی و خدمات پس از فروش در زمان اوج نیاز کاری با دستگاه‌هامواجه می‌شود.