بادشکن ها ، محافظت در برابر باد و کنترل جریان باد در ساختمان

جریان باد می تواند گرمای زمین و ساختمان را از روی آنها جارو و دور کند.  بنابراین در مناطق سرد ، برای حفظ آسایش حرارتی در محوطه های باز و در داخل ساختمان ، محافظت از ساختمان و فضای باز اطراف آن در برابر باد از جمله اقدامات ضروری است.

برای کنترل باد در مناطق و فصل های سرد ، میتوان از روش های مختلفی مانند طراحی و ساخت بادشکن های گیاهی و ساختمانی استفاده کرد .

هدف استفاده از بادشکن :  کاهش تاثیر باد بر اتلاف حرارتی ساختمان

در مواقعي كه جهت انتخابي با جهت بادهاي نامطلوب همسو است ، مي توان از باد شكن و تدابير مشابه استفاده نمود.

بادشکن عملکرد جریان هوا را به سمت بالا منحرف می کند و محوطه ای آرام پشت خود ایجاد می کند .

• قواعد کلی طراحی باد شکن :

1- وسعت ناحیه حفاظت شده در مسیر باد با ارتفاع متناسب است :  هر چه مانع بلند تر باشد ، طول منطقه حفاظت شده از باد بیشتر است . همچنین زاویه بادشکن با جهت باد مهم است :  بادشکن هرچه عمودی تر باشد تاثیر آن بیشتر است .

2- حداکثر طول سایه باد (منطقه حفاظت شده از باد) فقط وقتی گسترش می یابد که پهنای بادشکن  12-11برابر ارتفاع آن باشد.

3- قابلیت نفوذ یا تراکم باد شکن در طول منطقه حفاظت شده ( در مسیر باد) موثر است. موانع یکپارچه و متراکم بیشترین کاهش در سرعت باد را موجب می شوند، ولی فقط برای یک مسافت کوتاه پشت مانع.

• احداث ساختمان در شیب پشت به باد :

شیب پشت به باد جهت احداث ابنیه مناسب می باشد ، زیرا در مقابل وزش باد محافظت شده است.  از آنجائی که بادهای زمستانی از شمال و شمال غربی می وزند، شیب واقع در سایه باد ، اغلب از آفتاب جنوبی برخوردار می شود ، لذا هنگام انتخاب و تقسیم بندی سایت بدنبال این مناطق بگردید .

• استفاده از حفاظ طبیعی خاک در برابر باد :

ایجاد خاکریز و یا حفاظ خاکی در مقابل وزش باد از میزان نفوذ هوای خارج در اتصالات و نیز در بام ساختمان می کاهد.

مزایای ادغام و ترکیب بنا با زمین از طریق روش های مختلفی قابل دسترسی است، که می تواند شامل یک زیر زمین معمولی و یا خانه ای که بر بام آن چمن روئیده با حیاطی که در داخل زمین فرو رفته باشد .

• حفاظت از جریان باد به وسیله تراکم بافت :

در مناطقی که حفظ ساختمان از جریان باد ، به دلایلی مانند سرما یا گرمای شدید هوا ( در شرایط خیلی گرم و خشک چون جریان باد ناقل گرما است ، باید از آن پرهیز شود ) یا وجود گرد و غبار زیاد ضروری است ،  مجموعه های ساختمانی باید برای جلوگیری از ورود باد به شکل متراکم (فشرده) طراحی شوند  .

• حفاظت از جریان باد به وسیله چیدمان بافت :

شکل و جهت مجموعه نیز از نیاز یا عدم نیاز به دریافت باد تاثیر می پذیرد  . اگر نیاز به دریافت باد وجود داشته باشد ، بهتر است مجموعه به شکل شطرنجی ساخته شود  و اگر لازم باشد ساختمانها از جریان باد محفوظ بمانند قرار دادن آنها در آرایش نواری می تواند از برخورد باد به ردیف های پشتی جلوگیری کند

• طراحی پلکانی بافت :

در بافت های شهری متناسب با یکنواختی یا تنوع ارتفاع ساختمان ها ، سرعت باد کاهش می یابد. طراحی پلکانی ساختمان ها نيز به پرش باد از روي ساختمان كمك می كند .

• حفاظت از جریان باد در ساختمان های بلند :

برای كنترل فشار باد بر ساختمان های بلند ، نمای باريك ساختمان بايد تا حد امکان رو به باد قرار گيرد. به عبارت ديگر جبهه ي رو به باد بنا، بايد كم عرض ساخته شود .

نمای رو به باد در ساختمان های كم ارتفاع و همچنين بناهاي مرتفع مناطق بادخيز، بايد تا حد امکان فاقد گوشه های تيز و داراي شکلي محدب باشد تا جريان باد به راحتی به طرفين ساختمان هدايت شود .