سبک معماری آذری – اصفهانی

• سبک معماری آذری :

شیوه آذری، سبکی در معماری ایرانیِ پس از اسلام است که به آذربایجان منسوب است. این شیوه، سبک مغول یا ایرانی - مغول نیز نامیده می‌شود و در دوره ی حکومت ایلخانان بر ایران (۶۵۴-۷۳۶ق /۱۲۵۶ -۱۳۳۶م) رواج یافت. محمدکریم پیرنیا در مقاله «سبک شناسی معماری ایران» سبک‌های معماری را به زادگاه‌های آنها نسبت داده و از «سبک آذری» نام می‌برد. این سبک را می‎توان بر معماری اسلامی ایرانی در دوره ایلخانان (مغول) منطبق ساخت. دونالد ویلبر «معماری سلجوقی» (شیوه رازی) را شکل ابتدایی «سبک ایلخانی» می‌داند و خود معماری سلجوقی را برگرفته از سبک پیش از اسلام معماری ساسانی می‌داند، به ویژه در شکل و نسبت‌های گنبدها.

شيوه ي آذري داراي دو دوره است : دوره ي نخست از زمان هولاکو و پايتخت شدن مراغه و دوره ي دوم آن از زمان تيمور و پايتخت سمرقند آغاز شود. ويژگي هاي دوره ي اول : ساخت بناهاي سترگ و بزرگ ، توجه به تناسبات عمودي بنا ، ساخت ايوان با سولان مستطيل شکل در ایوان سازی ويژگي هاي دوران دوم  : ساخت ساقه و گلوگاه بين گنبد و گنبد خانه ، ايجاد سطوح ناصاف در بنا ، استفاده از تزيينات کاشي .

• سبک معماری اصفهانی :

شیوه اصفهانی نام آخرین نوع شیوه معماری سنتی ایرانی است، و دو دوره دارد که دوره نخست آن به زمان قراقویونلوها باز میگردد. به شیوه ی معماری دوره‌ی صفویه، سبک اصفهانی اطلاق میشود. چون اولین بناها در شهر اصفهان ساخته شده و به سبک اصفهانی معروف گردید. دوره‌ی حکومت شاه عباس را عصر طلایی سبک اصفهانی می‌دانند.

در باره معماری اصفهانی آن را به دو دوره تقسیم کرده‌اند که دوره اول که درزمان حکومت صفویه بود را دوره شکوفایی آن و دوره دوم را که از زمان حکوت نادر آغاز و پس از زندیه با سلسله قاجاریه به اتمام می‌رسد که این دوره را دوره انحطاط معماری صفویه می‌دانند که ورود معماری اروپایی در زمان قاجاریه از مهم‌ترین دلایل انحطاط آن می‌باشد. البته شاید بتوان بیشترین دستاور دهای این دوره را در شهر سازی پیگیر شد چرا که در این دوره مجموعه‌های شهری قابل توجهی را برای آیند گان به جا گذاشته‌است.

ساختمان هاي شیوه اصفهانی فراوان هستند و در سراسر ایران پراکنده اند. برخی از ساختمان هاي ارزشمند که از دوره نخست آن به جا مانده اند این ها هستند: مسجد کبود تبریز در میانه دو شیوه آذري و اصفهانی که در شیوه آذري بررسی شد، مسجد شاه ولی تفت ، درب امام اصفهان که هر دو از زمان قره قویونلوها هستند ، کاخ شاه طهماسب در جعفر آباد قزوین که در برگیرنده چهارده باغ (بیاد چهارده معصوم) بوده که فقط کاخ یا کوشک چهل ستون آن به جامانده است ، مجموعه نقش جهان اصفهان یعنی میدان و ساختمان هاي پیرامون آن ، مسجد امام ، مسجد شیخ لطف الله – عالی قاپو – سردر قیصریه و بازارها– مسجد چهارباغ و کاروانسرا – کوشک هشت بهشت و کوشک چهل ستون که همگی در اصفهان هستند و مجموعه گنجعلی خان در کرمان.

برای دیدن لیست کامل مطالب داخل این پاورپوینت قسمت "اطلاعات بیشتر" را ملاحظه نمائید.