مرمت و آسیب شناسی مدرسه عباس قلی خان (131 اسلاید )
۲۰,۰۰۰ تومان
-این مدرسه یکی از مدارس بزرگ مشهد است که در زمان دولت صفویه (سلطان سلیمان صفوی) بنا شده و بانی آن عباسقلی خان شاملو حاکم هرات بوده است. که نام وی در فرمان شاه سلیمان در پیشانی سردر ورودی ذکر شده است. مطابق کتیبه سردر مدرسه تاریخ بنای آن سال 1077 هجری قمری است.
-اين مدرسه از بناهاي چهار ايواني رايج در مدارس خراسان بوده و داراي فضايي مستطيل شكل است و تعداد 104 حجره در دو طبقه برای سکونت طلاب بنا گردیده و در مقابل هر حجره غرفه ای مشرف به صحن وسیع مدرسه قرار دارد و همجنين 12 راه پله برای رفتن به طبقه دوم ساخته شده است.
-بالای هر3 ایوان اطاق بزرگی است که از آن ها برای تدریس و برپایی مجالس استفاده می شده است . نمای ایوان های هر 2 طبقه کاشی کاری گردیده و با روش ستی تزئین یافته است. کاشی ها از نوع معرق و با رنگ های گوناگون آراسته شده است.
-این مدرسه در محله پایین خیابان (خیابان نواب صفوی) واقع می باشد. این محله مرتبط با مجموعه بناهای مربوط به حرم مطهر امام رضا(ع) می باشد. به طوری که مدرسه عباس قلی خان در ضلع جنوبی خیابان نواب صفوی واقع شده و ضلع شرقی بنای مدرسه همجوار با بازاری معروف به نام بازار حضرتی می با شد. قدمت این محله به مرحله دوم توسعه شهر مشهد بین سالهای472 تا 775 می رسد. این محله با قدمت زیاد سوای ارزش های خاص معماری و شهرسازی شامل خا نه های قدیمی حمام قدیمی، کاروان سرا، و آب انبار و نیز بناهای با ارزش تاریخی – فرهنگی و بنای مذهبی می باشد.
-سمت غربی مدرسه مرتبط با طرح توسعه حرم می باشد و سمت شرقی بنای مدرسه ا تصال به چند دکان دارد و کل نمای بیرونی مدرسه بعد از عقب نشینی سردر ورودی طی طرح تعریض خیا بان نواب صفوی به وسیله آجرنما بازسازی شده است. ورودی بنا از قسمت ا نتهایی ایوان شمالی می با شد که مشرف به خیابان نواب صفوی است و پشت بنای مدرسه و متصل به دیوار ایوان جنوبی بنا ، کارگاه سنگ بری وجود دارد که جزء الحاقات بنا می باشد. دسترسی به پشت بنا بوسیله بازار حضرتی ا مکان پذیر می با شد .
اطلاعات مربوط به فصلهای مختلف این پاورپوینت را درقسمت “اطلاعات بیشتر”ملاحظه بفرمایید.
دربین صدها پاورپوینتی که دراین سایت قراردارد این پاورپوینت کاملترین ،جامعترین وبهترین آنها می باشدکه مطالب آن در4فصل مختلف به شرح زیرارائه شده است:
-فصل اول:شناخت(ویژگیهای طبیعی و جغرافیایی،موقعیت بنا،شناخت گذشته بنا،شناخت وضع موجود،ارائه بیان تصویری کامل،نگاهی برمفهوم مدرسه،شناخت تاریخی تولیت بنا،ویژگی ها و اتفاقات تاریخی بنا،عناصرالحاقی دربنا،معرفی جبهه های مختلف بنا،پلانها،نما ها،مقاطع ،مستندسازی تصویری)
-فصل دوم:آسیب شناسی(معرفی انواع آسیب،انواع عامل مخل،تعریف آسیب شناسی وانواع ان،آسیب نگاری وآسیب شناسی مدرسه،بیان تصویری وتشریحی آسیب های موجوددربنا)
-فصل سوم:مرمت(تعریف،روشهای مختلف،انواع آسیب وروشهای درمان،آسیب های شناسایی شده دربنا،دیتیل پیشنهادی مرمت)
-فصل چهارم:احیا(تعریف احیا،کلیات ومعیارهای طرح احیا،بررسی سطوح مختلف نیازها و ارائه مبانی نظری استراتژی احیا،ایده های طرح احیا،ارائه نقشه های طرح احیا)
نمونه ای ازمطالب قرارگرفته درداخل این پاورپوینت:
عناصر داخلی مدرسه :
حجره:
حجره ها معمولا برای یک یا سه نفر بوده و هیچ کدام از آنها رو به بیرون مدرسه ساخته نمی شده است،یک حجره کامل مدرسه دارای یک پیش اتاق یا ایوانچه بود که به میانسرا و فضای آزاد باز می شد.هر حجره در داخل خود یک پستو داشته که در آن پخت و پز می کردند.
پستوها دو اشکوب داشتند و اشکوب دوم انباری بود،در بیشتر مدرسه ها ایوانچه جلوی حجره های اشکوب بالا به راهرو تبدیل می شده و در پشت آنها نیز پستو بوده است.در برخی دیگر در اشکوب بالا ایوانچه جلو نگه داشته شده و راهرویی دراز در پشت رده حجره ها آنها را به هم می رسانده است.
هشتی:
دهلیز هشت گوش، اتاق هشت وجهی، فضای سرپوشیده متصل به کوچه وحیاط مدرسه می باشد. این فضا بعد از فضای ورودی که غالباً بلافاصله پس از درگاه است قرار می گیرد و تنها مکانی است که از منطقه بسته مدرسه بیرون می آید و ارتباط بنا را با خارج تامین می کند . مهمترین کارگرد هشتی تقسیم مسیر ورودی به دو یا چند جهت وحفظ قسمتی از حریم مدرسه است .
میانسرا:
هر مدرسه میانسرایی سرسبز داشته طلاب در ایوانها یا پیشخان مدرسه بحث های دو نفری داشته اند، بیشتر مدرسه های بزرگ افزون بر مدرس و مسجد،کتابخانه هم داشته اند.
مدرس:
مدرس(محل تدریس)و مسجد از فضای اصلی مدرسه ها می باشد،گاه در کنار مدرسه میانسرای کوچکی بوده که از آن به عنوان مدرس بهره گیری می شده است.برای آنکه سر و صدای هر مدرس به دیگری نرسد فاصله میان آنها را رعایت می کردند.برای پیشگیری از پژواک صدا در دیوار فرورفتگی ها و در آسمانه کاربندیهایی می ساختند که صدا درهم نشود و صدای مزاحم از میان برود
مقایسه با نمونه های مشابه :
مدرسه غیاثیه خرگرد:
این مدرسه میان خواف و جام در بین در بین سالهای 841 تا 848ه.ق ساخته شده است.این ساختمان زیباترین مدرسه ایران است.
این بنا از نوع مدارس چهار ایوانی با نقشه مستطیل شکل است که دارای دو محور اصلی و جانبی است.در محور اصلی ورودی،هشتی و دو ایوان و در محور جانبی آن دو ایوان دیگر قرار دارد.
در میان مدارس ایران در دقت و تنوع در کار و پلان و نیز تنوع در آمود کاملترین نمونه است و همچنین از لحاظ نوع کاربندیها و مقرنس یک اثر فوق العاده است.
از ویژگی های اصلی این بنا می توان به موارد زیر اشاره کرد:
-فضاها هنوز شکل خود را پیدا نکرده اند
-حجره ها دارای تناسبات درستی نیستند
-پلان از قاعده چهار گوش خارج شده است
-ضخامت دیوارها زیاد است
-قسمت پشت ایوان اصلی الحاقی است
-فاقد حوض است
مدرسه خان شیراز:
این مدرسه در سال 1024ساخته شده و در میان مدارس ایران این بنا جزی کاملترین مدارس است.یکی از ویژگی های مدرسه به کارگیری اعداد مقدس در ساخت عناصر مختلف آن است.تعداد حجره های آن 92عدد است که به حروف جمل،اسم مبارک حضرت محمد(ص) است.
این بنا شامل ویژگی های زیر است:
-حجره ها دارای ابعاد مناسبی است
-دارای حوض است و نظام آب در آن ایجاد شده است
-از جرز دیوار کاسته شده و به بنا اضافه شده است
-خط آسمان در نقاط عطف بنا به لحاظ پلانیمتریک شکسته شده است.
-سرویس های بهداشتی در بیرون و در فضای باز قرار گرفته است
-قسمت پشت ایوان به فضای ایوان اضافه شده است
-ترکیب فضای بیرون و درون
-بکار گیری پنجره در فضاهای مختلف
مدرسه عباس قلی خان
پس ار بررسی دو نمونه از مدارس سنتی (مدرسه غیلثیه خرگزد- مدرسه خان شیراز) با بنای مدرسه عباسقلی خان به نتایج زیر رسیدیم:
-فضاها بزرگتر شده است
-حجره ها از تناسبات بهتری برخوردار است
-فضاهای ارتباطی و راهرو ها بیشتر شده است
-حمام ها و سرویس ها در داخل بنا قرار گرفته است که یک امتیاز محسوب می شود
-دارای حوض است
-از جرز دیوار ها کاسته شده و به بنا افزوده شده است
تطبیق عناصر اصلی مدارس سنتی با مدرسه عباسقلی خان :
1.جلوخان
2.هشتی
3.میانسرا
4.مدرس
5.مسجد تابستانی
6.ایوانچه
7.حجره
8.وضوخانه
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.