لیست مطالب قرارگرفته درداخل این پاورپوینت:
- انواع مخاطرات زمین وبلایا
- بلایای طبیعی رایج
- زمین لرزه چیست؟
- انواع زمین لرزه
- نمایی ازانواع زمین لرزه
- تاریخچه زمین لرزه های بزرگ در ایران
- موقعیت زلزله های رخداده در ایران
- پیش بینی زمین لرزه
- پیش نشانگرهای زمین لرزه
- علائم متصل ومنتهی به آغاز زلزله
- برای قبل از زلزله به چه نیاز داریم؟
- تعریف زمین لغزش
- تعریف سونامی
- سرعت و علل سونامی
- توصیه های ضروری درزمان سونامی
- آتشفشان
- آبفشان
- خطر خاکسترهای آتشفشانی
- مشخصات آتشفشانهای ایران
- برخوردهای شهابسنگی وطوفانهای خورشیدی
- طوفانها
- راهکارها قبل و پس از وقوع حادثه
- بررسیهای علمی
- استفاده از شیوه های نو در مقاوم سازی ساختمانها
- بررسی خطرآب گرفتگی بعد از وقوع زمینلرزه(شکست سدها،طغیان رودها )
- اسکان یافتگان در مناطق دور از ساحل(خطر سونامی)
- ایمن سازی
- چه کسی باید ایمن سازی کند؟
- آیا ایمن سازی موثر است؟
- برای مقابله با زلزله چگونه بسازیم :
- چگونه آنچه ساخته ایم را ایمن سازی کنیم :
- ایمن سازی دکوراسیون و لوازم داخلی منزل
- آشنایی با ساک و جعبه امداد ونجات زلزله
- لیست لوازم موردنیاز
- بهداشت روان در حوادث طبیعی
- مردم، دولت، زلزله
نمونه ای ازمطالب قرارگرفته درداخل این پاورپوینت:
زمین لرزه چیست؟
- زلزله عبارتست از لرزش زمین در اثر آزاد سازی سریع انرژی که اغلب موارد در اثر لغزش در امتداد یک گسل در پوسته زمین اتفاق می افتد. انرژی آزاد شده از محل آزاد شدن آن، که کانون نامیده می شود، بصورت امواج در همه جهت ها منتشر می شود. این موجها شباهت بسیار زیادی به امواج ایجاد شده در اثر فروافتادن یک سنگ در آب آرام یک حوضچه دارد. به همان ترتیب که ضربه سنگ باعث به جنبش درآوردن امواج آب میشود، یک زلزله امواج لرزه ای را ایجاد می کند که در زمین منتشر می شوند. با وجود اینکه انرژی آزاد شده با فاصله گرفتن از کانون زلزله به سرعت پراکنده شده و میرا می شود، ولی ابزارهای بسیار حساسی که در سراسر جهان بمنظور ثبت ارتعاشات پوسته زمین نصب شده اند، آن را حس کرده و ثبت میکنند.
پیش بینی زمین لرزه:
- منظور از پیش بینی زلزله، پیش بینی مکان، پیش بینی بزرگا و پیش بینی زمان وقوع زلزله است. برای بسیاری از افراد جامعه، مفهوم پیش بینی، فقط به معنای پیش بینی زمان زلزله است. تلاشهای بیشماری برای بدست آوردن سرنخهای فیزیکی برای پیش بینی زلزله انجام پذیرفته است. در سال 1975، چینی ها توانستند زلزله هایچنگ را بر اساس افزایش لرزه خیزی ( پیش لرزه ها ) و نا آرامی حیوانات پیش بینی نموده و منطقه وسیعی را تخلیه کنند.
پیش نشانگرهای زمین لرزه:
- هر پارامتری که قبل از وقوع زمین لرزه تغییراتی در آن پدید آید، بگونه ای که بتوان با بررسی دقیق این تغییرات زمین لرزه را پیش بینی نمود، پیش نشانگر گفته می شود. تا کنون پیش نشانگرهای متعددی که تعداد آنها به بیش از 30 مورد می رسد شناخته شده است. این پیش نشانگرها عبارتند از: تغییر شکل پوسته زمین، تغییر در تراز دریا، کج شدگی، تنجیدگی و تنجشهای پوسته ای، پیش نشانگرهای زمین مغناطیسی و ژئوالکتریکی، تغییر در میدان گرانشی، پیش لرزه ها، انتشار گاز رادون، تغییر در دبی و ارتفاع آبهای زیرزمینی، رفتار حیوانات و …
علائم متصل ومنتهی به آغاز زلزله:
- شاهدان زیادی پس از زلزله گفته اند که با صدایی عجیب روبرو شده اند. بله درست است در ابتدا معمولا صدای نامتعارف شنیده میگردد، در زلزله های بزرگ ابتدا صدای عجیبی همچون باد و حرکت درختان و برگها و سپس صدای ضعیف شیشه های منزل شنیده میشود و به سرعت لرزش های اولیه که معمولا با شدت بالا نیستند آغاز میگردد و پس از آن موج اصلی با مدت زمان چند ثانیه ای و پس از آن پس لرزه هایی با شدت پائین و سپس اتمام زلزله !
برای قبل از زلزله به چه نیاز داریم؟
- آشنایی با علائم زلزله
- برای آشنایی کامل با علائم زلزله به مقالات زلزله شناسی مراجعه کنید اما به اختصار شرحی از علائم زلزله پیش از وقوع به شرح زیر میباشد ، دمای آب چشمه ها و قنوات و چاهها کاهش و یا افزایش ناگهانی پیدا میکند و از نظر طعم ومزه دچار تغییراتی محسوس میگردد ، همچنین در حجم و مقدار هم افزایش و یا کاهش را خواهیم داشت
- پیش از وقوع زلزله ادواری شکافهایی در سنگها و پوسته زمین به وجود می اید که همگی در جهت خاصی هستند و بعد از وقوع شکافهای حاصل از زمین لرزه دقیقا در امتداد شکافهای قبل از وقوع آن امتداد می یابد .
- در خصوص علائم غیر طبیعی همچون مشاهده شدن اشیاء نورانی در شبهای قبل از زلزله نیز گزارشات زیادی دریافت شده این اشیاء در جهت جنوب حرکت کرده و به ناگهان به سمت شرق تغییر مسیر میدهند
- حیوانات نیز در برابر زلزله از خود رفتارهای خاصی بروز میدهند این رفتارها در برخی حیوانات اهلی بصورت فرار به سوی سر بالایی میباشد . آنان هیچگاه به سمت سراشیبی حرکت نمیکنند و در ماهی ها مرگ گروهی و بی دلیل و در پرندگان اهلی همچون اردک و غاز که در مسیر تابش امواج ماوراء صوت قرار گرفته اند سوختگی در امحا و احشای داخلی و مرگ گزارش شده است .
- حیواناتی که در منزل نگهداری میشوند همچون سگها ، به شدت پارس میکنند و مضطرب میگردند و گربه های خانگی با جمع کردن بدن به صورت گلوله و یا انداختن خود در داخل ظرفهای گود همچون سطل آشغال واکنش نشان میدهند .
ایمن سازی:
بسیاری از مردم بر این باورند که فقط تیر و ستون و دیوار و سقف هستند که میتوانند بهنگام زلزله و تخریب محل سکونت و کار، آسیب رسان باشند این در حالی است که باید توجه داشته باشیم که فرو افتادن یک کمد، کتابخانه و … نیز میتواند به نوبه خود خطرناک و حتی مرگ آور باشد. شیشه های ساختمانها در صورت وقوع زلزله، بدلیل تغییر شکل قاب آنها، میشکند و همچون گیوتینی بر سر افراد ( چه در داخل و چه در خارج محل) فرو میریزد. ایمن سازی شامل طیف وسیعی از فعالیتهایی است که منجر به ایمن شدن محل میگردد، و این طیف وسیع از ایمن سازی اشیاء و دکوراسیون گرفته تا مقاوم سازی تیر، ستون و پی ها را شامل میشود.
چه کسی باید ایمن سازی کند؟
- ایمن سازی را همه باید انجام دهند. هرکس در سطح اطلاعات و اختیارات خودش. پدر خانواده، رئیس اداره، رئیس کارخانه و شرکت یک سری وظایف دارند. مادر، مدیران و … وظایف دیگری. فرزندان خانواده، کارمندان، کارگران و … وظایف دیگری دارند. این وظایف متفاوت بیشتر از اختیارات و مسوولیتهای افراد، سطح اطلاعات و مسایل مالی ناشی می شود.دولت هم وظایفی دارد که از آن جمله ایمن سازی ساختمانهای دولتی و عمومی مانند بیمارستانها و مدارس است که البته وظیفه دولت از وظایف افراد نمی کاهد. چرا که به هرحال اگر دولت نتواند کاری کند افراد باید به فکر جان خودشان و سایر افراد تحت پوشش خود باشند.یعنی مدیر هر مدرسه وظیفه دارد که مسایل ایمن سازی را دنبال کند و این حق هر دانش آموزی است که در یک مدرسه ایمن تحصیل کند.اگر دولت نمی تواند بر ساخت و سازها کنترل داشته باشد و ساختمان های پوشالی و غیر ایمن در شهرها ساخته می شود این باعث نمی شود که افراد به خانه های غیر ایمن رضایت دهند. این حق هرکسی است که درخانه های امن زندگی کند. و هر کس خودش باید به فکر خودش باشد. اگر ما در خانه های غیر ایمن زندگی نکنیم، خانه های غیر ایمن خالی می مانند و کسی دیگر نمی تواند خانه غیر ایمن درست کند.اگر ما نخواهیم در ساختمانهای غیر ایمن زندگی کنیم، کسی برای ما ساختمان غیر ایمن نمیسازد.
آیا ایمن سازی موثر است؟
اگر با مفهوم ایمن سازی اشنا باشید، حتما خودتان پاسخ این سوال را داده اید. آری ایمن سازی در هر سطحی و در هر مرحله ای قابل انجام، مفید و بلکه لازم است.در مرحله طراحی، در مرحله ساخت و نگران نباشید در مرحله بهره برداری یعنی زمانی که دیگر کار ساخت و ساز تمام شده و دکوراسیون داخل را هم چیده اید هم می توان ایمن سازی کرد و بلکه بیشتر هدف ما نیز همین مرحله باشد.بسیاری موارد در زلزله های گذشته و مخصوصا در زلزله هایی که در ایران اتفاق افتاده است مشاهده شده است که افراد با رعایت مسایل بسیار ساده و پیش پا افتاده که به نظر افراد (قبل از زلزله) مسایل خنده داری به نظر می رسیده اند، زنده مانده اند.چه بسیار مواردی مشاهده شده که علی رغم مقاومت ساختمان و عدم آسیب جدی به آن، افراد داخل آن از بین رفته و یا جراحات سختی برداشته اند، به دلیل عدم رعایت مسایل ایمن سازی ساختمان و محل زندگی و یا کار خود. پس در هرکجا (خانه، مدرسه، اداره و …) با هر نوع مصالح سازه ای و نوع سازه (بتنی، فولادی، خشتی، گلی، طاق ضربی، و …) نکات ایمن سازی را انجام دهید.نکات و مسایل ایمنی را باید دقیق اجرا کنید و آنقدر تکرار کنید تا برای انجام دادن آنها نیاز به فکر کردن نداشته باشید.
برای مقابله با زلزله چگونه بسازیم :
- زلزله در کشورهای پیشرفته خصوصا درزمینه ساختمان که درگیری نزدیکی هم با زلزله دارند ، همچون ژاپن و امریکا تقریبا مهار شده است ، آنان توانسته اند با بهینه سازی ساختمانهایشان و رعایت اصول ایمنی در ساخت و نظارت بر اجرا به نقطه ای برسند که بگویند در کشور ما زلزله بلا نیست ، بنابراین در ابتدا به شما پیشنهاد می کنیم در بخش «چگونه بسازیم» سایت با اصول اولیه محاسبات، طراحی ، ساخت و چگونگی نظارت ویژه برمراحل فوق آشنا شوید تا اگر در حال ساخت خانه ای برای خود هستید آنگونه بسازید که پس از زلزله باز در منزل خود در کنار خانواده محترمتان صحیح و سالم باشید .
چگونه آنچه ساخته ایم را ایمن سازی کنیم :
- الف – ایمن سازی سازه و بنا
- ایمن سازی یعنی مشخص نمودن نقاط ضعف یک ساختمان در طراحی واجرا و رفع آن این کار با توجه به پیچیدگی و تخصصی بودن آن باید توسط نیروهایی که دارای تخصص ویژه زلزله هستند انجام بگیرد.
- ممکن است شما اکنون در ساختمانی زندگی میکنید که به تازگی به پایان رسیده و یا چند سالی از ساخت آن گذشته باشد ، برای چنین ساختمانهایی میتوانید از تخصصهای گروه ایمن سازی بهره ببرید ، کارشناسان این رشته قادرند پس از بازدید از ساختمان برای ایمن سازی منازل شما طرحهای مربوطه را ارائه کنند ..
ایمن سازی دکوراسیون و لوازم داخلی منزل:
- در صورتی که منزل شما در برابر زلزله دوام بیاورد ، ممکن است لوازم و دکوراسیون منزل موجب صدمه به اعضاء خانواده شما گردد پس ایمن سازی در داخل منزل را به همان اندازه ساخت جدی بگیرید !
- 1- تمام تابلو ها را به دیوار مهار کنید و از نصب تابلو بالای مکان خواب خود و فرزندانتان خوداری کنید
- ۲- کتابخانه . کمد لباس . ساعت دیواری ، کامپیوتر و هر چیزی که با سقوط آن موجب صدمه زدن به کودکتان میگردد را مهار و از مکان خواب او دور کنید
- ۳- تخت خواب را در کنار پنچره خصوصا پنجره های بدون پرده های کلفت قرار ندهید، شیشه های شکسته میتواند صدمات جبران ناپذیری به خانواده شما وارد کند ، فراموش نکنید که مشکلات زلزله با پایان حرکت زمین ، تازه آغاز می گردد .
- – میز توالت را در مسیر خروج از اطاق خواب قرار ندهید .
- 5- نحوه قطع جریانهای آب و برق و شوفاژ و گاز را به اعضای خانواده آموزش دهید تا در صورت عدم حضور شما هم بتوانند اقدامات لازم را انجام دهند .
- 6- پس از پایان زلزله به دقت شیر های اصلی گاز را قطع کرده و بسیار دقت کنید که موجب آتش سوزی نگردد ، یک جرقه می تواند خطر ساز باشد ، روشن کردن چراغ اطاق یا یک روشن کردن یک کبریت برای روشنایی میتواند خسارت جبران ناپذیری را در پی داشته باشد ، در صورت روبرو شدن با آتش سوزی فراموش نکنید که به همان اندازه که خود آتش میتواند خطرناک باشد دود نیز میتواند موجب خفگی شما گردد . در صورتی که با دود ناشی از آتش سوزی روبرو شدید تا میتوانید در سطوح پایین زمین حرکت کنید تا کمتر مواد سمی را استنشاق کنید .
- 7- اگر در منزل آبگرمکن دارید آنرا حتما به دیوار مهار کنید، سوختگی کم از آوار نیست .
آشنایی با ساک و جعبه امداد ونجات زلزله:
- شما میتوانید با صرف مبلغ اندکی یک ساک امدادی برای خود تهیه کنید این ساک باید حد اقل دارای لوازم زیر باشد :
- چند ظرف آب معدنی و غذاهای کنسرو شده که بتواند شما را برای حد اقل سه روز تامین نمایید
- یک سری از داروهایی که توسط افراد خانواده هر روز مصرف می شود همچون داروهای : « فشار – قند – دیابت –قلب و…» به همراه لوازم کمکهای اولبه
- چراق قوه – شمع – کبریت
- چاقو – بشقاب و قاشق – درب بازکن- کنسرو – ظروف یکبار مصرف و کیسه فریزر ( با کشیدن کیسه فریزر بروی بشقاب میتوانید از یک بشقاب برای دفعات زیادی بدون نیاز به شستشو استفاده کنید)
- مواد شستشو و ضد عفونی کننده و گند زدا
- کیسه زباله بزرگ از نوع مرغوب ( محکم و کلفت : از این کیسه میتوانید بجز زباله در مواقع لزوم بعنوان بادگیر و یا بارانی استفاده کنید )
- لباس گرم و لباس زیر برای افراد خانواده و خصوصا نوزادان و لوازم بهداشتی بانوان (نوار بهداشتی و …… )
- یک سوت برای زنده یابی ( در صورتی که خدای ناکرده عزیزی در زیر آوار باشد صدای سوت بهتر به زیر آوار منتقل میگردد تا صدای انسان و یا حتی فریاد زدن)
- یک نقشه شهر با جانمایی بیمارستان و مراکز دولتی مرتبط با زلزله که باید قبل از زلزله با کمک افراد خانواده تهیه کنید
- اسناد مهم و شماره تلفنهای ضروری
- یک رادیو ترانزیستوری به همراه باطری
- این ساک را یا در خارج از منزل ( صندوق عقب ماشین به شرطی که در پارکینگ نباشد ) و یا در مسیر خروج از منزل قرار دهید تا به راحتی بتوان از منزل خارج نمود
لیست لوازم موردنیاز:
- کلاه ایمنی – کپسول آتش نشانی – چراغ قوه – آب معدنی حداقل یک بسته شش عددی برای یک خانواده چهار نفره برای دو روز – انواع کنسرو – (گردو – کشمش – نخود چی – چاقو – چنگال – قاشق – ناخن گیر – پتو – رادیو ترانزیستوری – یک بسته الکل جامد – یک نقشه شهر -لباس زیر –کیف کمکهای اولیه با اضافه نمودن موارد( قرصهای مسکن – تب بر – کرمهای ضد قارچ و ضد عفونی کننده برای بانوان – کرم ضد آفتاب برای مناطق گرم – باند – مواد ضد عفونی کننده-کرم های ضد درد) – اگر کودک دارید لوازم کودک – چند متر نایلون با عرض شش متر حداقل برای ساخت یک چادر موقت – ماژیک ، قلم وکاغذ – دیلم کوتاه – بیل دسته کوتاه – کلنگ – قرقره و طناب پنبه ای – یک شیشه الکل یا نفت – مقداری پول نقد – اینه – فتوکپی از اسناد شخصی خودتان بنا بر تشخیص – سوت – شماره تلفنهای مورد نیاز خصوصا شماره تلفنهای بستگانتان – خشکبار
الف : نحوه عملکرد شما در حین زلزله:
- اگر شما از قبل مسیرهای خروج از ساختمان را در ذهن تکرار کرده باشید و با خانواده به صورت یک مانور چند بار خروج سریع از منزل را انجام داده باشید ، میتوانید با اولین لرزش برای خروج از منزل اقدام کنید . البته این در صورتی امکان پذیر است که شما در یک برج و یا آپارتمان بلند مرتبه نباشید ، البته باز هم اگر زلزله ای ضعیف را تجربه کردید پس از پایان آن حتما از خانه بیرون بروید حتی اگر در برج زندگی میکنید !
- نقاط امن: این نقاط میتوانند در صورتی که شما فرصت خروج از منزل را نداشته باشید به داد شما برسند به طور مثال یک میز محکم فلزی یا نهار خوری، گوشه های دیوارهای اصلی و چهار چوب در را میتوان از نقاط امن نامید
بهداشت روان در حوادث طبیعی:
- پس از هر بحرانی همچون زلزله که غم و رنج فراوانی به افراد حادثه دیده وارد میشود، معمولا تمام تلاشها در زمینه نجات مجروحان و بازسازی ساختمانها و … انجام میشود.
- در این بین کمتر توجهی به مسائل روانی و روانشناسی چنین حوادثی میشود
- شما در لحظه ها و روزهای نخست هر فاجعه ای با افرادی مواجه هستید که وقایع دردناکی را پشت سرگذاشته، احتمالا ساعاتی را تنها زیر آوار مانده اند، مرگ را بارها از نزدیک لمس کرده، شاید شاهد اجساد یا مرگ نزدیکان و از دست دادن همسایگان، دوستان، همبازی ها یا حتی عزیزان خود بوده اند.
- احساس درماندگی شدید، بهت، وحشت، از دست دادن همه چیز و احساس گناه از مسایل شایع این عزیزان است؛ احساس گناه از اینکه او زنده مانده است و عزیزان دیگر از دست رفته اند؛ احساس تقصیر که شاید میتوانستم کمک کنم ولی کوتاهی کردم؛ احساس خشم و عصبانیت حتی نسبت به تقدیر، مقدسات دینی و خداوند که چرا این اتفاق بایستی برای ما می افتاد…
- در ساعتها و روزهای اول حادثه، کسانی که با شما در تماس قرار میگیرند مراحل اول یا دوم واکنش عزا و از دست دادن را طی میکنند که لازم است با آن آشنا باشید:
- مرحله اول: شوک ناباوری
- مرحله دوم: خشم
کودکان و زلزله:
- بی گمان آسیب پذیر ترین گروه انسانی در پس از زلزله کودکان میباشند که میبایست بصورت ویژه به آن پرداخت در این قسمت به بحث کودکان بی سرپرست در پس از زلزله میپردازیم، در بحث کودکان بی سرپرست بهتر است برای آشنایی با این بحران، در ابتدا با شرحی از اتفاقاتی که با ان روبرو خواهیم شد آغاز کنیم! کودکانی که پس از زلزله توسط نیروهای محلی و امدادی پیشتاز یافته میشوند آسیب پذیرتر از کودکانی هستند که در روزهای بعدی، حتی مجروح از زیر آوار بیرون آورده می شوند، فراموش نکنیم که کودکان زیر پنج سال قادر نیستند هویت فردی خود را بیان و یا پس از چند سال یادآوری کنند ، به راحتی دستور بزرگترها را گوش میکنند و قادر به محافظت از خود نیستند. بنابراین در پی ورود نیروهای مردمی و بی ثباتی وهرج ومرج ایجاد شده در منطقه، در بهترین وضعیت کودکان توسط نیروهای داوطلب مردمی دوره ندیده بنا بر سفارش بستگان و دوستان از منطقه خارج شده و برای سرپرستی به خانواده دیگری سپرده می شوند. اکنون شما خود را بجای فردی که کودکی را از زیر آوار زنده و سالم بیرون آورده بگذارید ایا حاضرید ریسک تحویل او را به یک بیمارستان بی در پیکر و یا یک اتوبوس اعزام مجروحان به تهران و یا سربازی که در منطقه در حال بیرون آوردن اجساد است بسپارید، و شب راحت بخوابید، و دغدغه سرانجام آن کودک را نداشته باشید؟
مردم، دولت، زلزله:
- سالهاست که در کشور ایران، شاهد تکرار سناریوی زلزله بوده و هستیم. سناریویی که با خواب و بی خیالی شروع شده و با خواب و بی خیالی نیز پایان می یابد. مردم و دولتی که در خواب غفلت نسبت به وقوع زمین لرزه هستند و پس از وقوع زلزله و خسارات بی شمار جانی و مالی، شاهد اشک و ناله از طرف مردم و فراخوان عمومی برای ارسال کمکها از طرف دولت هستیم! در این بین مردم نه تنها خود را قربانی زلزله بلکه قربانی سیاستهای دولت در زمینه حوادث غیر مترقبه دانسته و تمام تیرهای نقصان و کم کاری را به سوی دولت و دستگاههای اجرایی نشانه می روند.
- دولت نیز گاها با ارائه آمار و ارقامی که از سوی هیچ ارگان بی طرفی تایید و یا رد نمی شود، اقدام به توجیه عملکرد خود نموده و خود را مبرا از هرگونه عملکرد اشتباهی می داند. و در نهایت تمام هیاهوها با “بلا” خواندن یکسری پدیده های طبیعی، به اتمام می رسد. و چون واکنش در مقابل “بلا” غیرممکن می باشد، پس مردم واقعا قربانی بوده و دولت نیز واقعا بی تقصیر می باشد! لذا بهترین عملکرد در مقابل بلا، دعا کردن و خوابیدن است.
- آنچه که تا کنون بصورت اساسی و ریشه ای به آن نپرداخته ایم، تعریف جایگاه و نقش واقعی مردم و دولت و ارتباطات متقابل آنها در پدیده های طبیعی است که تعادل نظام اجتماعی را به هم زده یا به عبارت دیگر تولید کننده بحران هستند. برای دست یابی به چنین تعاریفی، ابتدا باید بحران و شرایط حاکم بر آن را شناخت و سپس به تدوین وظایف مردم و دولت و جایگاه هر کدام پرداخت.
- و در پایان به شما پیشنهاد میکنیم همچون کلاسهای زبان و موسیقی وکنکور که امروزه جزء واجبات شده است یک دوره آشنایی با بحرانهای پس از زلزله و امداد گری مبتدی را حد اقل برای خود یا یکی از اعضاء خانواده محترمتان برنامه ریزی کنید . شاید روزی بیشتر از سه تار و ……. به کارتان بیاید