معماری اسلامی ؛ خانه

-یکی از ویژگیهای خانه سنتی شیوه سویابی فضایی آن است که معماران سنتی به آن رون میگفتند . معماران ما بر پایه تجربیاتی که از ویژگی های آب و هوایی تابش آفتاب و سوی وزش باد و دیگر عوامل داشته اند به شیوه ای در سویابی خانه برای اقلیمهای گوناگون ایران رسیده بودند. سه رون بنیادی در این باره عبارت بودند از :

• رون راسته
• رون اصفهانی
• رون کرمانی

-آنها هر کدام از این رونها را از روی چهار پهلویی که درون یک شش پهلوی منتظم جای می گرفته میتوانستند نشان دهند. به گونه ای که راستای شمال از میان دو گوشه ی رو به روی هم این شش پهلو می گذرد .

• آسمانه های دو پوسته، چه آسمانه های تخت و چه سغ و منحنی :

-منطق دو پوشه ساختن آسمانه های سغ و تخت یکیست

-سبک نمودن آسمانه و عدم انتقال حرارت بین داخل سازه و بیرون آن

-تخت: پروز،قاب،لمبه کوبی،لاپه و یا توفال

-سغ: خوانچه پوش کردن، اجرا طاق اصلی در پشت و آویزان کردن سقفی معلق برای پوشش دوم (اتصال بین دو پوسته را کنومی مینامند

• ارسی:

پنجره ی مشبکی است که به جای گشتن روی پاشنه ی گرد بالا میرود و در محفظه ای که در نظر گرفته شده است جای می گیرد . اورسی معمولا در اشکوب کوشک ها و پیشانی ورواق ساختمان های سردسیری دیده میشود.

• تابش بند:

تیغه هایی که با کمک گچ و نی می ساختند.معموال در بالای در و پنجره کالفی می کشیدند که در واقع تابش بند افقی بوده و توسط آن ورود آفتاب به درون فضا را کنترل میکردند .

• پیمون،پیکسل های معماری ایرانی :

پیمون روشی برای سهولت در کار و جهت دادن به تمامی اندازه‌ها در نیارش بوده‌است. به صورت در معماری تنوع ایجاد کرده، به همین دلیل در. پیمون یا مقیاس ساخت و ساز در  معماری ایرانی سه گونه‌است: پیمون کوچک،پیمون بزرگ و خرده پیمون.

پیمون نه تنها در نقشه و اندازهٔ پایه‌ها و ستون‌ها در عرض و طول اتاق‌ها و راهروها اثر دارد، بلکه حالت در و پنجره و نسبت بین آن‌ها را نیز معین می‌کند و پس از همه در پوشش درگاه‌ها، ایوان‌ها، طاق‌ها و گنبد خانه‌ها تأثیر دارد. این تأثیر آن جا آشکار می‌گردد.

• ارسن خانه :

ارسن خانه شامل فضاهای مختلفی شده که نسبت به نوع خانه و به عبارت دیگر ساده بودن فضاها،استفاده از پیمون بزرگ و کوچک و خرده پیمون در ساخت خانه ها تغییر می کرده است.

تناسبات و مقیاس های به کار رفته در معماری ایرانی ، بر اساس مقیاس انسانی و اندازه های یک انسان ایرانی بوده است .

اندام های خانه :

1. سردر
2. هشتی
3. راهرو
4. حیاط یا میانسرا
5. اتاق

انواع هشتی ها:

• هشت گوش کامل
• هشت و نیم هشت
• نگینی
• کشکولی

راهرو :

برای وارد شدن به فضاهای مختلف از جمله فضا مهمانی و اندرونی می بایست از راهرو های پرپیچ و خم عبور کرد که به آن دالان میگویند. در دو طرف سه دری ها نیز راه رو قرار می گرفت. اگر در دو طرف تالار راهرو ها کمی پهن تر باشند آنرا تخت گاه می نامند.

• حیاط یا میانسرا :

میانسرا با تناسبات طلایی ایرانی و جهت گیری مناسب نسبت به زاویه تابش، مسیر باد غالب، توفان شن،استقرار کوه و....به سمت جنوب غربی متمایل میگردد.

-انواع اتاق های خانه های ایرانی: سه دری، پنج دری،تالار و...

برای دیدن لیست کامل مطالب داخل این پاورپوینت قسمت "اطلاعات بیشتر" را ملاحظه نمائید.