پاورپوینت عمران و معماری
فرم شهر گسترده یا شهر شطرنجی
طرح فرم شهر گسترده یا شطرنجی متأثر از افکار دانشمندان آمریکائى است. در این طرح با تکیه بر توسعه شبکه راه‌ها و ساختن جاده‌هاى متعدد، گسترش شهرها و نواحى جمعیتى آنها به صورت پراکنده پیشنهاد مى‌شود. در این نوشته با این نوع از فرم شهری آشنا می شویم .
نمونه اجراء شده آن را مى‌توان در طرح کلى شبکه‌هاى ارتباطى لوس‌آنجلس (Los Angeles)، در آمریکا مشاهده کرد. شهر لوس‌آنجلس به صورت شهر هزارگونه معرفى شده است.
از فرانک لوید رایت به‌عنوان واضع این طرح سخن به میان مى‌آید.
بزرگترین مشکل این طرح وجود فاصله‌هائى است که در نقاط مختلف آن وجود دارد. پس از توسعه شهر، جهت رسیدن از نقطه‌اى به نقطه دیگر، بعد مسافت، مدت زمان زیادى را مصروف خود خواهد داشت. در این زمینه تکیه فرانک لوید رایت بر وسیله نقلیه است. وى امید دارد که روزگارى اختراع هلیکوپتر تکمیل شده و بدین‌وسیله مسئله بعد مسافت در شهرها را حل کند.
طرح گسترده فاقد مرکزیت شهرى است و در حقیقت داراى توسعه‌اى نامحدود خواهد بود. توسعه طرح در جهت وجود عوارض طبیعى مثل کوه، دریا، باتلاق و مانند آنها متوقف مى‌شود.
- مشکلات طرح شهر گسترده (شطرنجى) :
در رابطه با معایب و انتقاداتى که از مدل گسترده مى‌شود، نکاتى قابل ذکر است. این مدل نمى‌تواند بدون انتها مطرح باشد و اگر گسترش آن بى‌انتها باشد ، مرکز آن متراکم گردیده و رفت و آمد نیز افزایش خواهد یافت. این فشار بر تمام خیابان‌هائى که هیچ فرقى با هم ندارند وارد خواهد آمد. وقتى تمام خیابان‌ها مشابه به یکدیگر باشند، رفت و آمدهاى غیرمعقولى به‌وجود مى‌آید و نواحى درونى تمام بلوک‌ها مورد هجوم قرار خواهد گرفت.
همچنین اگر خیابان‌هاى مورب وجود نداشته باشد، سفرهاى طولانى را در پى خواهد داشت و اگر خیابان‌ها مورب باشند، مثل شهر واشنگتن با تقاطع‌هاى متراکم و نامتعادلى روبه‌رو مى‌گردند.
اگرچه این انتقادات با درجه‌بندى و طبقه‌بندى کردن راه‌ها و با استفاده از یک فرم کلى و بزرگ شطرنجى قابل حل و یا کاهش است، ولى این کار زمانى عملى است که خیابان‌هاى فرعى حالتى غیرشطرنجى داشته باشند. با پیچ و خم دادن به فرم گسترده و ایجاد فضاهاى متنوع (در حالى‌که خواص اصلى را نگهدارید)، مشکلات مورد انتقاد کاهش مى‌یابد.
این سیستم سیستمی است غیر مرکزی. در این سیستم تعداد زیادی گره یا نقطه تقاطع وجود دارد. کلیه نقاط توسط شبکه پوشش شده و توسعه شبکه به هر سمت و بطور نامحدود بصورت نظری امکان‌پذیر است.
در مناطق مرکزی و یا تجاری مسیرهای فراوانی برای تردد وجود خواهد داشت، از خیابانهای مورب جهت کوتاه کردن راههای دور و سفرهای طولانی استفاده می‌گردد، اگرچه خیابانهای مورب باعث بوجود آمدن تقاطع‌های متراکم و نامتعادلی خواهند شد. (مانند بیشتر شهرهای ایران همچون ایلام، شهرکرد و تهران)
برای کسب اطلاعات بیشتر به لینک زیر مراجعه نمائید :
پاورپوینت شکل و فرم شهرها (تحلیل فضای شهری)
